Ung thư tuyến thượng thận
Tuyến thượng thận là tuyến nội tiết nằm ở phía trên 2 thận có nhiệm vụ sản xuất các hoocmon quan trọng để điều hòa cơ thể như cân bằng nước – điện giải, chống stress, điều hòa huyết áp…
Ung thư tuyến thượng thận là một loại ung thư hiếm gặp xuất hiện ở một hoặc cả hai tuyến thượng thận. Các tuyến thượng thận sản xuất ra các hoocmon định hướng cho hầu hết mọi cơ quan và mô trong cơ thể. Ung thư tuyến thượng thận có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đặc biệt trẻ em dưới 5 tuổi và người lớn ở độ tuổi 40 đến 50.
Ung thư tuyến thượng thận được phát hiện sớm có cơ hội chữa khỏi cao. Nhưng nếu ung thư đã lan đến các khu vực nằm ngoài tuyến thượng thận, việc điều trị có thể được sử dụng để trì hoãn tiến triển hoặc tái phát. Hầu hết sự tăng trưởng hình thành trong tuyến thượng thận là lành tính chẳng hạn như adenoma hoặc pheochromocytoma.
(Hình ảnh tuyến thận và tuyến thượng thận ở người)
Triệu chứng
Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư tuyến thượng thận bao gồm:
-
Tăng cân, yếu cơ
-
Vết rạn màu hồng hoặc tím trên da
-
Thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ có thể gây ra tóc thừa, rụng tóc trên đầu và chu kỳ không đều
-
Thay đổi nội tiết tố ở nam giới có thể gây ra các mô vú mở rộng và tinh hoàn co lại
-
Nôn hoặc buồn nôn
-
Bụng đầy hơi, ăn mất ngon
-
Đau lưng, sốt
-
Tụt cân mất kiểm soát
Nguyên nhân nào gây ung thư tuyến thượng thận
Không rõ nguyên nhân gây ung thư tuyến thượng thận. Ung thư tuyến thượng thận hình thành khi có những thay đổi (đột biến) trong DNA của tế bào tuyến thượng thận. Các đột biến nhân lên không kiểm soát và tạo thành khối u. Các tế bào khối u có thể di căn đến các bộ phận khác của cơ thể.
Các yếu tố nguy cơ
Ung thư tuyến thượng thận xảy ra thường xuyên hơn ở những người mắc hội chứng di truyền làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Các hội chứng di truyền này bao gồm:
-
Hội chứng Beckwith-Wiedemann
-
Tổ hợp Carney
-
Hội chứng Li-Fraumeni
-
Hội chứng Lynch
-
Đa u tuyến nội tiết tuýp 1 (MEN 1)
Chẩn đoán
Các xét nghiệm và kỹ thuật được sử dụng để chẩn đoán ung thư tuyến thượng thận bao gồm:
- Xét nghiệm máu và nước tiểu: Các xét nghiệm trong máu và nước tiểu có thể cho thấy mức độ hormone bất thường được sản xuất bởi tuyến thượng thận như cortisol, aldosterone và androgen.
- Chẩn đoán hình ảnh: Bác sĩ có thể đề nghị chụp cắt lớp vi tính CT, cộng hưởng từ MRI hoặc chụp đồng vị phóng xạ (PET) để phát hiện bất kỳ sự tăng trưởng nào trên tuyến thượng thận và xem liệu ung thư đã lan sang các khu vực khác của cơ thể hay chưa.
- Giải phẫu tế bào của tuyến thượng thận: Nếu nghi ngờ ung thư tuyến thượng thận, từ đó có thể xác nhận biết liệu có bị ung thư hay không và chính xác loại tế bào nào có liên quan.
(Hình ảnh chụp cắt lớp PET)
Điều trị
Điều trị ung thư tuyến thượng thận bao gồm phẫu thuật để loại bỏ khối u. Các phương pháp điều trị khác có thể được sử dụng để ngăn ngừa ung thư quay trở lại hoặc nếu phẫu thuật không mang lại hiệu quả.
- Phẫu thuật: Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ toàn bộ ung thư tuyến thượng thận. Nếu ung thư đã lan đến các cấu trúc gần đó như gan hoặc thận, thì một phần hoặc toàn bộ các cơ quan đó cũng có thể được loại bỏ trong quá trình phẫu thuật.
- Thuốc giảm nguy cơ tái phát: Bác sĩ có thể sẽ kê một vài loại thuốc có tác dụng ức chế khả năng tái phát của ung thư tuyến thượng thận.
- Xạ trị: Xạ trị sử dụng các chùm tia năng lượng cao, chẳng hạn như tia X và proton, để tiêu diệt các tế bào ung thư. Xạ trị đôi khi được sử dụng sau phẫu thuật ung thư tuyến thượng thận để tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư nào còn sót lại. Xạ trị cũng có thể giúp giảm đau và các triệu chứng ung thư đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như xương.
- Hóa trị: Hóa trị là sử dụng hóa chất để tiêu diệt các tế bào ung thư. Đối với ung thư tuyến thượng thận không thể được loại bỏ bằng phẫu thuật hoặc tái phát sau các phương pháp điều trị ban đầu, hóa trị liệu có thể là một lựa chọn để làm chậm sự tiến triển của ung thư.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
