Trẻ em thường mắc phải những loại bệnh tim nào?

Các loại bệnh tim có thể ảnh hưởng đến trẻ em và thanh thiếu niên. Một số bệnh có thể xuất hiện khi sinh, trong khi một số bệnh tim khác có thể xuất hiện do nhiễm trùng và các yếu tố khác.

Các bệnh tim này có thể bao gồm:

• Dị tật tim bẩm sinh
• Nhiễm trùng ảnh hưởng đến tim
• Bệnh tim mắc phải trong thời thơ ấu do bệnh tật hoặc hội chứng di truyền

Tuy nhiên với việc điều trị ngày nay, nhiều trẻ em và thanh thiếu niên mắc bệnh tim vẫn có thể tiếp tục sống tích cực, lâu dài. 

Bệnh tim bẩm sinh

Bệnh tim bẩm sinh là một loại bệnh tim xảy ra do dị tật tim bẩm sinh. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 0,8% trẻ sinh ra mỗi năm mắc bệnh tim bẩm sinh.

Bệnh tim bẩm sinh ảnh hưởng đến trẻ em và thanh thiếu niên có thể bao gồm:

• Rối loạn van tim như hẹp van động mạch chủ, hạn chế lưu lượng máu
• Hội chứng giảm sản tim trái, nơi bên trái của tim kém phát triển
• các rối loạn liên quan đến các lỗ hổng trong tim, điển hình là ở các vách ngăn giữa các buồng và giữa các mạch máu chính rời khỏi tim, bao gồm:
• Thông liên thất
• Thông liên nhĩ
• Còn ống động mạch
• Tứ chứng Fallot, là sự kết hợp của bốn khiếm khuyết, bao gồm:
  • Thông liên thất lớn
  • Tắc nghẽn đường ra thất phải
  • Hẹp van xung động
  • Phì đại thất phải và động mạch chủ đè lên

Dị tật tim bẩm sinh có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của trẻ. Trẻ thường cần được điều trị bằng phẫu thuật, thủ thuật đặt ống thông, dùng thuốc và cấy ghép tim trong những trường hợp nghiêm trọng. Một số trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh sẽ cần được theo dõi và điều trị suốt đời.

Xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng chất béo và cholesterol tích tụ bên trong động mạch. Khi sự tích tụ tăng lên, các động mạch trở nên cứng và hẹp lại, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và đau tim. Thông thường phải mất nhiều năm để xơ vữa động mạch phát triển. Mặc dù trẻ em hoặc thanh thiếu niên không gặp phải các triệu chứng từ bệnh này nhưng một số bằng chứng cho thấy bệnh có thể bắt đầu từ thời thơ ấu.

Một số vấn đề sức khỏe và các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ. Chúng có thể bao gồm:

• Thừa cân/béo phì
• Bệnh tiểu đường type 1 và type 2
• Tăng huyết áp
• Yếu tố di truyền
• Hội chứng chuyển hóa

Bác sĩ sẽ sàng lọc tất cả trẻ em để phát hiện cholesterol cao và huyết áp cao. Bác sĩ cũng có thể sàng lọc trẻ em với các yếu tố nguy cơ nhất định sớm hơn. Điều trị thường bao gồm thay đổi lối sống như tăng cường tập thể dục và điều chỉnh chế độ ăn uống.

Loạn nhịp tim

Rối loạn nhịp tim là nhịp tim bất thường. Nó có thể khiến tim bơm máu kém hiệu quả hơn. Nhiều loại rối loạn nhịp tim khác nhau có thể xảy ra ở trẻ em, bao gồm:

• Nhịp tim nhanh, loại phổ biến nhất được tìm thấy ở trẻ em là nhịp tim nhanh trên thất
• Nhịp tim chậm
• Hội chứng Q-T dài (LQTS)
• Hội chứng Wolff-Parkinson-White (hội chứng WPW)

Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Người yếu đuối
• Mệt mỏi
• Chóng mặt
• Ngất xỉu
• Khó ăn uống

Phương pháp điều trị tùy thuộc vào loại rối loạn nhịp tim và ảnh hưởng của nó đến sức khỏe của trẻ.

Bệnh Kawasaki

Bệnh Kawasaki là một bệnh hiếm gặp chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em dưới 5 tuổi. Nó có thể gây viêm trong các mạch máu ở:

• Động mạch tim
• Tay
• Bàn chân
• Miệng
• Môi
• Họng

Bệnh cũng gây sốt và sưng hạch bạch huyết. Tuy nhiên vẫn chưa biêt chắc chắn nguyên nhân gây ra bệnh là gì. Điều trị bệnh tùy thuộc vào mức độ của bệnh nhưng thường bao gồm điều trị kịp thời bằng:

• Gamma globulin tiêm tĩnh mạch
• Aspirin, nếu được bác sĩ khuyên dùng
• Corticosteroid, có thể làm giảm các biến chứng trong tương lai

Trẻ mắc bệnh Kawasaki thường phải tái khám suốt đời để theo dõi sức khỏe tim mạch.

