Chuột rút là hiện tượng co thắt không kiểm soát thường xuất hiện ở các cơ, đặc biệt là ở cơ bắp chân, đùi hoặc bàn chân. Phần lớn các trường hợp, thả lỏng cơ thể, lưu thông tuần hoàn máu chi tốt có thể giúp giảm bớt hiện tượng cơ bắp bị chuột rút.
Ngoài ra, một số phương pháp điều trị và phòng ngừa khác có thể được áp dụng bổ sung. Nếu chuột rút chân thường xuyên xảy ra, tốt nhất nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán đầy đủ và có điều trị cần thiết.
Chuột rút diễn ra như thế nào
Chuột rút xảy ra ở cơ bắp chân vào ban đêm là khá phổ biến. Theo một số báo cáo gần đây cho thấy có đến 60% người lớn và 7% trẻ em bị chuột rút vào ban đêm. Các cơ căng lên, gây khó chịu và cực kì đau đớn ở vùng cơ bị chuột rút.
Chuột rút chân về đêm gây ra các vấn đề khác như làm gián đoạn giấc ngủ, ngủ không ngon. Điều này khiến người mắc phải cảm thấy mệt mỏi vào ngày hôm sau.
Có thể nhầm lẫn chuột rút chân về đêm với hội chứng chân bồn chồn. Một số nghiên cứu cho rằng sự thiếu hụt khoáng chất gây ra chuột rút về đêm, tuy nhiên, hiện chưa có kết luận nào thực sự chính xác về thông tin này. Một số nghiên cứu cho thấy rằng bổ sung khoáng chất, chẳng hạn như canxi, magiê hoặc vitamin B-12…không làm giảm chứng chuột rút chân vào ban đêm ở hầu hết các cá thể tiến hành nghiên cứu.
Nguyên nhân và yếu tố rủi ro
Các nguyên nhân sau đây có thể là nguyên nhân khiến một người có nhiều khả năng bị chuột rút về đêm.
- Mỏi cơ : Nghiên cứu cho thấy mệt mỏi cơ bắp là nguyên nhân chính dẫn đến chuột rút. Các vận động viên có nhiều khả năng bị chuột rút chân sau khi tập luyện. Tập luyện quá sức trong thời gian dài ban ngày, có thể khiến một số người gặp phải tình trạng chuột rút nhiều hơn về đêm.
- Lười vận động: Việc không hoạt động thể chất thường xuyên khiến các cơ bắp không được co giãn có thể làm tăng nguy cơ bị chuột rút vào ban đêm. Mặt khác, các cơ ở những người ít tập thể dục có thể ngắn hơn, điều này có thể làm tăng nguy cơ chuột rút hoặc co thắt.
- Vị trí cơ thể: Ngồi hoặc nằm theo một tư thế liên tục trong thời gian dài làm hạn chế lưu lượng máu đến chân, chẳng hạn như đặt một chân lên chân kia hoặc hai chân bắt chéo, có thể dẫn đến chuột rút. Có thể thử nghiệm bằng cách nằm ngủ ở tư thế thoải mái hơn để xem điều này có làm giảm chứng chuột rút ban đêm không.
- Người cao tuổi: Những người lớn tuổi cũng có thể dễ bị chuột rút vào ban đêm. Một nghiên cứu cho thấy có tới 33% số người trên 50 tuổi trải qua chứng chuột rút chân về đêm mãn tính.
- Thai kỳ: Do nhu cầu dinh dưỡng tăng lên hoặc thay đổi hormone trong cơ thể khi mang thai, phụ nữ cũng có thể mắc chứng chuột rút chân vào ban đêm.
- Tác dụng phụ của thuốc: Nhiều loại thuốc có các tác dụng phụ gây chuột rút cơ bắp như: sucrose (sắt tiêm tĩnh mạch), naproxen, teriparatide, raloxifene, levalbuterol, albuterol/ipratropium, estrogen liên hợp, pregabalin…
- Bệnh lý khác: Một số bệnh mãn tính cũng có thể khiến một người có nguy cơ bị chuột rút ở chân, chẳng hạn như:
- Bệnh tim mạch, tiểu đường
- Rối loạn sử dụng rượu
- Suy thận, suy gan, suy giáp
- Hẹp ống sống thắt lưng
- Chứng bàn chân dẹt
- Viêm xương khớp
- Tổn thương hay rối loạn thần kinh
Nếu nghi ngờ các bệnh này là nguyên nhân của chứng chuột rút chân, nên tư vấn bác sĩ để biết thêm thông tin và được hướng dẫn.
Phương pháp điều trị
Nếu xảy ra chuột rút vào ban đêm, cần bình tĩnh thả lỏng cơ thể để giảm các mức độ chuột rút. Một số biện pháp khắc phục tại nhà có thể thực hiện trong thời điểm này bao gồm:
- Duỗi cơ nhẹ nhàng
- Mát-xa vùng bị chuột rút bằng tay
- Sử dụng con lăn bọt để xoa bóp chân
- Uốn cong và không co chân để giúp kéo dài cơ chân
- Chườm bằng túi hoặc khăn ấm lên vùng bị chuột rút
- Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) sẽ không giúp giảm bớt chuột rút vì chuột rút không liên quan đến viêm. Nó có thể giúp giảm cơn đau do chuột rút nhưng sẽ không làm giảm chuột rút.
Ngăn ngừa chuột rút chân vào ban đêm
- Bài tập nhẹ: Một số người cảm thấy không mắc phải các cơn chuột rút nếu thực hiện một số bài tập nhẹ vào cuối ngày. Điều này có thể bao gồm các động tác như đi bộ hoặc đạp xe đạp nhẹ nhàng trước khi đi ngủ.
- Uống nhiều nước: Nước giúp vận chuyển chất dinh dưỡng đến và mang chất thải ra khỏi cơ bắp. Uống nước đủ và đều đặn trong suốt cả ngày có thể giúp ngăn ngừa chuột rút đồng thời giữ cho cơ bắp hoạt động tốt.
- Mang giày, dép phù hợp: Mang giày dép phù hợp và thoải mái sẽ giảm được việc mắc các cơn chuột rút về đêm.
Khi nào đi khám bác sĩ
Chuột rút chân về đêm có thể rất khó chịu và gây ra các vấn đề về giấc ngủ. Nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày và nếu phương pháp tại nhà không có ích, nên tham khảo ý kiến bác sĩ về các nguyên nhân và phương pháp điều trị có thể.
Tương tự như vậy, nếu chuột rút lan sang các cơ ở vùng khác hoặc trở nên nghiêm trọng, cần gặp bác sĩ để được chẩn đoán đầy đủ.
Xem thêm: Hạ canxi máu là gì?
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
