1. Dấu hiệu giúp bạn nhận biết khi bị viêm amidan
1.1. Nhận biết khi bị viêm amidan cấp tính
Viêm amidan cấp là dạng tổn thương viêm sung huyết, xuất tiết hoặc viêm mủ của amidan. Bệnh thường do các loại vi khuẩn hoặc virus gây nên. Nếu bệnh do virus thì thường sẽ ở mức độ nhẹ, ngược lại nếu do bị vi khuẩn tấn công thì bệnh sẽ ở mức nặng. Đặc biệt nếu do liên cầu tan huyết β nhóm A tác động thì viêm amidan sẽ càng nặng hơn. Bệnh thường hay gặp ở trẻ em và ở độ tuổi thiếu niên.
Triệu chứng của viêm amidan cấp thường khởi bệnh đột ngột với cảm giác bị rét rồi sốt tới 38 – 39 độ C. Người bệnh còn gặp hội chứng nhiễm khuẩn như: cảm thấy mệt mỏi, nhức đầu, chán ăn, nước tiểu có màu đỏ… Bệnh nhân cũng sẽ thấy nuốt đau, nuốt vướng, cảm giác bị khô rát và nóng trong họng, đặc biệt là ở vị trí amidan, đau nhói lên tai, cảm thấy đau khí phế quản. Người mắc bệnh cũng sẽ bị ho từng cơn, có đờm nhầy, khàn tiếng và thấy đau tức ngực.
Nếu bệnh do virus gây bệnh thì toàn bộ niêm mạc của họng sẽ bị đỏ rực, xuất tiết, amidan sưng to và đỏ. Cùng với đó, các tổ chức bạch huyết thành sau họng cũng sưng to. Đi kèm theo là những triệu chứng như: bị chảy mũi, khàn tiếng, ho, viêm kết mạc… Lúc này, hạch dưới góc hàm không sưng to.
Còn nếu bệnh do vi khuẩn gây bệnh thì amidan sẽ bị sưng to và đỏ, bề mặt thường có chấm mủ trắng hoặc các mảng bựa trắng, hạch dưới góc hàm bị sưng đau.
Tuy nhiên, việc phân biệt giữa viêm amidan do virus hay vi khuẩn gây ra chỉ có tính chất tương đối. Bởi đôi khi viêm amidan do virus gây nên cũng có thể có các triệu chứng lâm sàng giống viêm amidan do vi khuẩn gây nên và ngược lại.
Viêm amidan thường do vi khuẩn hoặc virus gây nên
1.2. Nhận biết khi bị viêm amidan mạn tính
Bệnh viêm amidan mạn tính là tình trạng viêm bị tái đi tái lại tại amidan. Thông thường, do phản ứng của cơ thể sẽ làm cho amidan bị to ra, trong các hốc có thể xuất hiện các mủ trắng. Ngược lại, đối với người lớn tuổi, viêm amidan mạn tính lại làm cho amidan xơ teo đi.
Dấu hiệu của bệnh là người mắc bệnh sẽ hay bị sốt vặt, cảm giác ngứa vướng và rát họng, muốn khạc nhổ do xuất tiết, hơi thở cso mùi khó chịu do mủ chứa trong các hốc của amidan. Thông thường, ho khan sẽ diễn ra từng cơn nhất là vào buổi sáng khi mới ngủ dậy, giọng nói khàn nhẹ, hơi thở khò khè và ngáy to lúc ngủ. Nếu amidan sưng quá to còn có thể gây khó nuốt, khó thở, thậm chí gây nên hiện tượng ngưng thở khi ngủ với trẻ nhỏ.
