Tim và phổi
Lupus làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Nguyên nhân có lẽ là do tình trạng viêm lâu dài đi kèm với bệnh lupus. Một số loại thuốc trị bệnh lupus, chẳng hạn như steroid, cũng có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Lupus gây viêm tim hoặc màng bao quanh tim và có thể gây đau nhói ở ngực.
Lupus cũng có thể làm viêm lớp màng bên ngoài phổi của bạn. Cơn đau thường trở nên tồi tệ hơn khi hít thở sâu và được gọi là viêm màng phổi. Đôi khi, phổi có thể phát triển sẹo do viêm và gây khó thở.
Bạn có thể làm gì?
- Tránh hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ viêm phổi và bệnh tim. Nó cũng làm chậm lưu lượng máu và làm tăng huyết áp của bạn.
- Tập thể dục thường xuyên: giúp tim và phổi của bạn khỏe mạnh hơn. Nếu bạn muốn các hoạt động dễ dàng cho khớp của mình, hãy thử đi bộ, bơi lội, thể dục nhịp điệu tác động thấp, yoga, pilates hoặc sử dụng máy tập.
- Ăn uống lành mạnh: Để kiểm soát cân nặng, huyết áp và cholesterol, hãy bổ sung trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt. Ăn cá béo như cá hồi hai lần một tuần. Cá béo giàu chất béo omega-3 có lợi cho tim. Tránh thức ăn nhanh và đồ chiên rán.
- Tiêm chủng đầy đủ: Đừng quên tiêm vắc-xin phòng cúm và viêm phổi.
Da
Bạn có thể trở nên nhạy cảm với tia cực tím (UV) trong ánh sáng mặt trời và có thể gây ra nhiều thay đổi về da. Một vấn đề về da phổ biến mà bạn có thể gặp phải là phát ban hình con bướm ở mũi và má. Các vết sưng hoặc mảng màu đỏ, có vảy có thể phát triển trên cơ thể bạn. Các mảng giống như đồng xu được gọi là tổn thương dạng đĩa có thể xuất hiện trên cơ thể hoặc da đầu của bạn.
Bạn cũng có thể gặp vấn đề về da ở các khu vực khác, chẳng hạn như:
- Loét miệng hoặc mũi
- Rụng tóc (nhưng không hói đầu)
- Ngón tay và ngón chân trắng hoặc xanh khi lạnh, được gọi là hiện tượng Raynaud
Bạn có thể làm gì?
- Bảo vệ làn da của bạn khỏi ánh nắng mặt trời. Sử dụng kem chống nắng có chỉ số chống nắng (SPF) từ 50 trở lên và tránh ánh nắng mặt trời vào giữa ngày. Đội mũ rộng vành và mặc quần áo bảo hộ khi ra nắng.
- Hãy nhẹ nhàng với mái tóc của bạn. Sử dụng dầu gội và dầu xả dành cho trẻ em. Tránh dùng hóa chất mạnh trên tóc.
- Mang găng tay và tất dày khi trời lạnh. Nếu bạn bị bệnh lupus, bệnh Raynaud thường liên quan đến cảm lạnh. Vì vậy, hãy cố gắng giữ ấm cho đôi tay của bạn.
Thận
Lupus có thể gây viêm thận, gây tổn thương vĩnh viễn cho thận. Điều này có thể dẫn đến phù chân và tăng huyết áp. Bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm máu để tìm protein hoặc tế bào máu trong nước tiểu của bạn, đây là dấu hiệu của tổn thương thận. Đôi khi, bệnh lupus có thể dẫn đến suy thận và cần phải chạy thận nhân tạo.
Bạn có thể làm gì?
- Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn có các triệu chứng của vấn đề về thận, chẳng hạn như phù mắt cá chân hoặc cẳng chân, nước tiểu có bọt hoặc có máu trong nước tiểu.
- Hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe với bác sĩ điều trị của bạn, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu để đảm bảo thận của bạn hoạt động tốt.
Não và hệ thần kinh trung ương
Lupus có thể ảnh hưởng đến não và các dây thần kinh trong tủy sống của bạn theo nhiều cách. Nếu có, bạn có thể có:
- Suy nghĩ khổng tỉnh táo, lú lẫn hoặc mất trí nhớ
- Nhức đầu
- Trầm cảm và lo âu
- Co giật
- Đột quỵ
Bạn có thể làm gì?
- Giảm căng thẳng: Hãy thử tập yoga hoặc thiền để giảm căng thẳng và thư giãn cơ bắp.
- Sử dụng lời nhắc: Sử dụng máy ghi âm, ứng dụng ghi âm, ứng dụng ghi chú trên điện thoại di động, giấy ghi nhớ và các công cụ hỗ trợ khác để giúp bạn ghi nhớ và sắp xếp.
- Tìm kiếm sự giúp đỡ: Tìm kiếm sự hỗ trợ mạnh mẽ từ gia đình, bạn bè. Cân nhắc liệu pháp nhận thức để quản lý các vấn đề về suy nghĩ hoặc được tư vấn nếu bạn lo lắng hoặc trầm cảm. Thuốc trị bệnh lupus có thể giúp ích cho trí nhớ và suy nghĩ.
Mắt
Vấn đề về mắt phổ biến nhất là khô hoặc cảm giác mắt có sạn. Hiếm khi, sự thay đổi mạch máu ở võng mạc có thể làm suy yếu thị lực của bạn. Lupus cũng có thể làm tổn thương các dây thần kinh trong cơ kiểm soát chuyển động của mắt.
Bạn có thể làm gì?
Sử dụng nước mắt nhân tạo cho mắt khô.
Khớp và cơ
Đau khớp, sưng và cứng khớp là những vấn đề thường gặp khi mắc bệnh lupus, đặc biệt là ở bàn tay, cổ tay và bàn chân. Sưng không làm tổn thương khớp nhưng có thể gây đau. Lupus cũng có thể ảnh hưởng đến cơ bắp của bạn và gây ra tình trạng yếu cơ.
Bạn có thể làm gì?
- Dùng thuốc chống viêm như ibuprofen hoặc naproxen.
- Hãy thử tắm nước ấm hoặc chườm nóng hoặc chườm lạnh để giảm đau và cứng khớp.
- Tránh các bài tập cường độ cao khi bạn bị đau khớp, nhưng hãy cố gắng vận động tích cực bằng cách đi bộ hoặc tập yoga.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh