Bệnh viêm xoang - Một số điểm mới trong chẩn đoán & điều trị

Bệnh viêm xoang không chỉ gây ra các triệu chứng như nhức đầu, chảy mũi hay nghẹt mũi mà còn ảnh hưởng dai dẳng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các hoạt động căn bản trong cuộc sống hàng ngày của người bệnh từ nhu cầu một giấc ngủ ngon cho đến sự phấn khởi hăng say với hiệu suất của công việc hàng ngày hay cảm giác thoải mái của người bệnh lúc nghỉ ngơi đều sẽ bị ảnh hưởng. Người bệnh dễ rơi vào tình trạng bi quan và cảm thấy dường như sức khỏe mình ngày một tồi tệ.

Viêm xoang nên được hiểu như thế nào?

Viêm xoang là tình trạng viêm nhiễm xảy ra bên trong các xoang cạnh mũi. Viêm xoang là thuật ngữ dùng chỉ tình trạng viêm của niêm mạc lót bên trong các xoang cạnh mũi. Vì niêm mạc của mũi và các xoang thông thương với nhau, có cùng cấu tạo và có phản ứng tương tự đối với sự xâm nhập của vi trùng nên hầu hết người bệnh viêm xoang cũng có viêm mũi kèm theo, bởi vậy ngày nay người ta thường dùng thuật ngữ viêm mũi-xoang thay cho viêm xoang.

Viêm xoang là một tình trạng phổ biến

Ở nước ta, tỷ lệ viêm xoang trong dân số chưa được thống kê đầy đủ. Số viêm xoang tăng vọt và có xu hướng ngày một tăng chủ yếu do tình trạng ô nhiễm môi trường; hàng năm có khoảng 800.000 trường hợp cấp cứu do viêm xoang. Bệnh viêm xoang gặp nhiều nhất ở độ tuổi từ 20 đến 65, có thể xảy ra ở tất cả mọi tầng lớp, mọi nghề nghiệp từ thầy giáo, công nhân, cảnh sát, kỹ sư... cho đến các bác sĩ và nhân viên y tế.

Viêm xoang là vấn đề cần được quan tâm đúng mức

Tuy là một bệnh phổ biến, nhưng đến nay bệnh viêm xoang vẫn chưa được chú ý đúng mức. Mặc dù có ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống và kinh tế của rất nhiều người, nhưng vì ít gây nguy hiểm chết người nên bệnh viêm xoang vẫn chưa được sự chú ý của cộng đồng. Người bệnh khi đi khám thường hay than phiền là các triệu chứng khó chịu của họ bị mọi người xem nhẹ. Thật ra chỉ khi bị viêm xoang thì bạn mới thấm thía được với nỗi khổ của những người mắc phải căn bệnh này.

Một nghiên cứu của Hoa Kỳ đánh giá và so sánh chất lượng cuộc sống của người bị viêm xoang với người mắc một số bệnh mạn tính khác cho thấy: bệnh viêm xoang làm suy giảm chất lượng cuộc sống ở mức độ cao nhất khi đem so với nhóm bị bệnh tim mạch, bệnh đau lưng hay các bệnh phổi mạn tính khác. Bệnh viêm xoang còn được xếp vào nhóm bệnh có ảnh hưởng nặng nhất đối với hoạt động xã hội, tuổi lao động, năng suất lao động và sức khỏe tinh thần của người bệnh.

Những tiến bộ trong chẩn đoán viêm xoang hiện nay

Những tiến bộ khoa học gần đây đã giúp cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh viêm xoang đạt được nhiều tiến bộ đáng kể:
Ứng dụng ống nội soi trong chẩn đoán và điều trị bệnh viêm xoang. Nhờ ống nội soi, các bác sĩ tai mũi họng có thể quan sát rõ ràng hình ảnh các cấu trúc bên trong hốc mũi, qua đó đánh giá được tình trạng dẫn lưu của các xoang cũng như các biến đổi do bệnh gây nên.
Sự ra đời của chụp cắt lớp (chụp CT) hốc mũi. Kỹ thuật này cung cấp hình ảnh chính xác đến từng chi tiết về cấu trúc và các dấu hiệu bệnh lý bên trong các xoang. Ngày nay, các phim X-quang kinh điển đã được thay thế dần bằng kỹ thuật chụp CT các xoang.

Điều trị viêm xoang

Ngày nay, người bệnh có thể dễ dàng chọn lựa một trong các phương pháp điều trị được các bác sĩ đề ra, có thể mua dễ dàng các dụng cụ vệ sinh mũi cho cá nhân tại các hiệu thuốc, cũng có thể tìm mua các máy khí dung tại các cửa hàng bán dụng cụ y tế để sử dụng phun các thuốc (như thuốc kháng sinh, kháng nấm...) với nồng độ cao vào trong các xoang để có được hiệu quả điều trị tốt nhất.

Đối với những người bệnh không đáp ứng với các biện pháp điều trị nội khoa như rửa xoang và dùng thuốc thì cần phải phẫu thuật. Tùy theo mức độ lan rộng của viêm xoang, có thể chỉ cần một phẫu thuật mổ xoang nội soi giới hạn là làm sạch vùng ngách mũi giữa; hoặc có khi còn phải làm sạch các xoang khác (các xoang sàng, bướm, trán, hàm bị nghẹt).

Với phẫu thuật xoang nội soi, các phẫu thuật viên có thể tiếp cận các xoang mặt và có thể xử trí hết sức chính xác các thương tổn qua ngả nội soi mũi, trong khi đó vẫn bảo tồn được các cấu trúc bình thường lân cận, giảm được tối đa các biến chứng như gây tổn thương cho mắt hay mô não đưa đến mù hay đột quỵ. Người bệnh sau mổ xoang nội soi rất ít khi phải nhét merocel cầm máu, phần lớn người bệnh chỉ cần nằm lại thêm một ngày sau mổ.

Tầm quan trọng ý thức của người bệnh

Cho từng trường hợp bệnh, bác sĩ điều trị sẽ cân nhắc thận trọng giữa nhiều yếu tố (như bệnh sử, triệu chứng, tuổi, các bệnh kèm theo, nghề nghiệp cùng lối sống của người bệnh...) khả dĩ chọn ra một phương pháp điều trị tối ưu. Bệnh viêm xoang có diễn biến mạn tính làm ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng sống của người bệnh. Do đó bản thân người bệnh có thể giữ vai trò tích cực trong việc điều trị bệnh của chính mình. Thầy thuốc điều trị trước hết là một nhà tư vấn gần gũi, sẽ giải thích cặn kẽ mọi khía cạnh bệnh và trao đổi thẳng thắn với người bệnh mọi khả năng tốt và không tốt sẽ có thể xảy ra để người bệnh thoải mái chấp nhận biện pháp điều trị đề ra của thầy thuốc.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Bệnh viện Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP