Nang bì buồng trứng (Ovarian dermoid cyst)

1.Tổng quan:

U quái buồng trứng (Ovarian teratomas) là loại hay gặp nhất của u tế bào mầm buồng trứng (ovarian germ cell tumors)  và chia thành 3 dưới nhóm: 

• U quái trưởng thành (mature ovarian teratoma)
• U quái chưa trưởng thành (immature ovarian teratoma)
• U quái giáp (struma ovarii tumor) (hiếm gặp, 3% u quái trưởng thành, đặc trưng bởi mô tuyến giáp lạc chỗ, thường đa thùy đặc, dấu đặc trưng struma pearl- ngọc trai struma).

Nang bì buồng trứng (Ovarian dermoid cyst) và u quái buồng trứng trưởng thành dạng nang hay gọi tắt là u quái trưởng thành (mature cystic ovarian teratoma) là những thuật ngữ thường được sử dụng thay thế cho nhau để chỉ khối u buồng trứng (ovarian neoplasm) phổ biến nhất. Những khối u phát triển chậm này chứa các thành phần từ nhiều lớp tế bào mầm (multiple germ cell layers) và có thể được đánh giá bằng siêu âm hoặc MRI.

U quái trưởng thành

2.Thuật ngữ học (Terminology)

Mặc dù chúng có hình ảnh rất giống nhau, nhưng cả hai có sự khác biệt cơ bản về mô học: Nang bì có nguồn gốc từ ngoại bì, trong khi u quái trưởng thành cũng bao gồm các thành phần trung bì và nội bì. Để đơn giản, cả hai đều được thảo luận trong bài viết này, vì phần lớn tài liệu kết hợp hai thực thể này.

3.Dịch tễ học (Epidemiology)

U quái trưởng thành(mature cystic ovarian teratoma) chiếm ~15% (phạm vi 10-20%) của tất cả các khối u buồng trứng. Chúng có xu hướng được phát hiện ở phụ nữ trẻ, điển hình là khoảng 30 tuổi, và cũng là u buồng trứng phổ biến nhất ở những bệnh nhân dưới 20 tuổi.

4.Biểu hiện lâm sàng (Clinical presentation)

Nang bì buồng trứng không biến chứng thường không có triệu chứng và thường được phát hiện tình cờ. Tuy nhiên, chúng có khuynh hướng dẫn đến xoắn buồng trứng (ovarian torsion), và sau đó có thể xuất hiện cơn đau vùng chậu cấp tính.

5.Bệnh học (Pathology)

U quái trưởng thành là khối u có vỏ bao trong chứa các thành phần mô hoặc cơ quan trưởng thành. Chúng bao gồm các thành phần biệt hóa tốt từ ít nhất hai trong số ba lớp tế bào mầm (tức là ngoại bì, trung bì và nội bì). Do đó, chúng chứa lớp da trưởng thành phát triển hoàn chỉnh với các nang lông và tuyến mồ hôi, đôi khi có những búi tóc dài và thường là các túi bã nhờn, máu, chất béo (93%), xương, móng tay, răng, mắt, sụn và mô tuyến giáp. Thông thường, đường kính của chúng nhỏ hơn 10 cm và hiếm khi lớn hơn 15 cm. Các cấu trúc cơ quan thực sự (răng, mảnh xương) có thể xuất hiện trong ~30% trường hợp.

Vị trí: thường hai bên trong 10-15% trường hợp.

Biến thể: U quái giáp (struma ovari tumor) (hiếm gặp, 3% u quái trưởng thành, đặc trưng bởi mô tuyến giáp lạc chỗ, thường đa thùy đặc, dấu đặc trưng struma pearl- ngọc trai struma)