✴️ Viêm mũi dị ứng và cách phòng tránh

Viêm mũi dị ứng là một bệnh lý viêm niêm mạc mũi do phản ứng quá mẫn với dị nguyên trong môi trường. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng sống, đặc biệt là giấc ngủ, hiệu suất làm việc và học tập.

1. Phân loại viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng được phân loại dựa trên tính chu kỳ và yếu tố khởi phát:

1.1. Viêm mũi dị ứng theo mùa (seasonal allergic rhinitis)

• Tái phát theo mùa, thường gặp nhất vào mùa hoa nở, mùa phấn hoa hoặc mùa nấm mốc phát tán.

• Dị nguyên thường gặp: phấn hoa, bào tử nấm, cỏ dại…

1.2. Viêm mũi dị ứng quanh năm (perennial allergic rhinitis)

• Xuất hiện liên tục trong năm, không liên quan đến mùa.

• Dị nguyên thường gặp: bụi nhà, lông động vật, gián, mạt bụi, nấm mốc nội thất…

1.3. Viêm mũi dị ứng do nghề nghiệp

• Gặp ở người tiếp xúc thường xuyên với hóa chất, bụi công nghiệp, bột mì, niken, mạt kim loại…

• Triệu chứng có thể giảm khi nghỉ làm hoặc thay đổi môi trường làm việc.

Triệu chứng cơ bản của viêm mũi dị ứng là chảy nước mũi từng cơn, nhất là khi tiếp xúc với dị nguyên.

2. Triệu chứng lâm sàng

Triệu chứng viêm mũi dị ứng thường xảy ra theo cơn hoặc kéo dài:

Các triệu chứng có thể theo mùa hoặc kéo dài quanh năm, và có thể kèm bội nhiễm gây tiết dịch mũi đục, sốt, đau đầu.

3. Dự phòng và kiểm soát viêm mũi dị ứng

3.1. Tránh tiếp xúc với dị nguyên

• Tránh tiếp xúc với phấn hoa, khói bụi, thú cưng, hóa chất…

• Đeo khẩu trang khi ra đường hoặc dọn dẹp.

• Giữ nhà cửa thoáng mát, sạch sẽ, hút bụi thường xuyên, loại bỏ nấm mốc.

3.2. Điều trị nội khoa

• Kháng histamin thế hệ mới (Loratadin, Fexofenadin…): giảm ngứa, hắt hơi, chảy mũi.

• Corticoid dạng xịt mũi: hiệu quả trong kiểm soát viêm (Fluticason, Mometason).

• Thuốc co mạch mũi: chỉ dùng ngắn hạn (≤5 ngày) để giảm nghẹt mũi.

• Kháng sinh: chỉ sử dụng khi có bội nhiễm vi khuẩn.

Bạn nên đến cơ sở chuyên khoa để được thăm khám khi viêm mũi dị ứng

3.3. Điều trị hỗ trợ và ngoại khoa

• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý đẳng trương giúp làm sạch chất tiết và dị nguyên.

• Phẫu thuật chỉnh hình mũi xoang nếu có dị hình vách ngăn mũi, polyp mũi – hỗ trợ giảm triệu chứng trong các trường hợp kháng trị.

3.4. Theo dõi tái khám và điều chỉnh điều trị

• Nếu điều trị không đáp ứng, cần đánh giá lại:

  • Dị nguyên có thay đổi không?

  • Có viêm mũi do thuốc, bội nhiễm hoặc bệnh lý phối hợp khác?

Tóm tắt khuyến nghị

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp