Lạm dụng chất có thể đơn giản được định nghĩa là việc sử dụng gây hại bất kỳ các chất nào nhằm mục đích thay đổi cảm xúc. “Chất” ở đây có thể bao gồm rượu và các loại thuốc khác (hợp pháp hoặc không hợp pháp) cũng như một số chất hoàn toàn không phải dạng chất khác.
“Lạm dụng” ở đây được xem là kết quả của việc bạn sử dụng một chất nào đó với mục đích không hợp lý, không được khuyến cáo sử dụng hoặc khi bạn dùng nó nhiều hơn liều đã được bác sĩ kê đơn.
Theo định nghĩa của Hệ thống chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần 5 (DSM-5), một vài người có thể sử dụng một số loại chất nào đó mà không bị nghiện hoặc thậm chí là không có bất kỳ rối loạn sử dụng chất nào.
Các nhà nghiên cứu cho biết, việc sử dụng được biến thành “lạm dụng” khi sử dụng quá nhiều, lặp đi lặp lại gây ra sự suy giảm và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho cơ thể như:
Các vấn đề về sức khỏe.
Khuyết tật.
Không hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
Khả năng kiểm soát kém.
Sử dụng mang tính nguy cơ.
Các vấn đề về xã hội.
Theo một cách nói khác, nếu bạn uống rượu bia tới mức cơ thể nôn nao, sử dụng thuốc đến mức không đi học hay đi làm được; hút cần sa nhiều đến mức đánh mất cả bạn bè; sử dụng nhiều hơn mức độ quy định thì việc sử dụng của bạn có thể đã vượt sang mức “lạm dụng”.
Nhìn chung khi nhắc đến lạm dụng chất, đa số mọi người đều đang muốn nhắc đến việc sử dụng các loại thuốc bất hợp pháp.
Các loại thuốc bất hợp pháp không đơn giản chỉ làm thay đổi tâm trạng mà còn có thể khiến bạn suy giảm khả năng đưa ra nhận xét, làm méo mó nhận thức và phản ứng chậm với sự việc hàng ngày. Tất cả những điều này sẽ khiến bạn gặp nguy hiểm, tai nạn hoặc chấn thương. Các loại thuốc này buộc phải cấm sử dụng ngay từ đầu vì chúng có khả năng gây nghiện hoặc có thể gây ra các ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.
Việc sử dụng bất kỳ loại chất bất hợp pháp nào cũng đều nguy hiểm và bị coi là “lạm dụng”.
Một số người cho rằng thỉnh thoảng mới sử dụng hoặc sử dụng cho “vui” thì không có hại và đơn giản là sử dụng chứ không phải lạm dụng. Thành phần ủng hộ mạnh mẽ nhất cho ý kiến này là những người hút cần sa. Những người này cho rằng cần sa không những không gây nghiện mà ngược lại còn mang đến nhiều lợi ích, không giống như các loại thuốc “độc hại” khác.
Tuy nhiên các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng cần sa có thể gây tác hại lớn về mặt thể chất, tinh thần và tâm lý hơn người ta tưởng. Hằng năm, các nghiên cứu được tiến hành đều cho ra kết quả chứng minh rằng việc sử dụng cần sa trong một thời gian dài là có hại cho sức khỏe.
Thêm vào đó, báo cáo của Viện nghiên cứu Quốc gia về Lạm dụng thuốc (NIDA) nêu rõ rằng những người sử dụng cần sa có thể trở nên lệ thuộc về mặt tâm lý và rồi từ đó sẽ dẫn đến nghiện. NIDA ước tính cứ 7 người sử dụng cần sa thì có 1 người phải lệ thuộc vào nó.
Sau đây là các loại thuốc bất hợp pháp thường bị lạm dụng nhiều nhất (theo thứ tự) tại Mỹ:
Cần sa.
Hàng đá.
Cocain.
Thuốc gây ảo giác.
Thuốc lắc hay ma túy Molly.
Heroin.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh