Tác giả: ThS.BS. Nguyễn Nhựt Minh
TÓM TẮT
Kiến thức nền: Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh lý tự miễn toàn thân, có thể gây tổn thương nhiều cơ quan. Thận là một trong những cơ quan đích hay tổn thương và có thể diễn tiến nặng trên bệnh nhân lupus. Hình thái lâm sàng cũng như mô học tổn thương thận trên bệnh nhân lupus đa dạng và chồng lấp nhau. Cần có chiến lược tiếp cận chẩn đoán và điều trị cụ thể tổn thương thận trên bệnh nhân lupus.
Ca lâm sàng: Bệnh nhân nữ, 26 tuổi, tiền căn lupus ban đỏ hệ thống chẩn đoán 4 năm trước, với biểu hiện khớp, da, huyết học, điều trị với Coticosteroid (CS), Hydroxychloroquine (HCQ), Rituximab (RTX); sau đó duy trì với CS liều thấp và HCQ. Cách nhập viện 6 tháng, bệnh nhân xuất hiện tiểu bọt, phù, kèm tăng huyết áp. Các biểu hiện thận như đạm niệu, hồng cầu và bạch cầu nước tiểu xuất hiện. Các dấu chứng tán huyết và giảm tiểu cầu cũng hiện diện. Dấu ấn miễn dịch gợi ý viêm thận lupus xuất hiện, như Anti-dsDNA dương tính, C3 và C4 giảm. BN được sinh thiết thận với kết quả ghi nhận Viêm thận lupus kèm Bệnh vi mạch huyết khối. Bệnh nhân được điều trị với Cyclophosphamide (CYC) và CS liều cao trong 3 tháng, rồi chuyển qua Azathioprine (AZA) với CS liều thấp. Sau 1 năm, bệnh nhân đạt đáp ứng thận hoàn toàn với điều trị.
Bàn luận: Viêm thận lupus là tổn thương thận chính và thường gặp ở bệnh nhân lupus. Tuy nhiên, tổn thương thận trên các bệnh nhân này còn do nhiều nguyên nhân khác. Trong đó, bệnh vi mạch huyết khối là một trong những nguyên nhân hiếm gặp gây tổn thương thận, làm tăng nguy cơ diễn tiến nặng cũng như ảnh hưởng chiến lược và đáp ứng điều trị của bệnh nhân. Với các gợi ý lâm sàng, cận lâm sàng, và đặc biệt là kết quả giải phẫu bệnh qua sinh thiết thận, các dạng tổn thương khó và nặng được chẩn đoán chính xác và từ đó đưa ra chiến lược cụ thể giúp phục hồi và bảo vệ chức năng thận ở bệnh nhân lupus.
Kết luận: Viêm thận lupus cũng như các tổn thương thận đi kèm như thuyên tắc vi mạch huyết khối cần được chẩn đoán sớm qua lâm sàng, cận lâm sàng cũng như sinh thiết thận để có chiến lược quản lý phù hợp nhằm bảo vệ tối đa chức năng thận ở bệnh nhân lupus.
KẾT LUẬN
Tiếp cận tổn thương thận trong bệnh cảnh Lupus cần theo chiến lược cụ thể. Tổn thương thận trong Lupus không chỉ do Viêm thận lupus mà còn có thể do các nguyên nhân không liên quan Lupus. Sinh thiết thận là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán, phân biệt, tiên lược và đưa ra chiến lược điều trị ở BN Lupus có tổn thương thận.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Wallace, D.J. and B. Hahn, Dubois' lupus erythematosus and related syndromes. 2019, Elsevier Edinburgh: Edinburgh.
2. Yu, A.S.L., et al., Brenner & Rector's the kidney. 2020, Elsevier [Philadelphia, PA]: [Philadelphia, PA].
