Tiềm năng của Kombucha trong kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường type 2

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên Tạp chí Frontiers in Nutrition cho thấy việc sử dụng kombucha – một loại trà lên men – hàng ngày có thể góp phần làm giảm nồng độ glucose máu đói ở bệnh nhân đái tháo đường type 2. Nghiên cứu do các nhà khoa học đến từ Trường Đại học Y Georgetown, Đại học Nebraska-Lincoln và hệ thống MedStar Health thực hiện đã đưa ra những bằng chứng sơ khởi về tác động sinh học tiềm năng của loại đồ uống này đối với chuyển hóa glucose.

Tóm tắt nghiên cứu

Trong một nghiên cứu chéo với tổng số 12 đối tượng mắc đái tháo đường type 2, các nhà nghiên cứu đã đánh giá ảnh hưởng của việc sử dụng kombucha so với giả dược trong vòng 4 tuần. Kết quả cho thấy nhóm sử dụng kombucha có sự cải thiện đáng kể về mức glucose máu lúc đói, trung bình giảm từ 164 mg/dL xuống 116 mg/dL. Tuy nhiên, mức độ khác biệt này không đạt ý nghĩa thống kê. Các đối tượng tham gia được theo dõi đường huyết định kỳ và có khoảng thời gian “rửa trôi” 2 tháng giữa hai pha nghiên cứu nhằm loại trừ ảnh hưởng tồn lưu của các thành phần trong đồ uống.

Thành phần sinh học chính của Kombucha và cơ chế tiềm năng

Kombucha được tạo thành từ quá trình lên men của trà bởi hệ vi sinh vật cộng sinh gồm ba nhóm chính:

• Vi khuẩn axit lactic (Lactic acid bacteria): Có khả năng cải thiện nồng độ glucose máu đói bằng cách làm giảm hấp thu glucose ở ruột non sau bữa ăn.

• Vi khuẩn axit axetic (Acetic acid bacteria): Sản sinh acid axetic – hợp chất được chứng minh là làm chậm tốc độ làm rỗng dạ dày, từ đó làm giảm đỉnh đường huyết sau ăn.

• Nấm men Dekkera: Dù chưa được nghiên cứu sâu rộng, nhóm nấm men này có thể ảnh hưởng tích cực đến chuyển hóa glucose thông qua quá trình lên men và các sản phẩm phụ chuyển hóa.

Lợi ích sức khỏe tiềm năng của Kombucha

Ngoài khả năng điều hòa glucose máu, kombucha còn chứa các hợp chất sinh học có lợi như:

• Probiotic (lợi khuẩn): Mặc dù chưa có đủ bằng chứng khoa học khẳng định lợi ích tương tự các chế phẩm sinh học, một số vi khuẩn trong kombucha thuộc họ vi khuẩn axit lactic có thể đóng vai trò như probiotic, hỗ trợ chuyển hóa lipid, giảm huyết áp và cải thiện đề kháng insulin.

• Polyphenol và flavonoid: Các chất chống oxy hóa tự nhiên trong trà (đặc biệt trà xanh và trà đỏ) có thể giúp giảm stress oxy hóa, hỗ trợ kiểm soát viêm và ngăn ngừa biến chứng mạch máu do đái tháo đường.

Khuyến nghị về sử dụng kombucha ở bệnh nhân đái tháo đường type 2

Mặc dù kombucha có thể mang lại một số lợi ích nhất định, việc sử dụng cần được thận trọng:

• Tham vấn y tế: Người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi đưa kombucha vào chế độ ăn thường ngày. Kombucha không được xem là phương pháp thay thế cho điều trị tiêu chuẩn (bao gồm dùng thuốc, insulin hoặc thay đổi lối sống).

• Theo dõi đường huyết: Bệnh nhân nên theo dõi chỉ số glucose máu định kỳ để đánh giá phản ứng cá thể với kombucha.

• Lựa chọn sản phẩm phù hợp: Ưu tiên các sản phẩm kombucha ít đường, ít calo, được đóng chai trong chai thủy tinh tối màu nhằm bảo vệ các hợp chất nhạy cảm với ánh sáng. Tránh các sản phẩm có thêm nước trái cây hoặc nhiều đường tinh luyện – yếu tố có thể làm tăng đường huyết và gây tăng cân.

• Không khuyến cáo cho một số đối tượng: Kombucha chứa caffeine và một lượng nhỏ ethanol (sinh ra trong quá trình lên men), do đó không nên sử dụng cho phụ nữ mang thai, đang cho con bú, trẻ nhỏ hoặc người có hệ miễn dịch suy giảm (ví dụ: bệnh nhân ung thư, bệnh thận mạn).

Kết luận

Kết quả từ nghiên cứu thí điểm này cung cấp những bằng chứng sơ bộ về vai trò tiềm năng của kombucha trong việc cải thiện kiểm soát glucose máu ở bệnh nhân đái tháo đường type 2. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn hơn để xác định tính hiệu quả, cơ chế tác động cũng như độ an toàn lâu dài của loại đồ uống này. Kombucha, nếu được sử dụng hợp lý và dưới sự giám sát y tế, có thể đóng vai trò hỗ trợ trong chế độ ăn uống của bệnh nhân đái tháo đường type 2.