MẢNG SƯỜN DI ĐỘNG, XỬ TRÍ THẾ NÀO?

1. Mảng sườn di động (MSDĐ) là gì?

- Là vùng thành ngực không còn liên tục với lồng ngực, do mất tính vững chắc của khung xương.

- Xảy ra khi có ít nhất 3 xương sườn liền nhau bị gãy ở 2 vị trí trên 1 cung xương và các ổ gãy cùng nằm trên 1 đường thẳng.

- Thường gặp sau một chấn thương rất mạnh.

- Gây ra rối loạn sinh lý hô hấp và tuần hoàn nặng nề.

2. Hội chứng do MSDĐ gây ra:

- HC hô hấp đảo chiều: khi hít vào, áp lực khoang màng phổi giảm xuống sẽ kéo mảng sườn vào trong, ép lên phổi bên tổn thương làm một lượng khí bị đẩy ra khỏi phổi. Khi thở ra các hiện tượng trên xảy ra theo hướng ngược lại.

- Lắc lư trung thất: khi hít vào, MSDĐ ép lên phổi bên tổn thương và đẩy trung thất lệch sang bên phổi lành. Khi thở ra,mảng sườn di động không ép lên phổi bên tổn thương nữa nên trung thất sẽ di chuyển về bên phổi lành.

* Hậu quả:

- Ngăn cản thông khí => thiếu oxy => bệnh nhân thở nhanh, càng đẩy tình trạng hô hấp đảo chiều tăng lên => tình trạng thiếu oxy nặng lên kèm theo lắc lư trung thất kích thích các trung tâm phản xạ của tim, phổi và làm các mạch máu lớn ở nền tim bị xoắn vặn => các rối loạn nghiêm trọng về tuần hoàn => ngưng tim, ngưng thở.

3. Lâm sàng:

- Bệnh nhân thở nhanh, nông, tím tái, tim đập nhanh.

- Có thể hôn mê do gãy nhiều x.sườn: SpO2 hạ thấp, da niêm xanh nhạt, mạch nhanh, nhỏ, thành ngực di động bất đối xứng và không theo nhịp thở (hiện tượng này thấy rõ nhất khi bệnh nhân ho ,hoặc thở sâu), sờ & quan sát di đồng lồng ngực cũng như nghe tiếng lạo xạo do gãy x.sườn.

4. Làm gì khi có MSDĐ?:

- Đảm bảo thông khí hô hấp ổn định: hút đàm, bóp bóng và đặt NKQ, thở máy.

- Lập đường truyền lớn bồi hoàn dịch - máu và giảm đau.

- Theo dõi tri giác và mắc monitor theo dõi DSH (nên cài máy theo dõi 15 – 30p/lần).

- Cố định tạm thời bằng cách chèn bao cát hoặc nẹp cứng, quấn quanh bằng băng thun giúp mảng sườn đc giữ cố định => giảm rối loạn tuần hoàn, hô hấp.

- Cho nằm nghiêng về phía có MSDĐ. Ủ ấm.