Thiền định và cái tôi bản ngã
Cảm giác cô đơn, mất kết nối và tách biệt có thể chồng chất đối với người đơn độc. Đó là những cảm giác khiến chúng ta phát bệnh, căn nguyên xuất phát từ cái tôi. Cái tôi bảo chúng ta tách biệt với thiên tính, tách biệt với người khác, tách biệt với tình yêu. Và đó là một lời nói dối trắng trợn.
Mỗi con người đều cần kết nối với thiên tính, với người khác và đó chính là nguồn năng lượng đoàn kết chúng ta lại. Vì vậy cái tôi sẽ muốn bản thân nó “khác biệt” để bù đắp cho sự kết nối thiếu hụt. Sự lo lắng nảy sinh từ sự mâu thuẫn nhân tạo này sẽ khiến chúng ta đau khổ.
Tuy nhiên bạn có thể tránh rơi vào tình cảnh đó. Hãy nhận biết bất kì những xúc cảm nào nảy sinh từ cái tôi này, cái tôi phản ánh hai mặt của một vấn đề. Một mặt là sự thiếu thốn, không xứng đáng, hoặc so sánh tiêu cực khiến bạn cảm thấy thua kém, phán xét hoặc ghen tị đối với người khác. Mặt kia là cảm giác đặc biệt, vượt trội, kiêu ngạo, tự sướng hoặc cảm thấy tốt đẹp hơn người khác. Hai khía cạnh trên đều là bẫy của cái tôi khiến bạn tách biệt với mọi người.
Nếu bạn cảm thấy những điều trên có đôi chút đúng với mình thì đừng lo lắng quá. Hãy chú trọng hơn đến bản thân mình. Thử quan sát cái tôi của bạn tự do quyết định mà không thấy sai trái hay dằn vặt. Giây phút bạn nhận thấy ánh sáng dẫn đường trong tâm trí có nhiều năng lượng hơn cái tôi, bạn đã vượt ra khỏi sự tách biệt và nhận ra mình không phải là một thực thể nhỏ bé, cô đơn mà cái tôi muốn bạn tin. Thay vào đó, bạn mở rộng, mạnh mẽ, yêu thương, có ý thức kết nối với linh hồn mình và linh hồn của người khác, của động vật và cây cối trên hành tinh. Ánh sáng chỉ đường trong bản thân sẽ là thứ thiết yếu để xác định bạn thực sự là ai, ẩn dưới những điều mà cha mẹ dạy hoặc xã hội tác động đến bạn.
Thực hành Thiền Tonglen - Thiền cho và nhận
Thực hành phương pháp thiền đạo Phật của Tây Tạng này bằng cách lấy sự đau khổ khi bạn chịu đựng người khác, thay bằng niềm hạnh phúc, lòng trắc ẩn và sự an lạc của bạn qua hơi thở. Nó hòa tan sự đề phòng, bám víu và cố định của cái tôi nhỏ nhen từ đó gợi mở trái tim bạn. Nó đảo ngược khuynh hướng của cái tôi nhỏ nhen là tránh khổ đau và tìm kiếm sự hài lòng, từ đó giải phóng bạn khỏi nhà tù của sự ích kỷ.
Cái tôi nhỏ nhen là gì? Ẩn sâu trong tâm trí bạn, bạn sẽ nghe thấy rất nhiều giọng nói. Giọng nói từ cái tôi của bạn – cái tôi nhỏ nhen – đến từ nhiều bộ dạng ngụy trang. Nó được gọi là “cái tôi nhỏ nhen” vì giống một đứa trẻ. Nó nhỏ bé và không được tin cậy để đưa ra quyết định lành mạnh, sáng suốt, trưởng thành về tâm hồn. Nhưng nó không cần sự phát xét của bạn; nó cần lòng trắc ẩn của bạn.
.png)
Khi bắt đầu, bạn sẽ thấy bản thân chống cự với hình thức thiền này. Tất cả sự khiếp sợ, oán giận, thất vọng, giận giữ và sự tránh né đau khổ sẽ xuất hiện. Nếu bạn trải nghiệm những cảm giác đó, hãy sử dụng chúng để khiến việc thiền trở nên sâu sắc hơn. Hãy để chất độc của những điều khổ đau đó trở thành thuốc trị bệnh. Bằng việc thực hành phương pháp này, trái tim của bạn sẽ ngày càng rộng mở và bạn sẽ trở thành chiếc tàu mang đến sự từ bi có thể chữa lành người khác bằng sự hiện diện của mình.
Bắt đầu bằng cách làm sạch bối cảnh cảm xúc của mình: ngồi tĩnh lặng và tập trung vào hơi thở, khi bạn cho phép tâm trí được bình yên. Sử dụng hơi thở của mình, cảm thấy mình hít vào bất kì cảm xúc tiêu cực nào mà bạn có thể có trong thời điểm hiện tại, sau đó thở ra sự vui vẻ và an lạc. Hãy thanh tẩy bối cảnh cảm xúc của bạn bằng cách lặp lại quá trình này cho đến khi bạn thấy bình tĩnh và sáng suốt.
Sau đó, thanh tẩy bản thân bạn. Hãy coi bản thân bạn tồn tại thành hai thực thể "Ánh sáng chỉ đường" và "Cái tôi nhỏ nhen". Khi bạn hít vào, hãy tưởng tượng trái tim rộng mở của Ánh sáng chỉ đường sẽ hít vào tất cả những gì Cái tôi nhỏ nhen phải chịu đựng. Khi bạn thở ra, quan sát Ánh sáng chỉ đường sẽ gửi đến Cái tôi nhỏ nhen sự chữa lành, an bình, an lạc, tình yêu và sự từ bi. Trong vòng tay nhân ái của Ánh sáng chỉ đường, Cái tôi nhỏ nhen sẽ đáp ứng bằng cách mở rộng trái tim, và mọi đau khổ được hóa giải.
Hãy làm sạch cảm giác về những hành động sai trái của bạn bằng việc suy xét một trường hợp mà bạn ứng xử không tốt. Có thể bạn sẽ thấy tội lỗi, xấu hổ hoặc hối hận. Khi bạn nghĩ về trường hợp này, hãy chấp nhận chịu trách nhiệm về nó khi thở vào, và khi thở ra, thừa nhận hành động sai trái của mình, từ đó gửi đến sự tha thứ cho bản thân và mang lại tình yêu, sự an lạc và hòa giải với những đối tượng bạn đã làm tổn hại.
Thực hành Cho và Nhận đến người khác: bây giờ bạn đã làm sạch bối cảnh cảm xúc cũng như nỗi đau của Cái tôi nhỏ nhen, từ đó có năng lượng của sự tha thứ và hòa giải. Giờ bạn hãy mở rộng thực hành Cho và Nhận đến người khác.
-
Bắt đầu với chỉ một người bạn muốn giúp đỡ. Khơi gợi sự hiện diện của linh hồn tốt đẹp trong trái tim, sau đó khi bạn cảm nhận nỗi đau mà người bên cạnh bạn đang thấy, hãy tưởng tượng nỗi đau đó là một làn khói đen xám và bạn sẽ hít vào. Khi bạn hít vào, làn khói độc hại này sẽ bị hòa tan bằng sự rộng mở của trái tim, thanh lọc trái tim khỏi bất kì sự cố chấp, tự vệ hoặc tự hấp thụ của Cái tôi nhỏ nhen, những điều ngăn cản bạn cảm nhận sự thống nhất của mọi thực thể. Khi bạn thở ra, nhìn thấy bản thân mình tỏa ra ánh sáng, tình yêu, sự từ bi và hạnh phúc đến người đang bị đau khổ.
-
Bạn có thể mở rộng bài tập với thêm một người nữa, Hít vào sự đau khổ của người khác, sau đó khi thở ra, nhìn thấy tia sáng, tình yêu và sự từ bi chạm đến mọi mọi tâm hồn. Phương pháp thực hành này có thể rất mạnh mẽ, giúp truyền năng lượng từ bi vào cuộc sống và kết nối chúng ta với mạng lưới của sự thống nhất.
Nếu bạn thấy bản thân mình đang chống cự phương pháp thực hành này, hãy chú ý tất cả cảm xúc xuất hiện: oán giận, sợ hãi, giận dữ, đau buồn, kinh hãi, khiếp sợ, cảm giác báo thù.
Bạn cũng nên chú ý đến tất cả các cảm giác thể chất: thắt ngực, bụng xiết chặt hoặc cảm giác nặng nề hay tăm tối. Khi bạn hít vào, cảm nhật sự Thống nhất với tất cả những người khác trên hành tinh, những người có cùng cảm nhận với bạn. Khi thở ra, gửi đến sự cứu trợ với những người đau khổ, bao gồm bản thân bạn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
