1. Tìm hiểu về bệnh viêm khớp thái dương hàm
Khớp thái dương hàm là khớp động duy nhất của phần sọ mặt, khớp này bao gồm diện khớp của xương thái dương, diện khớp của xương hàm dưới cùng các thành phần khác như: bao khớp, đĩa khớp, dây chằng khớp, mô sau đĩa. Khớp thái dương hàm có vai trò quan trọng để giúp cho hàm của bạn có thể đóng, mở nhằm thực hiện các hoạt động hàng ngày như ăn, nói, nuốt,…
Căn bệnh này còn gọi là rối loạn khớp thái dương hàm hoặc viêm khớp hàm thái dương. Đây là bệnh lý rối loạn khớp hàm và các cơ mặt xung quanh dẫn đến tình trạng bị đau có chu kỳ, co thắt cơ, mất cân bằng khớp nối giữa xương hàm và xương sọ, làm cho chức năng của khớp thái dương hàm bị suy giảm gây ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
Rối loạn khớp thái dương hàm được xem là một căn bệnh khá phổ biến, có thể xảy ra ở tất cả mọi đối tượng. Tuy nhiên, nữ giới dậy thì và mãn kinh thường có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn đối tượng khác.
2. Triệu chứng nhận biết và nguyên nhân gây bệnh
2.1. Triệu chứng của bệnh viêm khớp thái dương hàm
Hiện tượng đau khớp thái dương hàm xảy ra ở một hoặc hai bên của mặt. Ban đầu chỉ là những cơn đau nhẹ và tự khỏi. Nhưng khi bệnh bị tiến triển nặng, người bệnh sẽ gặp những cơn đau liên tục, dữ dội, đặc biệt khi ăn và nhai. Các cơn đau ở trong và xung quanh tai, người bệnh khó mở miệng, đóng miệng, gặp khó khăn khi cử động hàm. Khi mở miệng hoặc nhai có thể phát ra tiếng kêu khớp, người bệnh sẽ thường phải ngậm miệng lệch sang một bên dẫn đến hiện tượng mỏi hàm, mặt cắn không đều.
Nếu khớp thái dương hàm đang bị đau, khi nhai cơn đau tăng lên và xuất hiện các tiếng kêu lục cục tức là bệnh đã ở giai đoạn nặng và cần nhanh chóng được điều trị kịp để tránh các biến chứng gặp phải.
Một số triệu chứng khác như: đau đầu, đau tai, mệt mỏi, nhức mặt, mỏi cổ, nhức thái dương, viêm khớp hàm thái dương nổi hạch ở một hoặc hai bên, phì đại cơ nhai ở bên khớp bị viêm sẽ làm cho khuôn mặt bị phình to và mất cân đối.
Bệnh rối loạn khớp thái dương hàm cũng có thể gây ra biến chứng như giãn khớp. Khi khớp bị giãn thì rất dễ xảy ra nguy cơ dính khớp, trật khớp,… Khi đó các đầu khớp sẽ bắt đầu thoái hóa và có hiện tượng dính giữa đĩa khớp với các đầu xương. Biến chứng nguy hiểm nhất có thể xảy ra đó là thủng đĩa khớp. Thủng đĩa khớp nếu không được điều trị kịp thời sẽ làm phá hủy đầu xương và xơ cứng khớp, lúc này bệnh nhân sẽ không thể há miệng được.
2.2. Nguyên nhân gây bệnh viêm khớp thái dương hàm
Có khá nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới rối loạn khớp hàm thái dương, trong đó nguyên nhân hàng đầu là các bệnh lý về xương khớp như: thoái hóa khớp, nhiễm khuẩn khớp, viêm khớp dạng thấp,… Trong đó, bệnh viêm khớp dạng thấp chính là nguyên nhân chiếm tới 50% các trường hợp rối loạn khớp hàm thái dương. Theo các nghiên cứu, khớp thái dương hàm là loại khớp bị tổn thương sau cùng do thoái hóa khớp, sau khi bị viêm ở các khớp bàn cổ tay, khớp gối, khớp khuỷu. Viêm thái dương hàm do thoái hóa khớp thường xảy ra ở đối tượng người cao tuổi có nhiều khớp xương đã bị thoái hóa.
Một nguyên nhân phổ biến khác đó là chấn thương ở vùng hàm mặt do bị tai nạn giao thông, bị ngã khi lao động hoặc va đập khi đang chơi thể thao.
Các động tác khác như mở miệng quá rộng một cách đột ngột, nghiến răng trong lúc ngủ hoặc nhai kẹo cao su cũng làm siết chặt hàm, tạo áp lực rất lớn tác động lên khớp thái dương hàm cũng làm tăng nguy cơ gây nên tình trạng viêm.
Ngoài ra, hiện tượng răng mọc lệch, mọc chen chúc hoặc gặp phải các can thiệp khác như nhổ răng hàm, nhổ răng khôn, các sang chấn tâm lý, căng thẳng cũng đều có thể gây rối loạn khớp hàm thái dương.
2. Một số phương pháp điều trị bệnh viêm khớp hàm thái dương
Việc điều trị bệnh rối loạn khớp thái dương hàm còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Để giảm đau khớp và đau cơ, bệnh nhân sẽ được chỉ định một số thuốc loại như: thuốc giảm đau Paracetamol, các thuốc kháng viêm corticoid, các thuốc NSAIDS như Meloxicam, Diclofenac, thuốc giãn cơ Eperisone,… Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện thêm các phương pháp vật lý trị liệu như chiếu tia hồng ngoại, chườm nóng, xoa bóp cơ để tăng hiệu quả của việc điều trị.
Nếu các tác nhân răng hàm mặt là nguyên nhân dẫn tới bệnh, người bệnh sẽ được tiến hành điều trị bằng các phương pháp chỉnh hình như niềng răng, điều chỉnh khớp cắn, nhổ bỏ răng, phục hình thẩm mỹ răng hoặc phẫu thuật xương ổ răng,…
Nếu người bệnh đáp ứng tốt với việc điều trị thì bệnh có thể sẽ khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, các trường hợp bệnh nặng và nguyên nhân phức tạp thì quá trình điều trị có thể kéo dài cả năm, đôi khi còn phải sống chung với bệnh suốt đời.
Để đề phòng nguy cơ mắc bệnh rối loạn khớp hàm thái dương, bạn nên hạn chế ăn các thức ăn quá cứng hoặc quá dai, đồng thời tránh các thói quen xấu như nghiến răng, cắn chặt răng, chống cằm, cắn móng tay,… Đồng thời đừng quên đi thăm khám nếu thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường để tránh bệnh không được chữa trị kịp thời và gây nên biến chứng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh