Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Thần kinh học cho thấy việc duy trì một trái tim khỏe mạnh ở độ tuổi 20 có thể mang đến khả năng để có một bộ não khỏe mạnh ở độ tuổi 40.
Duy trì một trái tim khỏe mạnh được biết là làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển một loạt các tình trạng sức khỏe. Vì lý do này, rất nhiều nỗ lực từ các chuyên gia y tế đã tiến hành tư vấn cho công chúng về những cách tốt nhất để giữ cho trái tim khỏe mạnh.
Chẳng hạn, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ đã phát triển Life’s Simple 7 gồm bảy bước để có thể giúp mọi người đảm bảo sức khỏe tim mạch cho bản thân. Life’s Simple 7 bao gồm các yếu tố sau:
- Duy trì huyết áp khỏe mạnh;
- Kiểm soát lượng cholesterol;
- Giảm lượng đường trong máu;
- Suy nghĩ tích cực;
- Chế độ ăn uống lành mạnh;
- Giảm cân có khoa học;
- Bỏ thuốc lá.
Life’s Simple 7 cũng có những lợi ích không những chỉ đối với tim mạch; nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người tuân theo bảy nguyên tắc này có nhiều cơ hội đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra nhận thức.
Ví dụ, một nghiên cứu được công bố vào năm 2013 cho thấy việc duy trì sức khỏe tim mạch tốt từ tuổi thanh niên đến tuổi trung niên có liên quan đến tốc độ tâm lý tốt hơn, chức năng xử lý tình huống và trí nhớ bằng lời nói ở tuổi trung niên.
Một bài báo khác, được xuất bản trên PLOS One vào năm 2014, cũng kết luận tương tự rằng sức khỏe tim mạch tốt hơn có liên quan đến hiệu suất nhận thức tốt hơn.
Life’s Simple 7 và sức khỏe trí não
Một nhóm các nhà nghiên cứu dẫn đầu bởi Tiến sĩ Michael Bancks, Đại học Y khoa Feinberg thuộc Đại học Tây Bắc ở Chicago, IL, gần đây đã bắt đầu thử nghiệm thêm những phát hiện này để tìm hiểu xem liệu làm theo các bước này có tạo ra những thay đổi có thể đo được trong thể tích mô não hay không.
Để nghiên cứu mối liên hệ giữa sức khỏe tim hiện tại và sức khỏe não bộ trong tương lai, các nhà khoa học đã đánh giá dữ liệu của 518 người đã được theo dõi trong 30 năm.
Những người tham gia lần đầu được kiểm tra cân nặng, chiều cao, cholesterol và huyết áp đồng thời được hỏi về chế độ ăn kiêng và tập luyện. Các đối tượng tham gia khảo sát cũng được kiểm tra theo dõi cứ sau 2 - 5 năm và tiến hành chụp MRI não sau 25 năm. Trong quá trình kiểm tra, các nhà khoa học đã đo đạc thể tích não theo phần trăm tổng kích thước hộp sọ của mỗi người.
Trên mỗi 1 trong 7 thông số sức khỏe của tim, những người tham gia được cho điểm: 0 điểm cho mức độ tuân thủ kém, 1 điểm cho mức độ tuân thủ trung bình và 2 điểm cho tuân thủ nghiêm ngặt. Nhìn chung, thang đánh giá này tạo ra một loạt kết quả từ 0 đến 14 điểm. Sau đó chia tổng số điểm của mỗi cá thể thành 3 mức khác nhau:
- 0-7: tuân thủ kém
- 8-11: tuân thủ trung bình
- 12-14: Tuân thủ tốt
Khi bắt đầu nghiên cứu, 5% được phân loại là có sự tuân thủ kém, 62% là có mức độ tuân thủ trung bình và 33% là tuân thủ tốt. Vào năm thứ 25, có đến 26% được cho là có sự tuân thủ kém, 58% tuân thủ mức trung bình và chỉ có 16% vẫn tuân thủ tốt.
Sức khỏe của tim và kích thước não
Khi điểm số đã phân loại có mối tương quan với các phép đo thể tích não, các nhà khoa học dường như đã tìm thấy một mối quan hệ giữa chúng. Ở những người có điểm sức khỏe tim cao hơn khi bắt đầu nghiên cứu có khối lượng não cao hơn mức trung bình tính theo tỷ lệ phần trăm so với tổng kích thước hộp sọ của họ ở tuổi trung niên. Tương tự, kích thước não lớn hơn đối với những người có điểm trung bình cao hơn giữa khi kết thúc khảo sát và lúc bắt đầu khảo sát.
Mỗi điểm tăng trong số 7 điểm của Life’s Simple 7 tương đương với 1 năm lão hóa về tình trạng teo não diễn ra.
Tiến sĩ Michael Bancks cho biết những phát hiện này rất thú vị bởi vì đây là tất cả những thay đổi mà bất cứ ai cũng có thể thực hiện khi còn trẻ để giúp bản thân sống một cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh. Điều này có nghĩa là sức khỏe của tim có thể có tác động đến chức năng não lúc còn trẻ, tuy nhiên cần nghiên cứu thêm để xác nhận điều này.
Kết quả rất hấp dẫn nhưng sẽ cần phải nghiên cứu thêm. Các phát hiện bị hạn chế vì chụp MRI não chỉ được thực hiện tại một thời điểm.
Chỉ từ những phát hiện này, chúng ta không thể biết liệu sức khỏe của tim có ảnh hưởng trực tiếp đến kích thước não hay kích thước não khi trẻ ảnh hưởng đến sự hoạt động khỏe mạnh của tim mạch. Sắp tới, nhiều nghiên cứu mới sẽ dần hé lộ câu trả lời!
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