2. Những biến chứng nguy hiểm khi mắc bệnh viêm amidan
2.1. Các biến chứng tại chỗ
Biến chứng tại vị trí amidan thường gặp nhất đó chính là: Bị viêm tấy hoặc áp-xe amidan. Hiện tượng này thường xảy ra khi người bệnh bị viêm amidan cấp tính nhưng không được tiến hành điều trị kịp thời. Điều này khiến cho tình trạng viêm amidan tái phát lại nhiều lần, tình trạng viêm nhiễm lan rộng. Người bệnh lúc này sẽ bị đau họng khó nuốt, đau tai, họng bị sưng to, khó nói, hơi thở có mùi khó chịu, chảy nước bọt, đau đầu kèm sốt cao…
2.2. Các biến chứng kế cận
Viêm amidan nặng hơn có thể kèm theo bệnh viêm tai giữa, viêm xoang, viêm mũi, viêm thanh – phế quản, viêm tấy hạch dưới hàm, bị viêm tấy hoặc áp-xe ở thành bên họng…
2.3. Các biến chứng trên toàn thân
Bệnh nhân viêm amidan thường gặp các biến chứng như viêm cầu thận, viêm màng ngoài tim cấp, viêm khớp cấp, viêm nội mạc tim, viêm cơ tim, nhiễm khuẩn huyết… Người bệnh lúc này có thể xuất hiện các triệu chứng khác như: bị nhức đầu, sốt cao, nôn mửa, nổi hạch, nổi ban,… kèm theo là các triệu chứng đặc trưng khác của bệnh. Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể gặp phải hội chứng ngưng thở khi ngủ (trường hợp trẻ nhỏ), amidan quá lớn cũng sẽ gây khó nuốt, khó thở và khó phát âm.
Viêm amidan gây nên nhiều biến chứng cho người bệnh
3. Một số cách điều trị và phòng ngừa bệnh viêm amidan
3.1. Các cách giúp điều trị bệnh viêm amidan
– Đối với bệnh viêm amidan cấp: Sử dụng thuốc kháng sinh có hoạt phổ rộng, tốt nhất theo kháng sinh đồ. Đặc biệt, bệnh nhân cần có sự chỉ dẫn của bác sĩ chứ không nên tự ý mua thuốc.
– Thuốc giúp điều trị triệu chứng: Bác sĩ có thể kê các thuốc kháng viêm, thuốc làm lỏng chất nhầy, giảm đau, hạ sốt, giảm ho.
– Cách điều trị tại chỗ: Dùng nước muối sinh lý 0.9% nhỏ mũi, súc miệng hoặc sử dụng các dung dịch sát khuẩn. Bệnh nhân nên nghỉ ngơi hợp lý, ăn các loại thức ăn dễ tiêu, giàu chất dinh dưỡng, cung cấp nước đầy đủ cho cơ thể.
– Đối với viêm amidan mạn tính: Bác sĩ có thể phải chỉ định phẫu thuật cắt amidan.
3.2. Biện pháp giúp phòng ngừa bệnh viêm amidan
– Bạn cần tránh để bị lạnh (bằng cách thường xuyên quàng khăn, mặc ấm…), không uống nhiều nước đá, ăn kem khi trời lạnh hoặc lúc cơ thể đang yếu vì sẽ rất dễ mắc bệnh.
– Đảm bảo giữ vệ sinh răng miệng, mũi bằng cách thường xuyên đánh răng, súc miệng với nước muối sinh lý giúp tránh các bệnh viêm nhiễm.
– Hãy đeo khẩu trang khi ra đường hoặc đến những nơi đông người nhằm tránh hít phải khói bụi hoặc các mầm bệnh gây viêm hầu họng, viêm amidan.
– Thăm khám và điều trị tích cực khi gặp phải các bệnh lý tai – mũi – họng hoặc bệnh lý răng – hàm – mặt.
– Tăng cường sức đề kháng của cơ thể bằng cách rèn luyện thân thể, xây dựng chế độ nghỉ ngơi, dinh dưỡng hợp lý.
Súc miệng với nước muối sinh lý giúp tránh các bệnh viêm nhiễm
Có thể thấy, bị viêm amidan là trường hợp thường gặp hiện nay với nhiều người và nếu không được điều trị đúng cách sẽ tiến triển thành các biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, việc nắm rõ kiến thức về căn bệnh này để giúp phòng ngừa và điều trị hiệu quả là vô cùng quan trọng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
