✴️ Đặt catheter hai nòng có cuff, tạo đường hầm để lọc máu

ĐẠI CƯƠNG

Khi có chỉ định điều trị thay thế chức năng thận, người bệnh cần có đường mạch máu sẵn sàng, thường là thông động tĩnh mạch. Hiện tại, đa số người bệnh khi có chỉ định lọc máu đều không có đường mạch máu sẵn sàng. Sử dụng catheter đôi, có cuff, tạo đường hầm mang lại nhiều lợi ích: có thể sử dụng ngay sau khi đặt, độ ổn định cao, tuổi thọ của đường mạch máu khoảng 3-9 tháng phù hợp cho việc thiết lập đường mạch máu lâu dài.

CHỈ ĐỊNH

Người bệnh có chỉ định chạy thận nhân tạo và cần có đường mạch máu:

Đường mạch máu tạm thời: suy thận cấp, chuẩn bị ghép thận, thẩm phân phúc mạc.

Hỗ trợ đường mạch máu, hay tắc catheter của thẩm phân phúc mạc.

Sử dụng trong thời gian chờ thông động tĩnh mạch trưởng thành.

Sử dụng là đường mạch máu lâu dài: chống chỉ định thông động tĩnh mạch, thất bại trong làm thông động tĩnh mạch.

CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Rối loạn đông-cầm máu: số đếm tiểu cầu <50.000/ml.

Chống chỉ định tương đối: tiền sử hẹp tĩnh mạch trung tâm, người bệnh có nguy cơ nhiễm trùng cao/suy giảm miễn dịch.

CHUẨN BỊ

Người thực hiện

Bác sĩ thận học.

02 điều dưỡng.

Phương tiện

Thuốc

Thuốc gây tê tại chỗ: lidocain 1%.

Thuốc  an thần: seduxen 10mg.

Heparin 5000UI/ml.

Dụng cụ

Bộ dụng cụ phẫu thuật thường.

01 bộ catheter đôi có cuff.

Người bệnh

Người bệnh có thể được thực hiện theo điều trị nội trú hay ngoại trú.

Có đầy đủ các xét nghiệm cơ bản.

Được giải thích rõ lý do thực hiện phẫu thuật, các lợi ích cũng như khó khăn của phương pháp.

Người bệnh nhịn ăn trước 6 tiếng.

Rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn.

Hồ sơ bệnh án

Bệnh án chi tiết.

Có đủ các xét nghiệm:

Đông máu cơ bản.

Huyết học, sinh hóa, chức năng gan,… 

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Chuẩn bị người bệnh

Người bệnh được giải thích rõ toàn bộ quá trình phẫu thuật.

Tư thế: nằm ngửa.

Vị trí xâm nhập tĩnh mạch trung tâm được bộc lộ.

Đặt máy theo dõi mạch, huyết áp, SPO₂ trong quá trình thực hiện phẫu thuật.

Sát trùng rộng (đường kính 40cm).

Phương pháp vô cảm

Gây tê dưới da bằng lidocain 1%.

Kỹ thuật

(điển hình: đặt catheter đôi, có cuff, được tạo đường hầm vào tĩnh mạch cảnh trong bên phải).

Vị trí: tĩnh mạch cảnh trong bên phải. (Hình 1 và Hình 2)

Vị trí ra khỏi da:1/4 trên ngoài thành ngực phải.

Thăm dò định vị vị trí tĩnh mạch trung tâm.

Dùng kim to xâm nhập tĩnh mạch trung tâm. 

Luồn guidewire vào TMTT. (Hình 3)

Xác định vị trí qua da của catheter.

Rạch ra, luồn ống nong đi ngầm dưới da.

Luồn catheter đi ngầm dưới da. (Hình 4)

Nong rộng đường xâm nhập tĩnh mạch trung tâm

Đưa sheat vào tĩnh mạch trung tâm. (Hình 5)

Đưa catheter vào tĩnh mạch trung tâm qua sheat. (Hình 6)

Rút bỏ sheat. (Hình 7) Kiểm tra catheter. (Hình 8)

Cố định catheter.

Bởm rửa và kiểm tra lưu thông của catheter.

THEO DÕI

Trong khi tiến hành thủ thuật: theo dõi mạch, nhiệt độ, huyết áp, tri giác.

Sau khi tiến hành thủ thuật: theo dõi mạch, nhiệt độ, huyết áp, tri giác.

Chụp Xquang kiểm tra vị trí catheter.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Ingemar J.A. Davidson, 2008. Access for Dialysis: Surgical and Radiologic Procedures, 2^nd edition (ISBN: 1-57059-627-1).

Oxford University Press, 2008. Oxford Textbook of Clinical Nephrology,

p.1909- 1926 (Third Edition 2008) (ISBN-10: 0198508247 ISBN-13: 978-0198508243).

3. Brenner and Rector, 2008. The Kidney, 2008.(ISBN 978-1-4160-3105-5).

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp