- Nguyên tắc điều trị:
+ Tiến hành xử trí triệu chứng kịp thời tránh nguy cơ mất máu cấp. sặc phổi và suy hô hấp.
+ Sau khi tình trạng ổn định mới đặt vấn đề điều trị nguyên nhân.
- Ho máu nhẹ: Nếu không có biểu hiện của suy hô hấp tiến hành:
+ Diazepam 5mg (uống) hoặc diazepam 10mg tiêm bắp.
+ Nằm nghỉ yên tĩnh dưỡng trên giường.
- Ho máu trung bình: khi số lượng máu > 150ml
+ Glanduitrine 5đv/1 ống tiêm bắp (không nên tiêm tĩnh mạch vì có thể gây co thắt mạch não đột ngột).
+ Glanduitrine 5đv/ ống pha loãng trong 200ml dung dịch Glucose 5% truyền tĩnh mạch nhỏ giọt, có thể nhắc lại 3 lần/ngày (theo dõi huyết áp của bệnh nhân, thận trọng ở bệnh nhân tăng huyết áp).
+ Nếu không có Glanduitrine hoặc bệnh nhân không dùng được thuốc này thì có thể cho: morphin 10mg/ống tiêm bắp hoặc tiêm dưới da. Nếu cần có thể cho đường tĩnh mạch chậm.
+ Phối hợp Sandostatin 5đv/ ống tiêm tĩnh mạch hoặc pha sandostatin (somatin 3mg) 5đv/ống trong 200ml dung dịch glucose 5% truyền tĩnh mạch 30giotj/phút.
+ Truyền dung dịch cao phân tử (heasteril 6%) hoặc truyền máu nếu bệnh nhân mất máu nặng. Nên đảm bảo huyết áp tối đa không được < 110mmHg.
- Ho máu nặng và nguy kịch:
+ Đặt ngay đường truyền tĩnh mạch đảm bảo hồi sức tốt: truyền dịch đảng trương (NaCl 0,9% hoặc Ringerlactat).
+ Cho bệnh nhân nằm tư thế Trendelenbourg sang bên chảy máu, lau sạch máu vùng mũi miệng.
+ Thở oxy qua mũi kính hoặc mặt nạ 2-6 lít/phút, nếu bệnh nhân có nguy cơ sặc, suy hô hấp cần tiến hành đặt nội khí quản thông khí nhân tạo ngay.
+ Làm các xét nghiệm cấp: công thức máu, sinh hóa, chụp X quang phổi….
+ Truyền máu cùng nhóm và các chế phẩm thay thế có trọng lượng phân tử cao (Heasteril, genlafuldin).
+ Thuốc vận mạch nếu bệnh nhân tụt huyết áp sau khi đã bù đủ thể tích tuần hoàn (Dopamine 200mg x một ống pha trong 50ml NaCl 0,9% truyền qua bơm tiêm điện liều bắt đàu 5 microgam/kg/phút hoặc Noradrenalin ống 1mg pha truyền bơm ddienj liều bắt đầu 0,1 microgam/kg/phút) tăng liều dần theo huyết áp.
+ Cho tinh chất thùy sau tuyến yên (có thể gây tăng huyết áp, hạ natri máu): vasopressin
+ Đặt ống thông đặc biệt có bóng chèn hay ống Fogarty, ống thông được vào trong vùng chảy máu để cầm máu, đồng thời rửa phế quản bằng Natriclorua 0,9% làm lạnh để cầm máu.
+ Chụp mạch phát hiện vị trí vỡ mạch máu.
+ Ở nơi có điều kiện và đã xác định bên chảy máu người ta có thể đặt ống thông Carlens, cô lập bên chảy máu và làm thông thoáng bên phổi đối diện và thông khí bên phổi lành đồng thời sẽ hút bên tổn thương.
- Điều trị nguyên nhân: phối hợp các phương pháp: ngoại khoa + hóa xạ trị + kháng thể đơn dòng nếu có chỉ định theo từng loại ung thư khi tình trạng ho máu ổn định.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
