Phẫu thuật điều trị u dây thần kinh số VIII

U dây thần kinh số VIII (u bao dây thần kinh tiền đình) là một loại u ngoài trục, thường lành tính, khu trú ở vùng góc cầu tiểu não. Tỷ lể mắc mới của u dây VIII theo nghiên cứu của Welling và cộng sự là 1/20.000 người. Loại u này chiếm khoảng 6% tổng số u nội sọ và 80% u ở vùng góc cầu tiểu não. U thường tiến triển chậm, theo Paldor và cộng sự thì tốc độ phát triển u trung bình khoảng 0,99 - 1,11 mm/năm, tuy nhiên tốc độ này có thể nhanh hơn đặc biệt trên những u có dạng nang hoặc xuất huyết trong u. Do tốc độ phát triển chậm cùng với sự bù trừ của cơ thể nên những triệu chứng ban đầu của u dây thần kinh số VIII thường dễ bị bỏ sót.

U dây thần kinh số VIII thường bắt nguồn từ lỗ ống tai trong. Có 4 thành phần đi qua lỗ ống tai trong, bao gồm: thần kinh tiền đình trên (SVN), thần kinh tiền đình dưới (IVN), thần kinh ốc tai (CN) và thần kinh mặt (FN). Đa số các trường hợp u dây VIII bắt nguồn từ thần kinh tiền đình trên và thần kinh tiền đình dưới, từ đây u phát triển ra góc cầu tiểu não (hình 1). Các khối u dây VIII lớn, nó có thể gây chèn ép thân não hoặc tiểu não và đôi khi có thể lan rộng lên hố sọ giữa hoặc xuống thấp đến lỗ chẩm.

Vùng góc cầu tiểu não là một cấu trúc giải phẫu có khoảng không gian khá hẹp, chứa đựng những cấu trúc thần kinh và mạch máu quan trọng, vì vậy với mục đích phẫu thuật nhằm lấy triệt để u dây thần kinh VIII mà không để lại những tai biến, biến chứng cũng như bảo tồn chức năng của các dây thần kinh sọ có liên quan đến nay vẫn là một thách thức cho các phẫu thuật viên thần kinh. Dây thần kinh hay bị ảnh hưởng nhất trong phẫu thuật lấy u dây thần kinh VIII là dây thần kinh VII, dây VII khi bị tổn thương sẽ gây liệt nửa mặt, ảnh hưởng rất lớn đến thẩm mỹ, tâm lý và chất lượng sống của người bệnh.

Để đạt được hiệu quả tối đa, hạn chế tối thiểu nguy cơ rủi ra cuộc mổ, cần có những trang thiết bị chuyên dụng phẫu thuật thần kinh như: kính vi phẫu, máy theo dõi thần kinh trong mổ…Bên cạnh đó, việc kết hợp với các chuyên ngành khác trong Bệnh viện như: Trung tâm xạ trị - xạ phẫu, Tai Mũi Họng, Tạo hình thẩm mỹ… là quan trọng trong điều trị toàn diện, đa mô thức, chuẩn hóa u dây thần kinh số VIII.