Sử dụng aspirin ở trẻ em

Mặc dù các bác sĩ có thể sử dụng aspirin để điều trị một số tình trạng sức khỏe ở trẻ em, nhưng việc sử dụng nó ở nhà để hạ sốt có thể gây nguy hiểm. Ở trẻ em bị nhiễm virus, aspirin có thể gây ra hội chứng Reye - một rối loạn hiếm gặp gây tổn thương não và gan.

Tiếng thổi tim

Tiếng thổi ở tim là âm thanh do máu lưu thông qua các buồng hoặc van tim hoặc qua các mạch máu gần tim tạo ra. Thường thì nó vô hại. Tuy nhiên, nó cũng có thể báo hiệu một vấn đề tim mạch tiềm ẩn.

Tiếng thổi tim có thể phát triển do:

• Bệnh tim bẩm sinh
• Sốt
• Thiếu máu

Nếu bác sĩ nghe thấy tiếng thổi tim bất thường ở trẻ, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm bổ sung về tim. Tiếng thổi ở tim “vô hại” thường tự khỏi, nhưng nếu tiếng thổi ở tim là do tim có vấn đề thì có thể cần điều trị bổ sung.

Viêm màng ngoài tim

Tình trạng này xảy ra khi màng mỏng bao quanh tim (màng ngoài tim) bị viêm hoặc nhiễm trùng. Lượng chất lỏng giữa hai lớp của màng tăng lên, làm suy giảm khả năng bơm máu của tim theo cách bình thường.

Viêm màng ngoài tim có một vài nguyên nhân khác nhau. Chúng có thể bao gồm:

• Phẫu thuật để sửa chữa bệnh tim bẩm sinh
• Nhiễm trùng do vi khuẩn, nhiễm virus hoặc nhiễm nấm
• Bệnh tự miễn dịch như lupus

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, tuổi tác và sức khỏe tổng thể.

Bệnh thấp tim

Nhiễm vi khuẩn liên cầu nhóm A gây viêm họng liên cầu khuẩn và ban đỏ cũng có thể gây ra bệnh thấp tim. Nó thường xuất hiện khoảng 2 - 3 tuần sau khi bị nhiễm trùng. Bệnh này có thể gây tổn thương vĩnh viễn các van tim và cơ tim bằng cách gây viêm cơ tim. Sốt thấp khớp thường xảy ra ở trẻ em từ 5 - 15 tuổi, nhưng thông thường, các triệu chứng của bệnh thấp tim không xuất hiện cho đến tuổi trưởng thành. Sốt thấp khớp và bệnh tim thấp khớp  phổ biến hơn ở các nước đang phát triển. Tuy nhiên, căn bệnh này có thể được ngăn ngừa bằng cách điều trị kịp thời viêm họng liên cầu khuẩn bằng thuốc kháng sinh.

Nhiễm trùng

Nhiễm virus, vi khuẩn và nấm có thể gây viêm cơ tim, làm ảnh hưởng đến khả năng bơm máu đi khắp cơ thể của tim. Nhiễm trùng tim hiếm gặp và có thể có ít triệu chứng. Các triệu chứng thường giống cúm và có thể bao gồm:

• Mệt mỏi
• Hụt hơi
• Khó chịu ở ngực

Điều trị thường bao gồm thuốc và phương pháp điều trị các triệu chứng viêm cơ tim.

Các câu hỏi thường gặp

Dưới đây bao gồm các câu hỏi thường gặp về bệnh tim ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Các bệnh tim phổ biến nhất ở trẻ em là gì?

Các bệnh tim phổ biến hơn ở trẻ em bao gồm: bệnh tim bẩm sinh và bệnh tim mắc phải, chẳng hạn như bệnh Kawasaki.

Làm thế nào để bạn biết nếu con bạn có vấn đề về tim?

Trẻ có thể biểu hiện một số dấu hiệu của các vấn đề về tim, chẳng hạn như khó tăng cân, khó thở khi hoạt động, tim đập nhanh và bất tỉnh trong khi vận động.

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh tim ở trẻ em và thanh thiếu niên là gì?

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh tim ở trẻ em là dị tật tim bẩm sinh, đó là một vấn đề với tim đã có từ khi sinh.

Các loại bệnh tim mắc phải ở trẻ em là gì?

Trẻ em và thanh thiếu niên có thể mắc bệnh tim do một số vấn đề sức khỏe, bao gồm bệnh Kawasaki, bệnh thấp tim, nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc nấm và chấn thương.

Kết luận

Nhiều loại bệnh tim có thể ảnh hưởng đến trẻ em và thanh thiếu niên, tuy nhiên các phương pháp điều trị có thể giúp trẻ sống một cuộc sống lâu dài và năng động. Một số loại bệnh tim có thể xuất hiện khi mới sinh, trong khi những loại khác có thể phát triển do nhiễm trùng hoặc các vấn đề sức khỏe khác. Trong một số trường hợp, điều trị kịp thời có thể giải quyết các bệnh gây ra bệnh tim. Trong những trường hợp khác, trẻ em hoặc thanh thiếu niên có thể cần được theo dõi và chăm sóc suốt đời.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp