Ung thư tuyến giáp ở người trẻ tuổi: Đặc điểm dịch tễ, triệu chứng và hướng xử trí

1. Dịch tễ học và xu hướng mắc bệnh

Theo số liệu từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society – ACS), ung thư tuyến giáp là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở người trẻ tuổi. Đây là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ từ 15–30 tuổi và phổ biến thứ hai ở nhóm tuổi 30–45. Mặc dù nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp trong suốt đời tương đối thấp, nhưng tỷ lệ mắc bệnh đã tăng gấp ba lần trong vòng 30 năm qua. Đáng chú ý, ung thư tuyến giáp có xu hướng xuất hiện ở người trẻ tuổi hơn so với các loại ung thư khác.

May mắn thay, phần lớn các trường hợp ung thư tuyến giáp có tiên lượng tốt, đặc biệt là khi được phát hiện và điều trị sớm.

2. Vai trò sinh lý của tuyến giáp

Tuyến giáp là một cơ quan thuộc hệ nội tiết, nằm ở vùng trước cổ, có chức năng tổng hợp, lưu trữ và giải phóng các hormone tuyến giáp (T3 và T4) vào máu. Các hormone này giúp điều hòa chuyển hóa năng lượng, kiểm soát nhiệt độ cơ thể, ảnh hưởng đến chức năng tim, gan, não, cơ xương và nhiều cơ quan khác. Do đó, tuyến giáp đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì trạng thái sinh lý bình thường và sức khỏe tổng thể của cơ thể.

3. Triệu chứng lâm sàng của ung thư tuyến giáp

Hầu hết các trường hợp ung thư tuyến giáp không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn sớm. Đa phần bệnh nhân không phát hiện ra bất thường cho đến khi có chỉ định thực hiện cận lâm sàng vì lý do khác, hoặc tình cờ được phát hiện bởi bác sĩ trong quá trình khám vùng cổ.

Một số triệu chứng có thể gặp bao gồm:

• Khối sờ được ở vùng cổ trước, thường không đau, di động theo nhịp nuốt.

• Khàn tiếng, khó nuốt hoặc khó thở (khi khối u lớn chèn ép cấu trúc lân cận).

• Hạch cổ to.

• Hiếm gặp: đau vùng cổ, ho kéo dài không rõ nguyên nhân.

Cần lưu ý rằng chức năng tuyến giáp (hormon TSH, T3, T4) thường vẫn bình thường ở bệnh nhân ung thư tuyến giáp, nên triệu chứng cường giáp hoặc suy giáp thường không hiện diện.

4. Chẩn đoán ung thư tuyến giáp

4.1. Khám lâm sàng

Phát hiện khối bất thường vùng cổ hoặc bướu giáp không đối xứng, có thể sờ thấy hạch cổ.

4.2. Siêu âm tuyến giáp

• Là phương pháp hình ảnh đầu tay, có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong phát hiện và phân loại nhân tuyến giáp.

• Giúp đánh giá đặc điểm của nhân giáp (kích thước, cấu trúc, vi vôi hóa, ranh giới, tăng sinh mạch máu) và tình trạng hạch cổ đi kèm.

• Siêu âm vùng cổ hiện được thực hiện dễ dàng ngay tại phòng khám, không xâm lấn và không gây đau.

4.3. Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA)

• Thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm để xác định bản chất lành tính hay ác tính của nhân giáp.

• Đây là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán mô học trước mổ đối với nhân nghi ngờ.

5. Phương pháp điều trị

5.1. Phẫu thuật

• Là phương pháp điều trị chính của ung thư tuyến giáp.

• Tùy vào loại mô bệnh học, kích thước khối u, mức độ lan tràn và nguy cơ tái phát, phẫu thuật có thể là cắt thùy tuyến giáp, cắt toàn bộ tuyến giáp hoặc kèm nạo hạch cổ.

• Đa số bệnh nhân có thể xuất viện trong vòng 24 giờ sau phẫu thuật.

• Vết rạch thường nhỏ và để lại sẹo mờ sau vài tháng.

Ở một số trường hợp có tổn thương nhỏ (ung thư dạng nhú ≤1 cm, không xâm lấn), có thể được theo dõi chủ động nếu bệnh nhân đủ điều kiện và đồng thuận.

5.2. Iốt phóng xạ (RAI)

• Chỉ định ở bệnh nhân có nguy cơ trung bình – cao hoặc có tổn thương lan rộng.

• Iốt phóng xạ I-131 giúp tiêu diệt mô tuyến giáp còn sót sau mổ và tiêu diệt các tế bào ung thư vi thể còn lại trong cơ thể.

• Bệnh nhân có thể cần cách ly trong thời gian ngắn sau uống thuốc và được theo dõi chức năng tuyến giáp lâu dài.

6. Kết luận

Ung thư tuyến giáp là một bệnh lý ác tính có tỷ lệ mắc ngày càng gia tăng, đặc biệt ở phụ nữ trẻ. Mặc dù phần lớn các trường hợp có tiên lượng tốt và khả năng chữa khỏi cao, việc phát hiện sớm thông qua khám lâm sàng định kỳ và siêu âm tuyến giáp là rất cần thiết. Việc chẩn đoán chính xác và điều trị phù hợp – bao gồm phẫu thuật và/hoặc iốt phóng xạ – có thể giúp bệnh nhân duy trì chất lượng cuộc sống tốt, với tỷ lệ sống còn cao.