Bệnh ly thượng bì bọng nước, hay bệnh bong tróc da, là một nhóm các rối loạn da hiếm gặp nhưng nghiêm trọng do di truyền. Đây là một tình trạng làm cho da trở nên quá dễ bị tổn thương, chỉ cần một chút ma sát hay chấn thương nhẹ cũng có thể khiến da bị phồng rộp, đau đớn. Mặc dù hiếm gặp, bệnh đã ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều người trên khắp thế giới, đặc biệt là trẻ em. Với những khó khăn trong sinh hoạt và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, bệnh nhân và gia đình họ phải đối mặt với một thách thức lớn về sức khỏe và tinh thần. Tuy nhiên, nhờ sự tiến bộ của y học, các phương pháp điều trị và chăm sóc đã được cải thiện đáng kể, mang lại hy vọng cho những người mắc phải căn bệnh hiểm nghèo này.
Triệu chứng của bệnh ly thượng bì bọng nước
Các triệu chứng chung trong tất cả các loại bệnh ly thượng bì bọng nước bao gồm:
- Da dễ bị phồng rộp
- Phồng rộp ở bàn tay và bàn chân
- Da dày, có thể bị sẹo hoặc thay đổi màu sắc theo thời gian
- Da và móng tay dày cứng
Các loại bệnh ly thượng bì bọng nước
Có 3 loại chính của bệnh ly thượng bì bọng nước:
- Bệnh bong tróc da đơn giản: đây là loại phổ biến nhất, có thể từ mức độ nhẹ với nguy cơ biến chứng nghiêm trọng thấp, đến nặng.
- Bệnh bong tróc da tách biệt: có thể từ mức độ nhẹ đến nặng.
- Bệnh bong tróc da liên kết: một dạng hiếm gặp của bệnh ly thượng bì bọng nước, từ mức độ trung bình đến nặng.
Loại bệnh phản ánh vị trí bị phồng rộp trên cơ thể và lớp da nào bị ảnh hưởng. Ngoài ra còn có nhiều biến thể của 3 loại bệnh ly thượng bì bọng nước chính này, mỗi biến thể có triệu chứng khác nhau.
.png)
Chẩn đoán bệnh ly thượng bì bọng nước
Bệnh ly thượng bì bọng nước thường được chẩn đoán ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, vì các triệu chứng có thể rõ ràng ngay từ khi sinh ra. Nhưng một số loại bệnh ly thượng bì bọng nước nhẹ hơn có thể không được chẩn đoán cho đến tuổi trưởng thành.
Bác sĩ chuyên khoa da liễu sẽ tiến hành các xét nghiệm để xác định loại bệnh ly thượng bì bọng nước và giúp đưa ra một kế hoạch điều trị. Bác sĩ có thể lấy một mẫu da nhỏ (sinh thiết) để gửi đi xét nghiệm.
Trong một số trường hợp, có thể kiểm tra thai nhi bị bệnh ly thượng bì bọng nước sau tuần thứ 11 của thai kỳ. Các xét nghiệm trước sinh bao gồm chọc ối và sinh thiết nhau thai. Điều này có thể được đề nghị nếu bạn hoặc bạn tình là người mang gen bị lỗi liên quan đến bệnh ly thượng bì bọng nước và có nguy cơ sinh con bị loại bệnh này.
Nguyên nhân gây bệnh ly thượng bì bọng nước
Bệnh ly thượng bì bọng nước là do một gen bị lỗi (đột biến gen) làm cho da dễ bị tổn thương hơn. Một đứa trẻ mắc bệnh ly thượng bì bọng nước có thể đã di truyền gen bị lỗi từ cha mẹ, người cũng mắc bệnh. Hoặc trẻ có thể đã di truyền gen bị lỗi từ cả cha lẫn mẹ, những người chỉ là "người mang mầm bệnh" nhưng không bị bệnh ly thượng bì bọng nước. Sự thay đổi gen cũng có thể xảy ra ngẫu nhiên, khi cả cha lẫn mẹ đều không phải là người mang mầm bệnh.
Điều trị bệnh ly thượng bì bọng nước
Hiện tại vẫn chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn bệnh này, vì vậy điều trị nhằm giảm nhẹ triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng phát triển, như nhiễm trùng. Các chuyên gia y tế sẽ giúp bạn quyết định phương pháp điều trị nào là tốt nhất cho con bạn và tư vấn về cách sống chung với căn bệnh này. Quản lý bệnh ly thượng bì bọng nước có thể bao gồm:
- Xẻ phồng rộp bằng kim tiêm vô trùng
- Sử dụng băng gạc bảo vệ
- Tránh những yếu tố làm trạng thái bệnh nặng hơn
Thuốc có thể được sử dụng để điều trị nhiễm trùng hoặc giảm đau. Phẫu thuật có thể cần thiết nếu bệnh gây hẹp thực quản hoặc gây vấn đề cho bàn tay.
Mặc dù bệnh ly thượng bì bọng nước vẫn chưa có phương pháp chữa khỏi triệt để, nhưng với sự hỗ trợ của các tổ chức từ thiện và cộng đồng, cũng như những nỗ lực nghiên cứu không ngừng, tương lai của những người mắc bệnh này đang dần trở nên tươi sáng hơn. Sự đồng hành và chia sẻ trong cộng đồng sẽ mang đến niềm an ủi và nguồn động lực to lớn giúp người bệnh vượt qua những khó khăn, hướng tới một cuộc sống đầy đủ và ý nghĩa hơn.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
