Một số điều cần chú ý khi uống thuốc hạ mỡ máu

Khi bạn có quá nhiều cholesterol LDL, loại cholesterol này sẽ tích tụ và bám vào thành động mạch. Việc này có thể dẫn đến giảm tuần hoàn máu. Quá nhiều cholesterol LDL có liên quan đến việc gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ.

Ảnh hưởng của cholesterol lên cơ thể

Statin tác dụng theo 2 cách. Nó có thể ức chế enzym mà cơ thể cần để sản xuất ra cholesterol hoặc giúp làm giảm các mảng bám (do cholesterol tích tụ) hình thành ở trong lòng động mạch. Statin có thể giúp làm giảm nguy cơ lên cơn đau tim hoặc đột quỵ.

Ngày nay, có rất nhiều loại thuốc thuộc nhóm statin với nhiều tên biệt dược khác nhau. Một số loại statin phổ biến bao gồm:

Simvastatin (Zocor)
Lovastatin ((Altoprev, Mevacor)
Fluvastatin (Lescol)
Atorvastatin (Lipitor)
Pitavastatin (Livalo)
Pravastatin (Pravachol)
Rosuvastatin (Crestor)

Đa số các loại thuốc giảm mỡ máu thuộc nhóm statin sẽ phải uống 1 lần/ngày. Phụ thuộc vào từng loại thuốc và hàm lượng thuốc, bạn cũng có thể sẽ phải uống 2 lần/ngày.

Một số loại thuốc statin sẽ có tác dụng tốt hơn khi được uống trong khi ăn. Một số loại khác sẽ có tác dụng tốt hơn khi uống vào buổi tối. Đó là bởi vì enzym cần để tạo ra cholesterol thường hoạt động mạnh hơn vào buổi tối. Thời gian bán thải (thời gian mà một nửa liều thuốc bị thải ra khỏi cơ thể) của đa số các loại thuốc statin thường rất ngắn.

Những thuốc statin nên được uống vào buổi tối

Một số loại thuốc statin có thời gian bán thải dưới 6 tiếng. Những loại thuốc này nên được uống tốt nhất vào buổi tối.

Simvastatin (Zocor) là một ví dụ về loại thuốc dạng này. Các nghiên cứu chứng minh rằng, khi simvastatin được uống vào buổi tối, nó sẽ có tác dụng giảm cholesterol LDL nhiều hơn khi được uống vào buổi sáng.

Lovastatin (Mevacor) nên được uống khi đang ăn tối. Các loại thuốc mở rộng của lovastatin (Altoprev) nên được uống trước khi đi ngủ.

Fluvastatin (Lescol) có thời gian bán thải khoảng 3 tiếng, do vậy, loại thuốc này cũng nên được uống vào buổi tối.

Các loại thuốc statin nên được uống vào buổi sáng

Các nghiên cứu cho thấy một số loại thuốc statin mới hiện nay chỉ có tác dụng vào buổi sáng. Các thuốc ức chế men khử HMG – CoA như atorvastatin (Lipitor) và rosuvastatin (Crestor) mạnh hơn các statin loại cũ. Thời gian bán thải của những loại thuốc này ít nhất là 14 tiếng.

Loại thuốc mở rộng của fluvastatin (Lescol XL) có thể được uống vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày.

Những gì bạn nên biết khi uống thuốc hạ mỡ máu

Việc quan trọng nhất bạn cần biết là các loại statin không phải tất cả đều giống nhau. Đó là lý do vì sao bạn nên đọc hết các loại thuốc đi kèm trong đơn thuốc của bạn. Tuân theo đúng chỉ định của bác sỹ để đạt được hiệu quả cao nhất.

Nhất quán về thời điểm uống thuốc

Nếu thời điểm uống thuốc không phải là bắt buộc với loại thuốc của bạn, hãy chọn thời gian mà bạn thường nhớ đến việc uống thuốc nhiều nhất. Statin sẽ có hiệu quả tốt nhất khi được uống vào cùng một thời điểm giống nhau hàng ngày. Một khi việc uống thuốc đã trở thành thói quen của bạn, bạn sẽ rất khó để quên uống thuốc.

Một số chất có thể tương tác với statin

Với một số loại thuốc statin, bạn không nên uống nước bưởi khi đang dùng thuốc. Nước bưởi có thể làm cho thuốc lưu lại trong cơ thể lâu hơn so với bình thường. Điều này có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan, cơ và thậm chí là suy thận. Nếu tờ hướng dẫn sử dụng không nhắc đến việc tránh uống nước bưởi, bạn nên hỏi lại bác sỹ.

Statin cũng có thể tương tác với các loại thuốc khác, bởi vậy, hãy nói với bác sỹ về tất cả các loại thuốc bạn đang uống, bao gồm cả các loại thực phẩm chức năng, thuốc không kê đơn và thuốc kê đơn.

Bạn có thể sẽ gặp các tác dụng phụ

Statin có thể sẽ hiệu quả trong việc kiểm soát mỡ máu, nhưng cũng có một số nguy cơ khi dùng thuốc. Một số tác dụng không mong muốn phổ biến bao gồm đau cơ, đau khớp, buồn nôn và đau đầu.

Những nguy cơ nghiêm trọng hơn bao gồm tổn thương cơ, thận và gan. Nếu bạn bị đái tháo đường typ 2, statin có thể sẽ làm tăng lượng đường huyết của bạn.

Nếu bạn gặp các tác dụng phụ, hãy nói với bác sỹ để có thể được đổi loại thuốc khác. Việc này vô cùng quan trọng.

Những cách khác để giảm cholesterol

Statin có thể rất hiệu quả trong việc giảm cholesterol LDL, nhưng bạn cũng có thể kiểm soát lượng cholesterol này bằng nhiều cách thay thế thuốc khác hoặc bằng cách thay đổi lối sống.

Chế độ ăn đóng một vai trò rất quan trọng trong việc giảm cholesterol. Chế độ ăn của bạn nên chứa nhiều hoa quả, rau xanh, ngũ cốc và cá. Cố gắng giảm lượng chất béo bão hòa và trans fat mà bạn nạp vào cơ thể và tăng cường ăn các loại thức ăn có chứa nhiều axit béo omega – 3. Bạn cũng nên hạn chế ăn muối và carbohydrate tinh chế.

Biến tập thể thao trở thành thói quen hàng ngày của bạn và cố gắng ngồi tại chỗ càng ít càng tốt. Bạn cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch bằng cách cai thuốc lá và duy trì cân nặng hợp lý.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP