U tuyến mang tai thùy sâu là những tăng sinh bất thường trong mô tuyến. U vùng tuyến mang tai có thể u lành tính, cũng có thể u ác tính. Vùng này là nơi thần kinh mặt phân nhánh cho các nhánh má, nhánh thái dương, nhánh hàm dưới, nhành má. Vì vậy nếu u vùng này ác tính có thể gây các biến chứng như liệt mặt, mắt nhắm không kín, méo miệng…
– Sự phân bố rải rác của các u tuyến nước bọt phụ làm khó khăn cho việc chẩn đoán, bệnh nhân thường đến khám ở giai đoạn muộn. Hơn nữa, triệu chứng của căn bệnh này khá nghèo nàn trong khi đặc điểm mô bệnh học lại đa dạng, phong phú với các tiên lượng khác nhau đòi hỏi chỉ định điều trị phù hợp.
– Triệu chứng thường gặp nhất khiến bệnh nhân phải nhập viện là sưng phồng tại vùng tuyến, nuốt vướng, đau tại tuyến, liệt mặt. 3 trường hợp có liệt mặt đều bị ung thư, do vậy liệt mặt là dấu hiệu gợi ý u ác tính ở tuyến mang tai.
– Ngạt mũi và chảy máu mũi trong đó tập trung ở các khối u vòm họng, hốc mũi, khó nuốt, khàn tiếng.
U nang tuyến mang tai thùy sâu có thể là u lành tính hoặc u ác tính, vì thế khi đến với bệnh viện Răng Hàm Mặt các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, chụp phim x-quang và siêu âm màu để xác định được chính xác dạng u tuyến mang tại và tùy vào từng trường hợp bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp điều trị hiệu quả.
Khi phát hiện được khối u tuyến nước bọt thì đều có chỉ định phẫu thuật, không nên chỉ lấy u (nhân) đơn thuần, lấy bỏ thùy nông trong những trường hợp khối u ở thùy bên (hay gặp). Cắt bỏ toàn bộ tuyến trong những trường hợp khối u ở thùy sâu cùng với phân tích bảo tồn dây thần kinh mặt và các nhánh của nó.
1. U lành
– U ở thùy nông tuyến mang tai: cắt thùy nông và bảo tồn dây thần kinh số VII
– U ở thùy sâu tuyến mang tai: cắt bỏ hoàn toàn tuyến và bảo tồn dây VII
– Nếu chỉ cắt bỏ u tỉ lệ tái phát sẽ hơn 80%
– Có thể cắt u và cắt rộng một phần thùy nông nếu u nhỏ, giới hạn ở cực trên hay cực dưới thùy nông tuyến mang tai.
– Mặt khác, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp xạ trị bổ túc sau phẫu thuật phòng ngừa u tái phát
2. U ác tính
– Cắt bỏ hoàn toàn tuyến mang tai. Nếu u xâm lấn thần kinh có thể cắt bỏ thần kinh
– Tiến hành xạ trị, làm nhỏ u tuyến
– Bên cạnh đó, kết hợp hóa trị tùy bản chất khối u, mức độ xâm lấn
Phẫu thuật lấy u vùng tuyến mang tai khi u nhỏ thì an toàn. có thể lấy trọn u hay lấy cả thùy nông của tuyến mang tai tùy trường hợp.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh