Những thói quen ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe xương khớp và biện pháp phòng ngừa

Trong cuộc sống hiện đại, nhiều thói quen sinh hoạt tưởng chừng đơn giản nhưng lại có tác động tiêu cực lên hệ xương khớp, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về xương, đặc biệt là loãng xương. Việc nhận biết và điều chỉnh kịp thời những thói quen này là cần thiết để duy trì một hệ xương khỏe mạnh.

1. Tiêu thụ muối quá mức

Chế độ ăn nhiều muối làm tăng bài tiết canxi qua nước tiểu, dẫn đến giảm lượng canxi dự trữ trong xương. Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo hạn chế lượng natri không vượt quá 2.300 mg/ngày. Các thực phẩm chế biến sẵn, bánh mì, phô mai, và thịt nguội thường chứa lượng muối cao, cần được hạn chế.

2. Uống đồ uống có ga và caffein

Nước ngọt có gas, đặc biệt là các loại chứa cola, chứa phosphor và caffeine có liên quan đến giảm mật độ xương. Tương tự, tiêu thụ quá nhiều cà phê và trà cũng có thể gây mất canxi qua đường tiểu, ảnh hưởng đến sức khỏe xương.

3. Lối sống ít vận động và ngồi lâu

Việc ngồi lâu một chỗ, thiếu hoạt động thể chất đặc biệt là các bài tập chịu lực làm giảm khả năng duy trì mật độ xương. Các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, tập tạ giúp kích thích quá trình tạo xương và tăng sức mạnh xương khớp.

4. Tập luyện thiếu đa dạng

Tập luyện đơn điệu, như đạp xe nhiều giờ liên tục, mặc dù tốt cho tim mạch nhưng không giúp tăng mật độ xương do thiếu các bài tập chịu lực. Cần kết hợp thêm các bài tập như đi bộ đường dài, tennis, yoga hoặc tập tạ.

5. Thiếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

Vitamin D cần thiết cho việc hấp thu canxi được tổng hợp chủ yếu qua da khi tiếp xúc với tia UVB. Thiếu ánh nắng mặt trời do ở trong nhà nhiều làm giảm sản xuất vitamin D, ảnh hưởng đến sức khỏe xương.

6. Hút thuốc lá

Nicotine và các chất độc hại trong thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến xương, ức chế tế bào tạo xương và tăng hoạt động tế bào hủy xương, dẫn đến giảm mật độ xương và tăng nguy cơ gãy xương. Bỏ thuốc lá giúp cải thiện quá trình tái tạo xương và giảm nguy cơ loãng xương.

7. Tiêu thụ đồ uống có cồn

Rượu bia ảnh hưởng tiêu cực đến hấp thu canxi và vitamin D, ức chế tạo xương và làm rối loạn nội tiết, làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương. WHO khuyến cáo giới hạn tiêu thụ dưới 1 đơn vị cồn/ngày với phụ nữ và 2 đơn vị/ngày với nam giới.

8. Thiếu cân nặng

Người có chỉ số BMI dưới 18,5 có nguy cơ mất xương và gãy xương cao hơn. Việc duy trì cân nặng hợp lý kết hợp các bài tập chịu lực giúp bảo vệ sức khỏe xương.

9. Sử dụng thuốc dài hạn

Một số thuốc như glucocorticoid (prednisone, cortisone) và thuốc chống động kinh có thể gây mất xương. Người sử dụng các thuốc này cần được theo dõi mật độ xương định kỳ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa bổ sung canxi, vitamin D.

Kết luận

Sức khỏe xương khớp chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố trong lối sống hàng ngày. Điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý, duy trì vận động đều đặn, hạn chế thuốc lá, rượu bia và tiếp xúc đủ ánh nắng mặt trời là những biện pháp hiệu quả để bảo vệ hệ xương, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý loãng xương và gãy xương trong tương lai.

Việc nhận thức đúng đắn và thay đổi những thói quen không lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì một hệ xương chắc khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.