Xử trí khi có phản ứng mức độ nhẹ và vừa
Nếu các phản ứng nhẹ và trung bình xảy ra mà đã loại trừ sốc phản về cần tiến hành:
- Ngừng truyền hóa chất.
- Đánh giá ngay đường thở, hô hấp, tuần hoàn, tinh thần của bệnh nhân ngay.
- Tiêm tĩnh mạch ngay corticosteroid: Solumedrol 40mg hoặc Methylprednisolon 40mg tĩnh mạch 1-2 ống (1-1,5mg/kg).
- Phối hợp thêm các thuốc kháng histamine: dimedrol 10mg tiêm bắp 1-3 ống, clarityl 10mg uống…
- Sau khi hết triệu chứng có thể truyền hóa chất trở lại với tốc độ chậm và theo dõi chặt.
Xử trí phản ứng nặng và sốc phản vệ
- Ngay lập tức ngừng truyền hóa chất.
- Đánh giá đường thở, hô hấp, tuần hoàn, ý thức
- Cho bệnh nhân nằm nghỉ ngơi tại chỗ, đầu bằng
- Thuốc adrenalin là thuốc cơ bản để chống sốc phản vệ
+ Adrenalin dung dịch 1/1000, ống 1ml = 1mg, tiêm dưới da ngay sau khi với liều như sau:
- 1/2-> 1 ống ở người lớn, không quá 0.3ml ở trẻ em (ống (1ml) + 9ml nước cất = 10ml sau đó tiêm 0.1ml/kg). hoặc Adrenaline 0.01mg/kg cho cả trẻ em lẫn người lớn.
- Tiếp tục tiêm Adrenaline liều như trên 10 – 15 phút/lần cho đến khi huyết áp trở lại bình thường, ủ ấm, đầu thấp chân cao, theo dõi huyết áp 10 – 15phút/ lần (nằm nghiêng nếu có nôn).
- Nếu sốc quá nặng đe doạ tử vong, ngoài đường tiêm dưới da có thể tiêm Adrenaline dung dịch 1/10.000 (pha loãng1/10) qua tĩnh mạch, bơm qua ống nội khí quản hoặc tiêm qua màng nhẫn giáp.
Xử trí suy hô hấp:
- Thở ôxy mũi, thổi ngạt.
- Bóp bóng Ambu có oxy.
- Đặp nội khí quản, thông khí nhân tạo -> Mởkhí quản nếu có phù thanh môn.
- Truyền tĩnh mạch chậm : Aminophyline 1mg/kg/giờ hoặc Terbutaline 0,2 microgam/kg/phút.
- Có thể dùng: Terbutaline 0.5mg, 01 ống dưới da cho người lớn và 0,2ml/10kg ở trẻ em. Tiêm lại sau 6 – 8 giờ nếu không đỡ khó thở.
- Thiết lập đường truyền tĩnh mạch Adrenaline để duy trì huyết áp bắt đầu bằng 0.1microgam/kg/phút điều chỉnh tốc độ theo huyết áp (khoảng 2mg Adrenaline/giờ cho người lớn 55kg).
Các thuốc hỗ trợ khác :
- Methylprednisolon 1- 2mg/kg/4giờ hoặc Hydrocortisone.
- Hemisuccinate 5mg/kg/giờ tiêm tĩnh mạch (có thể tiêm bắp ở cấp cơ sở). Dùng liều cao nếu sốc nặng (gấp 2- 5 lần).
- Natriclorua 0.9% 1- 2 lít ở người lớn, không quá 20ml/kg ở trẻ em.
- Diphenhydramine 1- 2mg tiêm bắp hay tĩnh mạch.
THEO DÕI
Theo dõi bệnh nhân ít nhất 24 giờ sau khi huyết áp đã ổn định.
* Nếu huyết áp vẫn không lên sau khi truyền đủ dịch và Adrenaline, thì có thể truyền thêm huyết tương, albumin (hoặc máu nếu có mất máu)
- Quyết định điều trị lại hóa chất: phụ thuộc vào thuốc, mức độ phản ứng, bệnh ung thư đang điều trị và mục đích điều trị
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
