Hẹp van 2 lá là bệnh lý van tim phổ biến, chiếm gần 60% trong tổng số các trường hợp có bất thường về van tim. Bệnh thường xảy ra ở nữ giới và có thể gây nhiều biến chứng, trong đó nguy hiểm nhất là đột qụy, suy tim, nhồi máu cơ tim. Cùng tìm hiểu hẹp van tim 2 lá là gì và những đặc điểm của bệnh này trong bài viết sau đây nhé.
Cấu tạo quả tim bình thường gồm hai tâm thất và hai tâm nhĩ. Nhĩ trái ngăn cách thất trái bằng van 2 lá. Còn nhĩ phải ngăn cách thất phải bằng van 3 lá.
Trong một chu trình tim bơm máu đi nuôi cơ thể, máu đi theo 1 chiều từ tâm nhĩ trái qua van 2 lá xuống tâm thất trái và từ tâm nhĩ phải xuống tâm thất phải qua van 3 lá. Tâm thất trái co bóp đưa máu ra động mạch chủ, còn tâm thất phải có nhiệm vụ tống máu tới động mạch chủ để lên phổi trao đổi oxy.
Hẹp van hai lá xảy ra khi van này không mở hết khiến máu từ tâm nhĩ không thể tống hoàn toàn xuống tâm thất. Diện tích lỗ van 2 lá thường mở rộng khoảng 4 – 6cm2. Khi diện tích này nhỏ hơn 2cm2 thì có thể chẩn đoán bệnh nhân đã bị hẹp van tim.
Hẹp van hai lá làm giảm lượng máu xuống tâm thất. Máu bị ứ lại tại nhĩ trái có thể gây ứ máu tại phổi, dẫn đến khó thở, suy tim phải, suy tim xung huyết…
Theo các bác sĩ, bệnh chủ yếu gặp ở nữ giới, với tỷ lệ 70-90% ca mắc bệnh. Nguyên nhân chính bao gồm:
Nguyên nhân này chiếm tới 60% các ca bệnh. Bệnh gây ra do liên cầu khuẩn beta tan huyết nhóm A và thường khởi phát bằng tình trạng viêm hầu họng.
Nguyên nhân này chỉ chiếm một số ít trường hợp. Dạng dị tật bẩm sinh ở van 2 lá thường là van 2 lá hình dù hoặc van 2 lá có vòng thắt. Còn lại 20% ca bệnh không rõ nguyên nhân.
Ngoài các nguyên nhân chính nêu trên, bệnh hẹp van tim 2 lá cũng có thể xảy ra do một số nguyên do khác như:
Người bệnh có van tim 2 lá bị hẹp có thể gặp các dấu hiệu cảnh báo từ sớm, bao gồm:
Mỗi người bệnh sẽ gặp triệu chứng hẹp van tim 2 lá khác nhau. Một số bệnh nhân không hề xuất hiện triệu chứng nào dẫn đến tâm lý chủ quan, coi thường bệnh.
Đây là bệnh lý liên tục suốt đời, có thể gây ra nhiều biến chứng cấp tính, đe dọa tính mạng, nguy hiểm nhất là đột quỵ, nhồi máu cơ tim, phù phổi cấp. Nếu đã bị tăng áp lực động mạch phổi nặng thì thời gian duy trì sự sống chỉ còn dưới 3 năm.
Các biến chứng khác có thể gặp ở người mắc bệnh hẹp van tim 2 lá là rối loạn nhịp tim, tắc mạch, suy tim phải… gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Tỷ lệ tử vong ở người hẹp van 2 lá không điều trị ứ huyết ở phổi là 60-70%, do nhồi máu phổi 10%, do tắc mạch đại tuần hoàn 20-30%, do nhiễm trùng 1-5% ca bệnh.
Đây là căn bệnh nguy hiểm và cho đến nay, bệnh van tim 2 lá vẫn không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ có thể tránh được biến chứng của bệnh. Tùy vào tình trạng bệnh mà các bác sĩ sẽ chỉ định phương án điều trị phù hợp:
Mặc dù căn bệnh này không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng chúng ta hoàn toàn có thể phòng tránh bệnh thông qua duy trì lối sống lành mạnh. Việc có những thói quen ăn uống, sinh hoạt tốt cũng góp phần quan trọng trong việc giảm tiến triển của bệnh nếu không may mắc phải.
Một vài lời khuyên các bác sĩ trong việc phòng tránh bệnh hẹp van tim 2 lá như sau:
Tóm lại, hẹp van 2 lá là bệnh nguy hiểm, không nên chủ quan. Nếu bạn và người thân nhận thấy những dấu hiệu bất thường như khó thở, tim đập nhanh, hồi hộp, đau ngực…nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh