Hướng dẫn xử trí sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc gặp sự cố với bao cao su

Quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc gặp sự cố như rách bao cao su có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài ý muốn cũng như nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), bao gồm HIV. Việc xử trí kịp thời và đúng cách sau các tình huống này có thể giúp giảm thiểu nguy cơ.

1. Ngay sau khi quan hệ tình dục không an toàn

1.1. Ngừng quan hệ ngay lập tức nếu phát hiện sự cố

Nếu phát hiện bao cao su bị rách hoặc trượt, hoặc nếu quan hệ tình dục diễn ra không có biện pháp bảo vệ, cần ngưng tất cả các hành vi tình dục để giảm thiểu nguy cơ lan truyền dịch tiết hoặc máu.

1.2. Vệ sinh cá nhân

• Đi tiểu sau khi quan hệ có thể giúp giảm nguy cơ viêm đường tiết niệu.

• Không nên thực hiện thụt rửa âm đạo hoặc hậu môn vì điều này có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

• Chỉ nên rửa ngoài bằng nước sạch hoặc nước ấm; không sử dụng xà phòng có tính kích ứng hoặc sản phẩm chứa chất khử mùi.

1.3. Hỗ trợ tâm lý ban đầu

Người vừa trải qua quan hệ tình dục không bảo vệ có thể có nhiều cảm xúc như lo lắng, hoang mang, hoặc hối hận. Việc chia sẻ với người thân, bạn bè tin cậy hoặc tìm đến chuyên gia tâm lý – sức khỏe sinh sản sẽ giúp giảm bớt áp lực tinh thần và ra quyết định phù hợp cho bước tiếp theo.

2. Trong vòng 72 giờ sau quan hệ

2.1. Dự phòng sau phơi nhiễm HIV (PEP)

• PEP là liệu pháp dùng thuốc kháng virus có hiệu quả trong giảm nguy cơ lây nhiễm HIV nếu được khởi động trong vòng 72 giờ đầu sau phơi nhiễm, lý tưởng nhất là trong vòng vài giờ.

• Liệu trình kéo dài ít nhất 28 ngày, với sự theo dõi lâm sàng chặt chẽ.

• PEP không có hiệu quả tuyệt đối, do đó cần phối hợp với các biện pháp phòng ngừa khác.

2.2. Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

• Các thuốc chứa levonorgestrel có hiệu quả cao nhất nếu được sử dụng trong 72 giờ sau giao hợp không bảo vệ.

• Ngoài ra, các biện pháp tránh thai khác như vòng tránh thai chứa đồng (IUD) có thể đặt trong vòng 5 ngày và có hiệu quả vượt trội.

3. Trong vòng 5 ngày

• Vòng tránh thai chứa đồng (copper IUD) là biện pháp tránh thai khẩn cấp hiệu quả cao, có thể đặt muộn nhất trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau giao hợp.

• Biện pháp này không những phòng tránh mang thai ngoài ý muốn hiệu quả (hiệu quả >99%) mà còn có thể tiếp tục sử dụng như một phương pháp tránh thai dài hạn.

4. Hai tuần sau quan hệ

• Nên thực hiện xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm:

  • Lậu, Chlamydia: có thể gây tiết dịch bất thường, đau khi tiểu tiện, ra máu giữa kỳ kinh, đau vùng chậu hoặc đau tinh hoàn.

  • Tuy nhiên, nhiều trường hợp không có triệu chứng, nên xét nghiệm là cần thiết ngay cả khi không có biểu hiện lâm sàng.

• Kết quả xét nghiệm sau 2 tuần thường cho độ tin cậy cao đối với các bệnh này.

5. Ba tuần sau quan hệ

5.1. Thử thai

• Hormone hCG (human chorionic gonadotropin) được sản xuất sau khi trứng được thụ tinh và làm tổ, có thể được phát hiện trong nước tiểu hoặc máu.

• Nên thử thai sau khoảng 3 tuần kể từ ngày giao hợp không bảo vệ để tránh kết quả âm tính giả.

5.2. Xét nghiệm sớm HIV và Herpes sinh dục

• HIV và HSV có thời gian ủ bệnh dài hơn. Việc xét nghiệm quá sớm có thể cho kết quả âm tính giả.

• Một số người nhiễm HSV có thể xuất hiện loét sinh dục hoặc cảm giác rát, ngứa sau vài tuần.

6. Sáu tuần sau quan hệ

• Xét nghiệm giang mai nên được thực hiện sau 6 tuần vì bệnh này có thể diễn biến âm thầm trong thời gian dài và chỉ biểu hiện muộn.

• Phát hiện sớm giúp điều trị kịp thời và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm như tổn thương thần kinh, tim mạch.

7. Ba tháng sau quan hệ

• Đây là thời điểm lý tưởng để xét nghiệm lại tất cả các STIs nhằm:

  • Xác định hiệu quả điều trị nếu có.

  • Phát hiện các nhiễm trùng tiềm ẩn hoặc diễn tiến âm thầm.

• Riêng với giang mai, nên xét nghiệm lại định kỳ sau 3–6 tháng, đặc biệt ở nhóm nguy cơ cao.

8. Khuyến nghị lâm sàng

9. Kết luận

Quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc gặp sự cố với biện pháp bảo vệ có thể mang đến nhiều nguy cơ cho sức khỏe sinh sản và tình dục. Tuy nhiên, nếu được xử trí đúng cách và kịp thời, các nguy cơ này có thể được kiểm soát hiệu quả. Người có hành vi nguy cơ cần chủ động theo dõi sức khỏe, thực hiện các xét nghiệm định kỳ và tìm kiếm hỗ trợ y tế chuyên môn khi cần thiết.