Cần làm gì để bệnh nhiệt miệng mau lành?

Theo thống kê, phụ nữ có khả năng bị nhiệt miệng cao hơn nam giới, thêm vào đó bệnh nhiệt miệng cũng có thể xảy ra trong gia đình – có thể do di truyền hoặc yếu tố môi trường chung như thực phẩm hoặc chất gây dị ứng.

Nhiệt miệng là gì?

Nhiệt là một vết loét nhỏ, nông, lành tính có thể phát triển trên các mô mềm bên trong má hoặc môi, bên dưới lưỡi hoặc ở gốc nướu. Hầu hết các vết loét đều có chiều ngang dưới 1cm. Các vết loét cũng có thể tái phát và xảy ra thường xuyên.

Vết loét thường có hình tròn hoặc hình bầu dục với tâm màu trắng hoặc vàng và viền đỏ. Miệng có thể ngứa ran hoặc bỏng rát ngay trước khi vết loét hình thành trong miệng.

Không giống như mụn nước do sốt hoặc vết loét do virus herpes, vết loét miệng không bao giờ nằm ngoài miệng, vết loét chỉ xuất hiện ở lớp niêm mạc miệng và không dễ lây lan. Tuy nhiên, chúng có thể gây đau và đau tăng lên khi nói hoặc khi ăn.

Nguyên nhân gây ra nhiệt miệng

Hiện tại vẫn chưa tìm được nguyên nhân chính xác gây ra vết loét miệng, nhưng một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ gây ra các vết nhiệt miệng, bao gồm:

Vô tình cắn vào má
Nhạy cảm với thực phẩm (phổ biến là thực phẩm có tính acid, thực phẩm cay hoặc thực phẩm chứa gluten)
Đánh răng quá mạnh, sử dụng nước súc miệng chứa natri lauryl sulfate
Stress
Thay đổi hormone
Do vi khuẩn HP
Thiếu các vi chất như vitamin B, kẽm, acid folic, thậm chí thiếu sắt cũng góp phần gây ra nhiệt miệng

Viêm loét quanh miệng còn có thể gặp phải khi mắc một số bệnh như:

Bệnh suy giảm miễn dịch HIV, AIDS
Bệnh celiac
Viêm loét đại tràng, bênh Crohn hoặc các vấn đề có liên quan đến viêm ruột khác.
Bệnh Behcet

Các triệu chứng và phân loại nhiệt miệng

Các vết loét có thể chia thành 3 mức độ, gồm

Vết loét nhỏ: Đây là tình trạng phổ biến nhất, vết loét thường nhỏ có hình bầu dục, bờ vết loét có màu đỏ. Ngoài ra vết loét còn gây đau đặc biệt khi ăn.
Vết loét lớn: Hình thái vết loét này ít phổ biến hơn, vét loét thường tròn với các đường viền xác định, nhưng khi kích thước quá lớn, các đường viền có thể không đều nhau. Vết loét lớn có tôm thương sâu hơn và rất đau.
Vết loét dạng Herpetiform: Đây là dạng loét ít gặp nhất và thường gặp ở người cao tuổi. Các vết loét có kích thước bằng đầu kim nhưng có xu hướng mọc thành cụm từ 10-100 vết loét. Đôi khi các vết loét tập trung cùng nhau và tạo thành một vết loét lớn với các cạnh không đều nhau.

Ngoài ra triệu chứng ít gặp hơn của bệnh nhiệt miệng gồm: Sốt, khó chịu, sưng hạch bạch huyết

Cách khắc phục nhiệt miệng

Hầu hết các vết loét đều rất nhỏ và sẽ mất đi trong vòng một hoặc hai tuần mà không để lại sẹo. Tuy nhiên, mặc dù kích thước nhỏ, nhưng nhiệt miệng có thể gây đau và khó chịu kéo dài từ 7-14 ngày. Rất may, có rất nhiều cách tự nhiên để giảm đau và giảm thời gian phục hồi của nhiệt miệng. Hãy cùng tìm hiểu những cách khắc phục nhiệt miệng tự nhiên:

Nước súc miệng tự làm ở nhà: Sử dụng công thức nước xúc miệng ở nhà với thành phần gồm : 1 thìa cafe banking soda, 2 thìa nước ép lô hội, ½ cốc nước ấm. Nhấp một ngụm nhỏ hỗn hợp và súc miệng trong ít nhất 10 giây. Lặp lại cho đến khi hết, chú ý không được nuốt. Súc miệng một lần mỗi ngày cho đến khi vết nhiệt miệng khỏi hoàn toàn. Đây là công thức rất hiệu quả giúp giảm đau và giảm viêm nhanh chóng.
Sử dụng đá: Ngậm những viên đá nhỏ để làm dịu vết loét và giảm viêm. Độ lạnh của đá làm chậm lưu thông máu đến vết loét, do đó làm giảm đau và sưng.
Lựa chọn thực phẩm phù hợp: Tránh thức ăn thô, cứng (như bánh mì nướng,…), cay (tương ớt, ớt…) hoặc có tính axit (nước cam, nước chanh) vì có thể gây kích ứng và đau nhiều hơn.
Bổ sung vitamin nhóm B: Một số tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng có thể dẫn đến nhiệt miệng. Một nghiên cứu cho thấy, bổ sung vtiamin B12 ngậm dưới lưỡi giúp ngăn ngừa tái phát bệnh nhiệt miệng ngay cả ở những người không bị thiếu B12. Lượng được sử dụng trong nghiên cứu là 1.000 microgam (1 miligam) hai lần một ngày trong sáu tháng. Ngoài ra, bổ sung vitamin B hàng ngày - 300 miligam vitamin B1, 20 miligam vitamin B2 và 150 miligam vitamin B6 - đã được chứng minh là giúp một số người giảm đau. Sự thiếu hụt vitamin B1 (thiamine) đặc biệt cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ loét miệng.
Bổ sung sắt: Để biết mức độ bổ sung sắt chính xác hoặc nếu bạn cần bổ sung sắt trong chế độ ăn, bạn cần đi khám và được chẩn đoán thiếu máu bởi các bác sĩ.
Sử dụng sữa chua: Ăn sữa chua chứa men vi sinh chất lượng cao hàng ngày rất tốt cho việc điều trị nhiệt miệng. Sự di chuyển của lợi khuẩn từ men vi sinh qua miệng giúp vết loét dịu đi và lành lại, đồng thời vị mát lạnh của sữa chua giúp giảm đau.
Sử dụng cam thảo khử Glycyrrhizin: Các nghiên cứu cho thấy, người bị loét miệng sử dụng bốn lần chiết xuất lỏng cam thảo khử glycyrrhizin hòa tan trong nước ấm một ngày sẽ giúp giảm cảm giác đau. Bảy mươi lăm phần trăm bệnh nhân đã cải thiện, 50-75% bênh nhân cải thiện sau 1 ngày và sau đó các vết loét lành hoàn toàn vào ngày thứ 3. Để làm nước súc miệng chứa cam thảo khử Glycyrrhizin, trộn ½ thìa cafe chiết xuất cam thảo với ¼ cốc nước, súc miệng bốn lần một ngày để giảm đau. Ngoài ra, bạn có thể nhai 1-2 viên cam thảo khử Glycyrrhizin 200miligam hai hoặc ba lần một ngày.
Sử dụng giấm táo: Bạn có thể trộn giấm táo và nước ấm với tỷ lệ bằng nhau, sử dụng hỗn hợp này như là nước súc miệng hằng ngày để giúp vết loét mau lành hơn. Giấm táo có acid acetic, có khả năng diệt khuẩn đồng thời thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn tốt. Do đó, giấm táo hoạt động như một loại kháng sinh tự nhiên cho vết loét.
Hydrogen peroxide: Để vết loét mau lành hơn, bạn có thể sử dụng tăm bông để bôi hỗn hợp gồm nước oxy già và nước sôi để nguội với tỷ lệ 1:1 vào vết loét. Sau khi bôi, không ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì sau đó một giờ và lặp lại hằng ngày.
Sử dụng gói trà: Sau khi uống trà, bạn có thể để lại túi trà nếu bạn bị loét miệng vì khi đắp túi trà lên vết loét sẽ giúp giảm đau và giảm viêm hiệu quả. Vì tanin trong trà mang lại hiệu quả chống viêm giúp điều trị loét.
Loại bỏ gluten: Nếu bạn nghi ngờ mình bị nhiệt miệng có liên quan đến bệnh không dung nạp gluten, thì bạn có thể cần đi khám để xác định mình có mắc bệnh celiac hay không. Sau đó, loại bỏ các sản phẩm có gluten sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng nhiệt miệng.
Sử dụng viêm ngậm kẽm: Thiếu kẽm sẽ làm tăng nguy cơ bị tái phát vết nhiệt miệng, do đó điều trị thiếu kẽm sẽ giúp cải thiện tình trạng nhiệt miệng thường xuyên. Tuy nhiên, trước khi sử dụng viên ngậm kẽm, bạn cần đi khám để các bác sĩ đánh giá xem tình trạng nhiệt miệng của bạn có liên quan đến thiếu kẽm hay không.
Không sử dụng natri lauryl sulfate: Khi bị nhiệt miệng bạn nên tránh hoàn toàn các loại kem đánh răng và nước súc miệng có thành phần natri lauryl sulfate, đây là một chất tạo bọt được phát hiện là góp phần hình thành và gây tái phát vết loét.

Bạn cần đi khám định kỳ khi bị nhiệt miệng kèm theo sốt, tiêu chảy, nhức đầu hoặc phát ban trên da để bác sĩ theo dõi và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Nếu vết loét lớn hơn bất thường, kéo dài hơn hai tuần, lan ra cả môi hoặc bị tái lại quá thường xuyên, bạn cần đi khám bác sĩ ngay.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP