Một nghiên cứu gần đây đã kết luận rằng nhiễm trùng máu vi khuẩn yếm khí có liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng.
Nghiên cứu mà các nhà khoa học sẽ trình bày tại Hội nghị Vi sinh lâm sàng và Bệnh truyền nhiễm Châu Âu năm 2020 có thể giúp các bác sĩ lâm sàng sàng lọc ung thư đại trực tràng tốt hơn.
Ung thư đại trực tràng và nhiễm khuẩn
Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ ba ở Hoa Kỳ. Khoảng 90% trường hợp xảy ra ở những người từ 50 tuổi trở lên.
Cũng như tuổi tác, các yếu tố bao gồm tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng, một số hội chứng di truyền, béo phì, thiếu tập thể dục, chế độ ăn ít trái cây và rau quả và bệnh viêm ruột cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng.
Vi khuẩn kỵ khí, khác với vi khuẩn hiếu khí, chúng không cần oxy để hoạt động. Chúng là một phần bình thường của cơ thể con người, tồn tại ở nhiều địa điểm khác nhau, bao gồm cả ruột.
Chúng thường không gây nhiễm trùng, nhưng khi có nhiễm trùng xảy ra thì đây thường là ở khu vực mà vi khuẩn tập trung nhiều.
Các tác giả của nghiên cứu mới lưu ý rằng nghiên cứu trước đây đã chỉ ra mối liên quan của các loại vi khuẩn kỵ khí cụ thể với ung thư đại trực tràng. Các nhà nghiên cứu muốn khám phá thêm về mối liên quan này thông qua một nghiên cứu quy mô lớn.
Hơn 2 triệu người tham gia
Nghiên cứu diễn ra ở hai vùng của Đan Mạch từ năm 2007 đến 2016 với sự tham gia của hơn 2 triệu người tham gia. Để phân tích, nhóm nghiên cứu đã thu thập dữ liệu về 45.760 ca nhiễm trùng máu, bao gồm thông tin về loại mầm bệnh có trong máu của người tham gia.
Sau đó, các tác giả đã so sánh thông tin này với dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu của Nhóm Ung thư đại trực tràng Đan Mạch. Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã tìm kiếm các trường hợp ung thư đại trực tràng mới, đặc biệt là những trường hợp phát triển sau nhiễm trùng máu từ bất kỳ vi khuẩn nào có liên quan đến ung thư đại trực tràng.
Trong số 45.760 người bị nhiễm trùng máu do vi khuẩn, có 492 (1,1%) sau đó bị ung thư đại trực tràng. Trong số này, có tới 241 (0,5%) trong năm đầu tiên bị nhiễm trùng máu do vi khuẩn.
Các nhà nghiên cứu đã so sánh tương quan những người này theo độ tuổi và giới tính với một nhóm kiểm soát gồm năm người không bị nhiễm trùng máu.
Nguy cơ ung thư cao hơn đáng kể
Các tác giả nghiên cứu cho thấy nhiễm trùng máu vi khuẩn kỵ khí có liên quan đến sự gia tăng đáng kể nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Ví dụ, những người bị nhiễm trùng Clostridium septicum có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao gấp 42 lần trong năm tới. Chỉ có 0,5% nhóm đối chứng, những người không bị nhiễm vi khuẩn, đã phát triển ung thư đại trực tràng, so với 20,8% những người bị nhiễm C.septicum.
Như các tác giả nghiên cứu đã kết luận trong bài báo của họ: Từ Trong nghiên cứu đoàn hệ quy mô lớn này người ta thấy rằng, ở những người bị nhiễm trùng máu do vi khuẩn kỵ khí chọn lọc, nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng tăng lên tới 42 lần so với người bị nhiễm trùng máu do vi khuẩn hiếu khí như Escherichia coli hoặc Staphylococcus aureus hoặc có những biện pháp kiểm soát âm tính.
“Việc phát hiện nhiễm trùng máu với một số vi khuẩn kỵ khí nhất định có thể có khả năng dẫn đến một khuyến nghị sàng lọc ung thư đại trực tràng ở mỗi người”
Đồng tác giả nghiên cứu, Tiến sĩ Ulrik Justesen, từ Bệnh viện Đại học Odense, Đan Mạch, lưu ý rằng: “mặc dù có mối liên hệ rõ ràng giữa nhiễm khuẩn kỵ khí của máu và ung thư đại trực tràng, nhưng không rõ mối quan hệ nhân quả giữa chúng là gì.”
Trong lời của Tiến sĩ Justesen: “Ở giai đoạn này, chúng tôi không chắc liệu vi khuẩn có trực tiếp gây ra các trường hợp ung thư đại trực tràng hay không, hay việc nhiễm trùng máu với các vi khuẩn này là do ung thư gây ra. Đây giống như một ví dụ về câu hỏi con gà đẻ quả trứng hay quả trứng nở ra con gà?”
Tầm nhìn xa, Tiến sĩ Justesen và nhóm muốn tìm kiếm thêm thông tin chi tiết về vi khuẩn ở những người bị ung thư.
Ông nói: “Ở những nghiên cứu tiếp theo của chúng tôi về sẽ tập trung vào các vi khuẩn cụ thể từ người mắc bệnh ung thư để xem liệu chúng tôi có thể xác định các đặc điểm cụ thể có thể liên quan đến sự phát triển ung thư hay không. Nếu đây là trường hợp xảy ra theo chiều thuận, nó có thể có tầm quan trọng lớn trong sàng lọc và điều trị ung thư đại trực tràng.”
“Điều này có nghĩa là sàng lọc ung thư đại trực tràng có thể hiệu quả hơn. Theo bác sĩ Justesen, nếu chúng ta phát hiện được sự hiện diện của những vi khuẩn có nguy cơ cao này kết hợp với tuổi tác, thì chắc chắn sẽ có giá trị để sàng lọc người bị ung thư đại trực tràng.”
Mặc dù kết quả của nghiên cứu rất có giá trị và nghiên cứu này đang chờ trình bày tại một hội thảo khoa học. Tuy nhiên, chi tiết về phương pháp và kết quả đầy đủ vẫn chưa được công bố.
Các nhà nghiên cứu chưa viết một bài báo công bố đầy đủ, và kết quả chưa có những thẩm định và kiểm duyệt. Vì vậy, chúng ta vẫn chưa thể xem xét một cách đầy đủ và tổng thể các phát hiện.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
