Hội chứng thị giác máy tính (CVS): Biện pháp phòng ngừa và cải thiện

Hội chứng thị giác máy tính (Computer Vision Syndrome – CVS), còn gọi là mỏi mắt kỹ thuật số, là một rối loạn thường gặp ở những người sử dụng máy tính hoặc thiết bị điện tử trong thời gian dài. Các triệu chứng bao gồm: nhìn mờ, khô mắt, mỏi mắt, đau đầu, đau cổ và vai.

Dưới đây là 12 biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả nhằm giảm nhẹ triệu chứng và phòng ngừa hội chứng này:

1. Điều chỉnh kính mắt phù hợp

Người sử dụng kính nên lựa chọn kính có lớp phủ chống phản xạ ánh sáng xanh (blue-light blocking) hoặc kính chuyên dụng cho máy tính. Đảm bảo kính được đo đúng số, vì kính không phù hợp có thể khiến mắt điều tiết quá mức, gây mỏi và giảm thị lực khi nhìn gần.

2. Sử dụng thuốc nhỏ mắt

Nước mắt nhân tạo không kê đơn có thể giúp duy trì độ ẩm cho mắt khi làm việc với màn hình. Trường hợp khô mắt kéo dài, cần được khám chuyên khoa mắt để đánh giá và có thể sử dụng thuốc nhỏ mắt kê đơn điều trị khô mắt mạn tính.

3. Điều chỉnh vị trí và loại màn hình

• Màn hình nên được đặt cách mắt khoảng 64–66 cm, nằm ngay dưới tầm mắt, giúp hạn chế diện tích kết mạc tiếp xúc với không khí, từ đó giảm bốc hơi nước mắt.

• Sử dụng màn hình lớn và tăng kích thước chữ để giảm áp lực điều tiết.

• Tránh khom người hoặc phải ngẩng cao đầu quá mức khi sử dụng máy tính.

4. Tối ưu cài đặt màn hình

• Sử dụng bộ lọc chống chói hoặc màn hình mờ.

• Tăng tần số quét màn hình lên 70–85 Hz để giảm nhấp nháy, so với mức tiêu chuẩn 60 Hz.

• Điều chỉnh độ sáng và độ tương phản sao cho dễ nhìn, không quá sáng hoặc quá tối so với ánh sáng môi trường.

5. Điều chỉnh ánh sáng trong không gian làm việc

• Tránh ánh sáng từ cửa sổ chiếu trực tiếp vào màn hình hoặc từ phía sau màn hình.

• Sử dụng rèm che sáng nếu cần.

• Hạn chế sử dụng đèn huỳnh quang trên cao, thay vào đó chọn đèn bàn ánh sáng dịu, hướng ánh sáng xuống tài liệu thay vì vào mắt.

6. Tập luyện mắt (quy tắc 20–20–20)

Cứ mỗi 20 phút, nhìn xa 6 mét trong ít nhất 20 giây để giảm điều tiết kéo dài và thư giãn cơ mi. Có thể kết hợp nhìn gần – nhìn xa luân phiên để điều chỉnh tiêu điểm của mắt.

7. Điều chỉnh chất lượng không khí

• Sử dụng máy tạo ẩm nếu không khí khô.

• Tránh ngồi gần lỗ thông gió hoặc quạt máy hướng thẳng vào mặt.

• Tránh hút thuốc và môi trường có khói, vì đây là các yếu tố làm nặng thêm tình trạng khô mắt.

8. Bổ sung dinh dưỡng

Một số thực phẩm chức năng có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng khô mắt:

• Omega-3 (EPA/DHA): có tác dụng chống viêm, cải thiện lớp lipid của phim nước mắt.

• Chiết xuất việt quất đen (bilberry extract): hỗ trợ sức khỏe võng mạc và giảm mỏi mắt.
  Cần tham khảo bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào.

9. Nghỉ giải lao hợp lý

Sau mỗi 1–2 giờ làm việc, nên đứng dậy vận động nhẹ, duỗi cơ, đi lại vài phút để giảm áp lực lên mắt và cột sống cổ – lưng. Những đợt nghỉ ngắn sẽ giúp cải thiện hiệu suất làm việc và hạn chế căng cơ.

10. Sử dụng phần mềm hỗ trợ

Một số ứng dụng hỗ trợ chăm sóc mắt có thể cài đặt trên máy tính để:

• Nhắc nhở nghỉ mắt đúng thời điểm.

• Tự động thay đổi độ sáng màn hình phù hợp theo thời gian trong ngày.

• Hỗ trợ lọc ánh sáng xanh về đêm để giảm ức chế melatonin.

11. Uống đủ nước

Mất nước có thể làm giảm sản xuất nước mắt, góp phần gây khô mắt. Nên duy trì lượng nước uống trung bình 2 lít mỗi ngày hoặc theo nhu cầu cơ thể. Tránh để cảm giác khát mới uống.

12. Thăm khám bác sĩ nhãn khoa

Nếu các biện pháp trên không mang lại hiệu quả hoặc triệu chứng ngày càng nặng, cần khám chuyên khoa mắt để được chẩn đoán và can thiệp phù hợp, loại trừ các bệnh lý về khúc xạ, khô mắt mạn tính, hoặc các rối loạn chức năng thị giác liên quan đến màn hình.

KẾT LUẬN

Hội chứng thị giác máy tính là vấn đề ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại. Việc áp dụng các biện pháp đơn giản như điều chỉnh tư thế, ánh sáng, nghỉ mắt định kỳ và chăm sóc môi trường làm việc có thể giúp phòng ngừa và cải thiện đáng kể tình trạng này. Hãy chủ động bảo vệ thị giác để nâng cao hiệu suất làm việc và chất lượng cuộc sống.