Nguyên nhân gây ra co thắt động mạch vành

Việc phát hiện và chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh có thể đặt ra một thách thức cho các nhóm chăm sóc sức khỏe. Nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây ra bệnh tim và đau ngực, vì vậy bác sĩ có thể khó khăn trong việc chỉ ra các cơn co thắt động mạch vành. Có nhiều lựa chọn sẵn có để giúp điều trị các triệu chứng và nguyên nhân cơ bản.

Co thắt động mạch vành là gì?

Co thắt động mạch vành còn được gọi là là đau thắt ngực co thắt mạch. Co thắt động mạch vành xảy ra khi một đoạn của động mạch, dẫn máu đến tim, bị thắt lại và thu hẹp. Khi động mạch co thắt, tim buộc phải làm việc nhiều hơn để bơm máu qua khu vực bị ảnh hưởng. Co thắt thường ngắn nhưng có thể kéo dài trong hơn 15 phút trong một số trường hợp. Chuyên gia y tế có thể khó chẩn đoán co thắt động mạch vành. Một người bị co thắt động mạch vành có thể không có triệu chứng. Do đó, thật khó để xác định mức độ phổ biến của tình trạng này trong dân số nói chung, theo các đánh giá.

Các triệu chứng của bệnh co thắt động mạch vành

Các triệu chứng có thể khác nhau giữa mọi người và thường khác nhau giữa các lần xuất hiện. Các triệu chứng có thể nhẹ đến mức một người có thể không nhận ra rằng họ đang trải qua một cơn co thắt hoặc nghiêm trọng đến mức họ bị tàn tật về thể chất. Co thắt động mạch vành khác với các cơn đau ngực truyền thống chủ yếu do chúng xảy ra khi một người đang nghỉ ngơi chứ không phải do gắng sức. Trên thực tế, một người có nhiều khả năng gặp phải các triệu chứng co thắt động mạch vành trong khoảng thời gian từ nửa đêm đến sáng sớm.

Người bị co thắt động mạch vành sẽ cảm thấy như thế nào?

Các triệu chứng xảy ra bao gồm:

đau ngực, có thể nghiêm trọng
cơn đau có thể lan đến đầu hoặc vai
một cảm giác nóng trong ngực
cảm giác tức ngực
một áp lực hoặc cảm giác bóp
đổ mồ hôi
cảm thấy buồn nôn hoặc ngất xỉu

Mức độ nghiêm trọng

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, một người có thể bị đau ngực dữ dội, kéo dài, kèm theo mồ hôi lạnh, buồn nôn hoặc nôn, và đôi khi mất ý thức tạm thời. Người bị co thắt động mạch vành cũng có thể cảm thấy đau cơ ở cánh tay hoặc hàm của họ. Ngoài ra, một người có thể gặp các phiên bản nhẹ của các triệu chứng này hoặc không có triệu chứng nào. Theo một đánh giá, người có nguy cơ bị co thắt động mạch vành mà không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào cao hơn gấp đôi so với khi có triệu chứng.

Nguyên nhân

Nguyên nhân của co thắt động mạch vành rất phức tạp và từ nhiều phía. Hệ thống thần kinh tự động của cơ thể, mức độ viêm mãn tính và bất kỳ bệnh tim tiềm ẩn nào đều có thể góp phần gây ra co thắt động mạch vành, theo một đánh giá năm 2020. Ngoài ra, nhiều cơ chế khác của cơ thể có thể liên quan, tùy thuộc vào trạng thái thể chất riêng của mỗi người.

Các yếu tố rủi ro

Nghiên cứu về co thắt động mạch vành đã xác định được nhiều yếu tố nguy cơ. Một trong những yếu tố phổ biến nhất là hút thuốc. Các nguyên nhân hoặc tác nhân tiềm ẩn khác của co thắt động mạch vành bao gồm:

sử dụng thuốc co mạch, bao gồm một số loại thuốc chẹn beta, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng co thắt
tiếp xúc với lạnh
sử dụng thuốc kích thích, chẳng hạn như cocaine
sử dụng rượu quá mức hoặc cai rượu
sử dụng cần sa quá mức
hóa trị liệu
thiếu magiê

Căng thẳng và các yếu tố sức khỏe tâm thần khác có thể ảnh hưởng đến nguy cơ co thắt động mạch vành. Tuy nhiên, nghiên cứu về chủ đề này là không thể kết luận và cần phải nghiên cứu thêm. Theo báo cáo, tình trạng này thường xảy ra với phụ nữ nhiều hơn nam giới.

Chẩn đoán

Có ba cách chính để chẩn đoán co thắt động mạch vành:

Chụp mạch vành: Đây là một xét nghiệm giống như tia X để tạo ra hình ảnh của các mạch máu
Điện tâm đồ: Một xét nghiệm kiểm tra các mẫu điện bất thường trong tim
Siêu âm tim: Kỹ thuật này sử dụng công nghệ siêu âm để kiểm tra van tim và lưu lượng máu

Các xét nghiệm này có thể tiết lộ các triệu chứng của co thắt động mạch vành. Tuy nhiên, cách duy nhất để chuyên gia y tế chẩn đoán dứt điểm tình trạng bệnh là thực hiện một thử nghiệm bổ sung được gọi là thử nghiệm khiêu khích. Trong quá trình thử nghiệm khiêu khích, bác sĩ sử dụng các loại thuốc cụ thể để gây ra hoặc “kích động” một cơn co thắt, cho phép họ chẩn đoán tình trạng một cách chắc chắn.

Điều trị

Không có cách chữa trị đặc hiệu cho tình trạng co thắt động mạch vành, nhưng có một số cách để kiểm soát tình trạng và giảm các triệu chứng. Bỏ thuốc lá là cách thay đổi lối sống hữu ích nhất. Một người cũng có thể giảm nguy cơ bị co thắt lặp lại thông qua thay đổi mức độ hoạt động và chế độ ăn uống của họ. Bác sĩ có thể kê một số loại thuốc, bao gồm:

thuốc chẹn kênh canxi để giảm co thắt cơ ở ngực
nitrat để giảm đau ngực
statin để giảm cholesterol và củng cố động mạch

Khi thuốc và thay đổi lối sống không hiệu quả, các bác sĩ có thể đề nghị thực hiện các thủ tục xâm lấn hơn để khắc phục vấn đề. Phẫu thuật bắc cầu là biện pháp cuối cùng.

Theo các đánh giá y tế, triển vọng dài hạn cho những bệnh nhân bị co thắt động mạch vành mà không có các bệnh lý cơ bản khác về tim là tốt. Thuốc có thể giúp bệnh nhân kiểm soát tình trạng co thắt và các triệu chứng của họ theo thời gian. Một người nên tiếp tục với các loại thuốc hoặc phương pháp điều trị được chỉ định ngay cả khi họ không còn gặp các triệu chứng co thắt động mạch vành. Thay đổi lối sống cũng có thể cải thiện cách nhìn của một người. Tránh hút thuốc là một yếu tố quan trọng trong việc giảm các cơn co thắt động mạch vành.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP