Việc sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi làm tăng khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm ở trẻ nhỏ và làm giảm đáng kể hiệu lực của thuốc điều trị những bệnh nhiễm trùng này.
Mối nguy hiểm là chủ đề của một báo cáo đăng tải trên Tạp chí Nhi khoa của Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP). Tiến sỹ Jerome A. Paulson, FAAP, tác giả của nghiên cứu và là nguyên Chủ tịch Ban chấp hành của AAP, viết trong phần giới thiệu: “Kháng thuốc là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với sức khỏe cộng đồng, và cũng gây khó khăn rất nhiều cho chúng tôi trong việc chữa trị những bệnh truyền nhiễm.”
Báo cáo này được ban hành vào cùng một ngày mà Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đưa ra một phát biểu nói rằng có những hiểu lầm về vấn đề kháng thuốc trên toàn thế giới. Các nhân viên của WHO nói rằng khoảng 64% những người tham gia khảo sát ở 12 quốc gia cho rằng kháng thuốc là một vấn đề rất quan trọng. Tuy nhiên, 66% nói rằng con người sẽ không bị mắc các bệnh nhiễm trùng do kháng thuốc nếu họ sử dụng kháng sinh đúng như đơn đã được kê. 44% khác lại cho rằng việc kháng kháng sinh chỉ là vấn đề của những đối tượng sử dụng thuốc quá thường xuyên.
Mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa
Trong cuộc phỏng vấn với Healthline, TS. Paulson cho biết hơn 2 triệu người ở Mỹ bị mắc các bệnh nhiễm trùng do kháng kháng sinh mỗi năm, với hơn 23.000 ca tử vong.
Vào năm 2013, có hơn 19.000 ca nhiễm trùng là trẻ em, theo số liệu của Mạng lưới giám sát những bệnh gây ra do thực phẩm (FDASN), một hệ thống vận hành bởi Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) theo dõi khoảng 15% dân số Mỹ. Những ca nhiễm trùng này khiến 4.200 trường hợp phải nhập viện và 80 ca tử vong. Nhóm có nguy cơ cao nhất là những trẻ em dưới 5 tuổi.
Những bệnh nhiễm trùng đe dọa đến tính mạng thường hiếm xảy ra ở những trẻ khỏe mạnh. Phần lớn những ca bệnh này diễn ra ở đối tượng trẻ em đã có những vấn đề về sức khỏe. Trẻ có thể bị viêm phổi do vi khuẩn hay bị nhiễm vi khuẩn E. coli do ăn thịt đã bị nhiễm khuẩn.
Nhìn chung, nhiễm trùng do kháng thuốc làm gia tăng đáng kể chi phí chăm sóc sức khỏe ở Mỹ, ước tính tăng từ 21 tỷ đô lên 34 tỷ đô mỗi năm, làm tăng thêm 8 triệu ngày nằm viện.
Theo một báo cáo của AAP, khoảng 80% tổng lượng kháng sinh được bán ra ở Mỹ vào năm 2012 được sử dụng cho động vật. Phương thức chăn nuôi sử dụng kháng sinh không kiểm soát là nguyên nhân chính của tình trạng kháng kháng sinh.Những người nông dân thêm kháng sinh liều thấp vào thức ăn chăn nuôi trong một khoảng thời gian dài để kích thích tăng trưởng, tăng hiệu quả của thức ăn và phòng bệnh cho vật nuôi.
.png)
“Những cách sử dụng thuốc không nhằm mục đích điều trị này tạo điều kiện cho tình trạng kháng thuốc và tạo ra những nguy cơ về sức khỏe mới cho mọi người, và khi bác sỹ sử dụng chúng để điều trị các bệnh nhiễm trùng trên người thì nó sẽ không phát huy tác dụng nữa,” theo ý kiến của GS.Paulson tại đại học y George Washington.
GS. Paulson cho rằng: “Trẻ em có thể bị tiếp xúc với rất nhiều vi khuẩn kháng thuốc cực kỳ khó điều trị nếu chúng gây ra các bệnh nhiễm trùng, thông qua tiếp xúc với những động vật đã được dùng kháng sinh hay do ăn thịt của những động vật này. Giống như con người, vật nuôi trong trang trại cũng cần uống kháng sinh để chữa trị các bệnh nhiễm trùng. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh bừa bãi không theo đơn hoặc theo hướng dẫn của bác sỹ thú y sẽ gây nguy hại đến sức khỏe của trẻ em.”
Điều cha mẹ cần biết
Paulson đưa ra 2 bước mà các bậc cha mẹ nên thực hiện theo: “Các bậc cha mẹ có thể làm việc với những người khác để yêu cầu chấm dứt việc sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi trừ phi sử dụng với mục đích điều trị. Hay họ cũng có thể mua thịt gia súc và gia cầm được nuôi không sử dụng kháng sinh.”
Những mối nguy hại cho sức khỏe này đã diễn ra từ hàng thập kỷ nay và đã được thảo luận qua rất nhiều năm ở những hội nghị bàn tròn trong các lĩnh vực thú y, y tế và nông nghiệp.
Paulson nói rằng: “Những ca tử vong có liên quan đến những vi sinh vật đa kháng thuốc đã diễn ra nhiều năm nay và đang có xu hướng tăng dần theo thời gian.”
Cả ngành y tế và ngành nông nghiệp cần phải cân nhắc hơn trong việc lựa chọn loại kháng sinh sử dụng.
Các bác sỹ cần phải thận trọng khi sử dụng kháng sinh trên người. Không bao giờ nên kê đơn kháng sinh trong trường hợp cảm cúm, cho các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên trừ khi các bệnh này là do vi khuẩn gây ra hoặc cho mục đích điều trị khác. Các bác sỹ thú y cũng nên kiểm soát việc sử dụng kháng sinh cho vật nuôi và không nên thêm những chất này vào thức ăn hay nước uống để kích thích tăng trưởng.
Không giống như thuốc dùng cho người, các chất kháng sinh dùng trong chăn nuôi thường không được sử dụng theo đơn hoặc không được giám sát bởi bất kỳ bác sỹ thú y nào.
Trong một ấn phẩm mới xuất bản, các tác giả đã bày tỏ mối lo ngại rằng sáng kiến của FDA và các biện pháp đề xuất bởi các thành viên quốc hội để giảm thiểu việc sử dụng kháng sinh không nhằm mục đích điều trị đang vấp phải sự phản đối từ ngành nông nghiệp và chăn nuôi.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
