Viêm đường tiết niệu ở trẻ em có nguy hiểm không?

1. Viêm tiết niệu ở trẻ em là gì?

Viêm đường tiết niệu là tình trạng viêm nhiễm ở hệ tiết niệu bao gồm: thận, bàng quang, niệu quản, niệu đạo,… Bệnh không chỉ gặp ở người lớn mà còn có thể xảy ra ở trẻ nhỏ. Tỷ lệ mắc nhiễm khuẩn tiết niệu ở trẻ đứng hàng thứ 3 chỉ sau nhiễm khuẩn hô hấp và nhiễm khuẩn tiêu hóa. Trong đó, số bé gái mắc nhiều gấp 5 lần so với bé trai. Ở trẻ em, hệ miễn dịch còn yếu, nếu mắc bệnh sẽ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.

Viêm tiết niệu là bệnh nhiễm khuẩn thường gặp ở trẻ em

2. Nguyên nhân viêm tiết niệu ở trẻ em.

Vi khuẩn, vi nấm, virus, ký sinh trùng,… đều có thể là tác nhân gây viêm đường tiết niệu ở trẻ. Trong đó nguyên nhân hàng đầu, chiếm đến 90% là do vi khuẩn E.coli. Ngoài ra, có thể kể đến một số loại vi khuẩn khác như: Klebsiella, Enterococcus, Pseudomonas aeruginosa, Staphilocoque… Các vi khuẩn này tồn tại trong phân người và môi trường sống (đất, nước, không khí, rau củ,..). Bằng cách nào đó, nó qua đường niệu đạo vào gây bệnh cho bé. Như vậy, môi trường sống bị ô nhiễm hay trẻ không được chăm sóc đúng cách sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn tiết niệu ở trẻ.

3. Yếu tố làm tăng nguy cơ gây bệnh

Nguy cơ mắc viêm đường tiết niệu ở trẻ em sẽ tăng lên khi trẻ có những nguy cơ sau:

Sức đề kháng của trẻ còn yếu nên tạo cơ hội có các vi khuẩn xâm nhập dễ tấn công gây bệnh. Nguy cơ này còn tăng lên khi trẻ đang nhiễm virus cúm, nhiễm trùng đường hô hấp, tiêu chảy,..
Do dị tật bẩm sinh đường tiết niệu
Do hẹp đường dẫn nước tiểu như hẹp bao quy đầu, hẹp khúc nối giữa bể thận và niệu quản gây ứ nước tiểu.
Bàng quang mất trương lực co bóp nên không đẩy được hết nước tiểu ra ngoài. Nước tiểu ứ đọng dễ gây nhiễm khuẩn.
Hệ sinh dục của bé gái lỗ tiểu gần hậu môn nên vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào hệ tiết niệu. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ viêm đường tiết niệu ở bé gái nhiều hơn bé trai.
Đang mắc phải một số bệnh lý như sỏi bàng quang, đái tháo đường, hội chứng thận hư,…

4. Viêm tiết niệu ở trẻ có nguy hiểm không?

4.1 Triệu chứng của bệnh viêm tiết niệu ở trẻ em

Các triệu chứng viêm đường tiết niệu ở trẻ thường khó nhận biết hơn ở người lớn. Tùy thuộc vào vị trí nhiễm bệnh và độ tuổi mà có các biểu hiện lâm sàng khác nhau. Trong đó, các triệu chứng dễ nhận thấy nhất là:

Rối loạn tiểu tiện: bao gồm tiểu rắt, tiểu khó, tiểu buốt, khi tiểu phải rặn,.. Trẻ thường tiểu nhiều vào ban đêm. Nước tiểu thường có màu trắng đục, mùi khai nồng hơn bình thường.
Sốt: sốt nhẹ hoặc cao > 39 độ, sốt kéo dài và chỉ hạ sốt sau khi dùng kháng sinh thích hợp.
Rối loạn tiêu hóa: Trẻ biếng ăn, buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy.
Đôi khi, trẻ kêu đau vùng thắt lưng, vùng hạ vị, hố thận.

Sốt cao, kéo dài là triệu chứng thường gặp khi trẻ bị viêm tiết niệu.

4.2 Biến chứng nguy hiểm của viêm tiết niệu ở trẻ em

Viêm đường tiết niệu ở trẻ nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:

Viêm thận kẽ, viêm quanh thận, trào ngược bàng quang niệu quản gây suy thận.
Áp – xe thận; thận bị ứ nước quá lâu sẽ dẫn đến sưng phù.
Sẹo thận: viêm đường tiết niệu nếu tái phát nhiều lần sẽ để lại những tổn thương trên thận dưới dạng sẹo, lâu dần dẫn đến tăng huyết áp, suy thận mạn.
Nhiễm khuẩn huyết, nhiễm trùng hoại tử ống thận và có thể dẫn đến tử vong.

Những biến chứng trên đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển bình thường của trẻ . Vì vậy bố mẹ tuyệt đối không được chủ quan, lơ là khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào ở trẻ.

5. Điều trị viêm tiết niệu ở trẻ em như thế nào

Viêm đường tiết niệu nếu được phát hiện sớm thì dễ dàng điều trị dứt điểm. Phương pháp điều trị tùy thuộc vào tình trạng và tác nhân gây bệnh.

Kháng sinh là chỉ định hàng đầu khi điều trị nhiễm khuẩn tiết niệu. Tuy nhiên, việc lựa chọn kháng sinh còn tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh. Bố mẹ không được tùy tiện mua kháng sinh cho con uống. Thời gian sử dụng kháng sinh từ 7-15 ngày. Sau đó, trẻ sẽ được xét nghiệm lại xem có còn vi khuẩn gây bệnh hay không. Các kháng sinh thường được chỉ định khi điều trị nhiễm khuẩn tiết niệu ở trẻ là cefalosporin thế hệ 3 (cefotaxime, ceftriaxone, cefixime), aminosid, ciprofloxacin,…
Cho trẻ uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh, hoa quả để làm tăng lượng nước cho hệ thống bài tiết nước tiểu hoạt động tốt hơn.
Tăng sức đề kháng bằng cách bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất.
Giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, nhất là sau khi đi tiểu, đại tiện tránh để vi khuẩn xâm nhập vào làm nặng thêm tình trạng bệnh.

Giữ vệ sinh sạch sẽ là cách điều trị và phòng bệnh không thể thiếu khi trẻ bị viêm đường tiết niệu

6. Phòng ngừa viêm đường tiết niệu cho trẻ bằng cách nào?

Để phòng tránh nhiễm khuẩn tiết niệu cho trẻ, bố mẹ cần lưu ý:

Rửa vệ sinh bằng nước sạch cho trẻ sau mỗi lần đi tiểu, đại tiện đúng cách: từ trước ra sau (lỗ niệu phía trước, hậu môn ở phía sau), tránh làm vi khuẩn lây lan từ hậu môn sang đường tiểu.
Đối với bé trai, khi phát hiện bao quy đầu của bé bị phồng hoặc đường tiểu nhỏ thì cần đi khám ngay vì đó có thể do hẹp hoặc dài bao quy đầu.
Kiểm tra tã lót thường xuyên và thay ngay khi khi trẻ đi tiểu, đại tiện.
Đối với trẻ lớn: bố mẹ hướng dẫn con cách đi vệ sinh sạch sẽ, không nên nhịn tiểu.
Ăn uống đảm bảo vệ sinh, ăn nhiều rau xanh, hoa quả, cho trẻ uống nhiều nước hàng ngày để hệ bài tiết hoạt động tốt hơn, tránh táo bón.
Tẩy giun định kỳ cho trẻ trên 2 tuổi.
Khi phát hiện trẻ có những dấu hiệu bất thường về hệ tiết niệu, cần cho trẻ đi thăm khám ngay để được điều trị đúng cách, tránh xảy ra những biến chứng.

Trên đây là những thông tin cần thiết nhất về bệnh viêm đường tiết niệu ở trẻ em mà bố mẹ nên biết. Việc phòng tránh sớm là cách tốt nhất để bảo vệ con yêu luôn khỏe mạnh.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP