Đi tiểu ra mủ
Là hiện tượng có nhiều tế bào mủ tức là tế bào bạch cầu đa nhân trung tính trong nước tiểu đến mức mắt thường cũng có thể cảm nhận được. Nước tiểu màu mủ sánh, để lâu có cặn mủ dính đáy bô hoặc ống nghiệm.
Nguyên nhân là do:
– Viêm nhiễm vùng niệu đạo: Đái mủ thường do lậu cầu, cũng có thể viêm nhiễm do vi khuẩn khác, thường có kèm cảm giác đái dắt đái buốt.
– Viêm tiền liệt tuyến: thường cũng có kết hợp với viêm cả niệu đạo, bệnh nhân có thể có sốt, đau nhiều vùng quanh hậu môn, trên xương mu, kèm đái khó, rắt, ngắt quãng, đái rỉ từng giọt. thường gặp ở người có u xơ tiền liệt tuyến, người lớn tuổi, thăm trực tràng thấy tiền liệt tuyến sưng to, đau.
– Viêm bàng quang: Thông thường có đái mủ kèm đái buốt, đái rắt, soi, siêu âm bàng quang thấy viêm loét, căn mủ.
– Thận ứ mủ: Thường do nguyên nhân tắc nghẽn như thận ứ nước, nhiếm khuẩn thận gây ứ mủ, do nhiếm khuẩn ngược dòng hoặc sau nhiễm khuẩn huyết.
– Đái mủ vô khuẩn: thường gặp do dị vật lọt vào bàng quang, sỏi không nhiễm khuẩn, nấm, lao thận, dùng nhiều kháng sinh, lấn khí hư âm đạo.
Đi tiểu ra protein
Protein niệu là một dấu hiệu chỉ điểm của tổn thương thận. Nước tiểu của người khoẻ mạnh, bình thường không có hoặc có rất ít protein. Nếu nước tiểu có nhièu protein sẽ có màu đục, đặc biệt khi nhỏ dấm hoặc acide sulfosalicilic có hiện tượng tủa, vẩn đục .
Thông thường việc protein niệu dương tính thường gặp trong các trường hợp như sau:
– Bệnh lý ở thận: Hội chứng thận hư, viêm cầu thận cấp, mãn, tăng huyết áp, suy tim, suy thận…kèm phù, ure, creatinin máu tăng…
– Ngoài ra còn gặp trong một số bệnh như bệnh đa u tuỷ xương, bệnh ung thư …(Protein niệu Bence Jones) thường gặp ở người trên 60tuổi, không có hội chứng thận hư.
– Protein niệu ở phụ nữ có thai: Thường gặp ở 3 tháng cuối thai kỳ có kèm tăng huyết áp, phù thường là có khả năng nhiễm độc thai nghén, nếu không điều trị dự phòng trước thì sản phụ cso thể bị sản giật, thai chết lưu…
– Protein niệu theo cơ địa (protein niệu tư thế): thường gặp ở tuổi thanh thiếu niên, dưới 30 tuổi. nằm nghỉ duỗi dài chân tại giường thì protein niệu âm tính, đứng lên, đứng lâu trên 1h thì protein niệu trở thành dương tính, bệnh thường lành tính, tự hết sau 30 tuổi, không có biểu hiện tổn thương thực thể nhưng cần theo dõi chặt chẽ Protein niệu, hồng cầu niệu và huyết áp động mạch.
Đi tiểu ra dưỡng chất Là khi nước tiểu có chứa dưỡng chất – thành phần chủ yếu là triglyceride làm nước tiểu có màu trắng như sữa hoặc màu như nước vo gạo, để lâu sẽ đặc lại như thạch, màu trắng trong. Nước tiểu bình thường không có chứa dưỡng chấp.
Đi tiểu lipide
Người khoẻ mạnh trong một ngày đào thải khoảng 12mg lipide niệu/24h, nhưng chủ yếu là các acide béo, phospholipide, triglyceride và hầu như không có cholesterol. Nguyên nhân hay gặp trong:
– Hội chứng thận hư: Do tổn thương màng đáy mao quản thận. Lipide niệu có thể lên đến 0,4g – 1g/24h và có thể hơn nữa, trong đó thành phần cholesterol, triglyceride, phospholipide tăng.
– Đái lipide còn gặp trong cuối thời kỳ thai nghén bình thường, bệnh nhân đái tháo đường, xơ gan mật, thiểu năng tuyến giáp, suy thận giai đoạn cuối.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh