Hướng dẫn chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật cấy máy tạo nhịp tim

Máy tạo nhịp tim là thiết bị y học được cấy vào cơ thể nhằm điều chỉnh nhịp tim bất thường, giúp duy trì chức năng tim mạch ổn định. Sau khi được cấy máy tạo nhịp, người bệnh cần được theo dõi và chăm sóc đúng cách để bảo đảm an toàn, phòng ngừa biến chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục sau can thiệp.

1. Những điều cần lưu ý sau khi xuất viện

Tùy thuộc vào loại máy tạo nhịp (một buồng, hai buồng hoặc máy tái đồng bộ tim), các dây điện cực sẽ được cố định trong buồng tim phù hợp. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần hạn chế các vận động mạnh để bảo đảm quá trình liền sẹo xung quanh dây điện cực và tránh nguy cơ lệch vị trí dây dẫn.

Các khuyến cáo sau khi xuất viện bao gồm:

Việc nên làm:

• Mang theo thẻ thông tin máy tạo nhịp (loại thiết bị, hãng sản xuất, buồng tim được đặt), đặc biệt khi đi khám bệnh hoặc di chuyển bằng máy bay.

• Hạn chế cử động mạnh vùng vai, tránh giơ tay quá đầu hoặc vươn tay ra phía sau, đặc biệt ở bên có máy tạo nhịp, trong ít nhất 2 tuần đầu.

• Dùng thuốc đúng toa được kê sau phẫu thuật.

• Tái khám đúng lịch hẹn, kiểm tra chức năng máy và điều chỉnh điều trị nếu cần.

• Báo ngay cho bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường như chóng mặt, khó thở, đánh trống ngực, hoặc các dấu hiệu nhiễm trùng tại vị trí mổ (đỏ, sưng, nóng, đau, rỉ dịch, sốt).

Việc không nên làm:

• Không để vùng da nơi cấy máy tiếp xúc với nước cho đến khi bác sĩ cho phép (thường ít nhất 7 ngày).

• Không mặc quần áo quá bó sát vùng ngực, tránh gây cọ xát hoặc kích ứng vết mổ.

• Không nâng vật nặng (bao gồm cả thú cưng) hoặc thực hiện các động tác dùng lực vai trong ít nhất 6 tuần đầu.

• Không xoa bóp hoặc chà xát vùng ngực gần vị trí đặt máy.

• Không lái xe hoặc vận hành máy móc nặng cho đến khi được bác sĩ đánh giá và cho phép.

2. Thời điểm trở lại hoạt động bình thường

Sau phẫu thuật, người bệnh thường được khuyến nghị:

• Tránh hoạt động thể lực nặng trong khoảng 2 tuần đầu: bao gồm chạy bộ, bơi, tập thể dục cường độ cao.

• Không nâng vật nặng hoặc giơ tay quá đầu bên tay cùng phía cấy máy trong 6 tuần đầu để tránh kéo căng dây điện cực.

• Có thể thực hiện vận động nhẹ nhàng như đi bộ từ tuần đầu tiên nếu không có chống chỉ định.

Nếu quá trình hồi phục diễn tiến thuận lợi và không xuất hiện biến chứng, bác sĩ có thể cho phép người bệnh trở lại mức độ hoạt động bình thường sau 6 tuần.

3. Theo dõi sau cấy máy tạo nhịp tim

Sau phẫu thuật, người bệnh cần được theo dõi định kỳ để:

• Đánh giá nhịp tim và hoạt động của máy tạo nhịp

• Kiểm tra dung lượng pin và tình trạng dây điện cực

• Cân nhắc điều chỉnh thuốc nếu cần thiết

Hiện nay, nhiều dòng máy tạo nhịp tim có khả năng truyền dữ liệu từ xa, giúp bác sĩ theo dõi hoạt động máy mà người bệnh không cần đến bệnh viện thường xuyên. Tuy nhiên, vẫn cần tái khám định kỳ tại cơ sở y tế chuyên khoa mỗi 6–12 tháng tùy tình trạng bệnh lý và chỉ định của bác sĩ.

4. Kết luận

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có khoảng 1,25 triệu máy tạo nhịp tim được cấy trên toàn cầu. Phẫu thuật đặt máy tạo nhịp là thủ thuật an toàn, ít xâm lấn nhưng đòi hỏi người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn chăm sóc sau can thiệp để đảm bảo hiệu quả và phòng ngừa biến chứng. Việc nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường và chủ động liên hệ với bác sĩ là yếu tố then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe lâu dài của người bệnh sau khi cấy máy tạo nhịp tim.