Hố chân bướm khẩu cái là khoảng không gian nằm ngay sau xoang hàm, được xem là ngã ba thông thương với lỗ tròn ở phía sau - trên và thông thương với ống Vidian ở phía sau-dưới (tương quan giữa lỗ tròn và ống Vidian: xin xem hình).Bên trong có chứa hạch chân bướm -khẩu cái hay còn có tên riêng là hạch Gasser.
Sự thông thương của hố chân bướm-khẩu cái và lỗ tròn
Với vị trí chiến lược thế này nên hố chân bướm- khẩu cái trở thành nơi giao nhau giữa các đường thần kinh (TK) từ ngoại biên đi vào nội sọ:
- Bướu ở khẩu cái cứng theo TK khẩu cái vào hố chân bướm-khẩu cái (xin xem hình mô tả)
Hình MRI: T1 trước và sau tiêm: tổn thương nằm trọn trong hố chân bướm-khẩu cái (P), bắt thuốc mạnh
- Bướu ở xoang hàm, da vùng cằm hoặc ổ mắt theo TK dưới ổ mắt vào hố chân bướm khẩu cái.
- Tổn thương ở hố chân bướm-khẩu cái đi vào nội sọ qua lỗ bầu dục hoặc ống Vidian
Hoặc là, bướu ở hố chân bướm-khẩu cái theo TK hàm trên (V2) đi vào lỗ dưới ổ mắt đến đỉnh hốc mắt qua lỗ trên ổ mắt rồi xâm lấn vào nội sọ.
Biết được kiến thức giải phẫu này sẽ rất hữu ích trong việc đánh giá con đường gieo rắc theo TK từ u vòm hầu hoặc u ác tính của tuyến nước bọt mà hay xâm lấn theo đường TK là adenoid cystic carcinoma gây nhiều triệu chứng lâm sàng như liệt mặt, hạn chế há miệng hay nhai (do tổn thương dây V3)..v..v...
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
