Hiệu suất tình dục không chỉ bị chi phối bởi các phản ứng vật lý mà còn chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ trạng thái tâm lý. Lo âu và căng thẳng tâm thần có thể gây cản trở khả năng tập trung và tận hưởng hoạt động tình dục, dẫn đến suy giảm khả năng kích thích sinh lý.
Các yếu tố lo âu phổ biến liên quan đến hiệu suất tình dục bao gồm:
Sợ không thể thể hiện tốt hoặc làm hài lòng bạn tình.
Lo ngại về ngoại hình, vóc dáng cơ thể, bao gồm cả cân nặng.
Vấn đề trong quan hệ tình cảm hoặc mối quan hệ với bạn tình.
Lo sợ về khả năng cương dương (ở nam giới).
Lo lắng về việc xuất tinh quá sớm hoặc kéo dài thời gian đạt cực khoái.
Lo ngại không đạt được cực khoái hoặc không thể tận hưởng trải nghiệm tình dục.
Những lo lắng này kích hoạt sản sinh các hormone căng thẳng như adrenaline và noradrenaline, ảnh hưởng tiêu cực đến phản ứng sinh lý.
Tâm trạng lo âu có thể làm suy giảm khả năng kích thích và hưng phấn tình dục. Ngay cả khi người bệnh cảm thấy hấp dẫn về mặt thể chất với bạn tình, sự lo lắng về hiệu suất có thể ảnh hưởng đến cảm xúc và phản ứng sinh lý.
Hormone căng thẳng gây co mạch, làm giảm lưu lượng máu đến các mô sinh dục, đặc biệt là dương vật, dẫn đến khó khăn trong việc cương cứng. Điều này giải thích tại sao những người đàn ông không mắc các vấn đề sinh lý cũng có thể gặp khó khăn khi bị lo âu về hiệu suất tình dục.
Ở nữ giới, lo âu về hiệu suất tuy ít được chẩn đoán nhưng cũng gây giảm ham muốn tình dục và ảnh hưởng đến khả năng đạt cực khoái.
Lo âu làm gián đoạn quá trình tư duy tập trung và trải nghiệm tình dục, tạo ra một vòng luẩn quẩn khiến lo âu và rối loạn tình dục ngày càng nghiêm trọng.
Người bệnh nghi ngờ bị lo âu về hiệu suất tình dục cần được khám và đánh giá bởi bác sĩ chuyên khoa để loại trừ nguyên nhân bệnh lý hoặc tác dụng phụ của thuốc gây ảnh hưởng đến chức năng tình dục.
Trong quá trình thăm khám, bác sĩ sẽ khai thác kỹ lưỡng tiền sử tình dục và tâm lý, đánh giá thời gian xuất hiện lo âu, các suy nghĩ liên quan ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống tình dục.
Điều trị bao gồm:
Thuốc và can thiệp y tế: Áp dụng khi có rối loạn sinh lý kèm theo như rối loạn cương dương hoặc các vấn đề tình dục khác.
Tư vấn tâm lý: Hẹn gặp nhà tâm lý hoặc chuyên gia tư vấn có kinh nghiệm trong lĩnh vực tình dục học để xử trí các vấn đề lo âu và giúp cải thiện kỹ năng kiểm soát tình trạng như xuất tinh sớm.
Giao tiếp với bạn tình: Khuyến khích người bệnh mở lòng và trao đổi thẳng thắn với bạn tình về các lo lắng, nhằm giảm bớt áp lực, cải thiện mối quan hệ và tăng cường sự đồng thuận trong hoạt động tình dục.
Lo âu về hiệu suất tình dục là một rối loạn phổ biến có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tình dục và chất lượng cuộc sống. Việc phát hiện sớm, đánh giá toàn diện và can thiệp phối hợp giữa y tế và tâm lý sẽ giúp người bệnh kiểm soát hiệu quả tình trạng này và cải thiện đời sống tình dục.