Một nghiên cứu gần đây từ Đại học Nam Úc đã chỉ ra rằng một số dạng béo phì có thể dẫn đến giảm chất xám trong não, đồng thời đang tiếp tục nghiên cứu mối nguy cơ giữa béo phì và các bệnh lý như sa sút trí tuệ và đột quỵ. Các nhà nghiên cứu báo cáo rằng những người có kiểu béo phì không thuận lợi hoặc trung tính có nguy cơ giảm chất xám trong não cao hơn. Nghiên cứu cũng đã chỉ ra mối liên hệ giữa một số dạng chất béo trong cơ thể và sự giảm sút chất xám trong não.
Chất Xám và Chức Năng Nhận Thức
Chất xám là một thành phần thiết yếu của não bộ, chứa nhiều tế bào thần kinh, tế bào thần kinh đệm và mao mạch. Chất xám tồn tại ở các vùng khác nhau trong não và đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng, bao gồm học tập, trí nhớ, nhận thức, sự chú ý và kiểm soát cơ bắp. Sự suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác và các bệnh lý như sa sút trí tuệ thường gắn liền với sự giảm chất xám, hay còn gọi là teo chất xám. Một ví dụ điển hình là bệnh Alzheimer, trong đó có sự teo ở vùng hồi hải mã, một khu vực chứa lượng chất xám lớn, sau đó sự teo này lan rộng ra các vùng khác khi bệnh tiến triển. Do đó, về mặt lý thuyết, số lượng chất xám có thể phản ánh mức độ sức khỏe nhận thức của một cá nhân.
.png)
Tình Trạng Thừa Cân và Béo Phì Toàn Cầu
Tình trạng béo phì đang gia tăng mạnh mẽ trên toàn cầu. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có gần 2 tỷ người trưởng thành bị thừa cân và trong số đó có 650 triệu người mắc béo phì. Vấn đề này cũng ảnh hưởng đến trẻ em, với gần 40 triệu trẻ em dưới 5 tuổi và hơn 340 triệu thanh thiếu niên từ 15 đến 19 tuổi bị coi là thừa cân hoặc béo phì. WHO cho biết có một mối liên hệ chặt chẽ giữa thừa cân, béo phì và các bệnh lý sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm các bệnh tim mạch (đặc biệt là bệnh tim và đột quỵ), tiểu đường, các rối loạn cơ xương như viêm khớp, và một số loại ung thư.
Các Dạng Béo Phì Khác Nhau
Nghiên cứu phân loại ba loại béo phì khác nhau theo khía cạnh chuyển hóa: bất lợi, trung tính và thuận lợi. Những người mắc béo phì bất lợi thường tích tụ mỡ ở vùng bụng và các cơ quan nội tạng, có mức cholesterol cao và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cùng bệnh tim mạch vành tăng cao. Những người có mỡ phì thuận lợi tích tụ mỡ chủ yếu ở vùng hông và ít mỡ nội tạng, có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và các bệnh tim mạch thấp hơn. Những người có mỡ trung tính không có mối liên hệ rõ ràng với các bệnh lý chuyển hóa. Ngay cả đối với những người có trọng lượng cơ thể tương đối bình thường, việc có vòng bụng to hoặc mỡ dưới da bụng thừa cũng có thể là một yếu tố nguy cơ đáng lo ngại. Đặc biệt, mỡ nội tạng ở người béo phì đang ngày càng được chú trọng vì tác động tiêu cực rõ rệt mà nó gây ra đối với sức khỏe.
.png)
Phát Hiện Mới từ Nghiên Cứu
Các nhà nghiên cứu đã phân tích hơn 336.000 hồ sơ sức khỏe tự báo cáo từ Ngân hàng sinh học Vương quốc Anh, bao gồm dữ liệu của gần 28.000 cá nhân. Họ đã liên kết các hồ sơ này với hồ sơ bệnh viện và hồ sơ tử vong để theo dõi mối liên hệ với các bệnh lý như sa sút trí tuệ và đột quỵ. Nghiên cứu cho thấy rằng mỗi khi trọng lượng cơ thể tăng thêm 3 kg ở một người có chiều cao trung bình, lượng chất xám trong não giảm đi khoảng 0,3%. Các tác giả của nghiên cứu nhấn mạnh rằng những phát hiện này củng cố sự cần thiết phải xem xét loại béo phì khi đánh giá tác động đến sức khỏe. Tuy nhiên, nghiên cứu này không tìm thấy bằng chứng thuyết phục về sự liên kết giữa một dạng béo phì cụ thể với chứng sa sút trí tuệ hay đột quỵ. Thay vào đó, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng yếu tố viêm và các bất thường chuyển hóa có thể góp phần gây ra béo phì và sự giảm sút chất xám trong não.
