Nguyên nhân và cách điều trị phù nề

Phù nề là tình trạng sưng do chất lỏng dư thừa bị tích tụ trong mô của cơ thể. Nó thường xảy ra ở bàn chân, mắt cá chân và cẳng chân, nhưng cũng có thể xảy ra ở các bộ phận khác của cơ thể.

Phù thường xảy ra do suy tim sung huyết, nhưng cũng có thể thường gặp khi mang thai hoặc một tình trạng tiềm ẩn khác, chẳng hạn như bệnh thận, xơ gan hoặc suy tĩnh mạch ở chân. Phù nề cũng có thể do thuốc kiểm soát huyết áp hoặc do phản ứng dị ứng. Phù nề có thể là một tình trạng nghiêm trọng, đặc biệt nếu không được điều trị.

Dấu hiệu và triệu chứng của phù nề

Các dấu hiệu và triệu chứng cho thấy bạn đang gặp tình trạng phù nề, bao gồm:

Các mô ngay dưới da sưng hoặc bọng lên, đặc biệt là ở chân hoặc cánh tay.
Cánh tay hoặc chân có cảm giác đầy đặn hoặc nặng nề.
Da bóng hoặc căng.
Da vẫn còn vết rỗ hoặc lõm sau khi bị ấn trong vài giây.
Quần áo hoặc trang sức không vừa.
Da căng lên hoặc nóng lên gần chỗ sưng
Khó cử động khớp
Kích thước vòng bụng tăng

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy hẹn gặp bác sĩ. Tuy nhiên, bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu đang gặp phải những triệu chứng này cùng với tình trạng khó thở hoặc đau ngực.

Mối liên hệ với suy tim sung huyết

Khi bị suy tim, một hoặc cả hai buồng dưới của tim sẽ mất khả năng bơm máu hiệu quả. Sau đó, máu có thể ứ lại ở chân, mắt cá chân và bàn chân, dẫn đến sưng tấy hoặc phù nề. Nếu nằm ngửa trong thời gian dài, tình trạng sưng tấy có thể xảy ra ở lưng.

Suy tim cũng có thể gây sưng bụng và đôi khi có thể dẫn đến tích tụ dịch trong phổi, gọi là phù phổi. Phù phổi có thể dẫn đến khó thở. Mặc dù không phổ biến nhưng phù phổi có thể đe dọa tính mạng. Người bị phù nề kèm theo khó thở nên đi khám bác sĩ ngay.

Nguyên nhân gây phù nề

Ngoài suy tim sung huyết, phù nề có thể là kết quả của một số tình trạng sức khỏe tiềm ẩn khác.

Suy tĩnh mạch mãn tính. Hoạt động không bình thường của các van tĩnh mạch ở chân có thể dẫn đến sưng chân. Ở những người mắc bệnh này, các tĩnh mạch gặp khó khăn trong việc vận chuyển đủ máu đến chân rồi quay trở lại tim, do đó máu sẽ tập trung ở chân. Áp lực tăng lên khiến chất lỏng bị đẩy ra khỏi mạch máu và vào các mô xung quanh, dẫn đến phù nề.
Bệnh thận. Phù nề có thể xảy ra do bệnh dẫn đến dư thừa chất lỏng và natri trong hệ tuần hoàn, sau đó tích tụ áp lực trong mạch máu và dẫn đến sưng tấy. Bệnh thận có thể gây phù nề ở nhiều vùng.
Tổn thương thận. Hội chứng thận hư xảy ra khi các mạch máu lọc nhỏ của thận hoạt động không bình thường và khiến quá nhiều protein bị mất qua nước tiểu làm giảm mức protein trong máu, dẫn đến tích tụ chất lỏng và phù nề.
Xơ gan. Một vết sẹo ở mô gan, xơ gan có thể dẫn đến phù bụng. Điều này xảy ra vì xơ gan gây thiếu protein trong gan, dẫn đến tăng áp lực trong mạch máu và chất lỏng thấm vào bụng.
Tình trạng phổi nghiêm trọng. Các tình trạng như khí phế thũng có thể dẫn đến phù nề nếu áp lực trong phổi và tim tăng quá cao.

Biến chứng của phù nề

Nếu không được điều trị, phù nề có thể gây ra một số biến chứng:

Sưng tấy ngày càng đau
Cứng khớp
Đi lại khó khăn
Da căng, ngứa
Loét da, tăng nguy cơ nhiễm trùng ở vùng bị ảnh hưởng
Sẹo
Giảm lưu thông máu

Phương pháp điều trị phù nề

Các trường hợp phù nề nhẹ thường sẽ tự khỏi, đặc biệt nếu bạn thực hiện một số điều chỉnh lối sống. Những trường hợp phù nề nặng hơn có thể được điều trị bằng thuốc lợi tiểu, là loại thuốc giúp cơ thể thải chất lỏng dư thừa qua nước tiểu. Nếu phù nề do tình trạng sức khỏe tiềm ẩn như suy tim gây ra, việc quản lý lâu dài nên tập trung vào điều trị tình trạng cơ bản. Có những thay đổi về lối sống có thể giúp giảm bớt chứng phù nề:

Nâng cao chi bị ảnh hưởng. Giữ cánh tay hoặc chân bị sưng cao hơn tim vài lần trong ngày có thể giúp giảm sưng. Trong một số trường hợp, nâng cao chi bị ảnh hưởng khi ngủ cũng có thể có lợi.
Tập thể dục. Di chuyển các cơ ở phần cơ thể bị ảnh hưởng bởi chứng phù nề, đặc biệt là ở chân, có thể giúp bơm chất lỏng dư thừa trở lại tim. Tham khảo ý kiến của bác sỹ điều trị về các bài tập phù hợp với bạn.
Mát xa nhẹ nhàng nhưng không gây đau xung quanh vùng bị ảnh hưởng về phía tim có thể giúp kích thích chất lỏng dư thừa di chuyển ra khỏi vùng tồn đọng.
Giảm lượng muối ăn. Quá nhiều muối có thể làm tăng khả năng giữ nước và làm tình trạng phù nề trầm trọng hơn. Nói chuyện với bác sĩ về những cách tốt nhất để hạn chế lượng natri trong chế độ ăn uống của bạn.
Sức ép. Bác sĩ có thể yêu cầu sử dụng tất, tay áo hoặc găng tay sau khi vết sưng tấy ở chân tay đã giảm để ngăn tình trạng tái phát. Những loại quần áo này giữ áp lực lên cánh tay và chân để ngăn chất lỏng tích tụ.