Mụn rộp môi (herpes môi) là gì?

Mụn rộp còn được gọi là herpes môi là một bệnh nhiễm virus phổ biến. Chúng là những mụn nước nhỏ, chứa đầy chất lỏng trên và xung quanh môi của bạn. Những mụn nước này thường được nhóm lại với nhau thành từng mảng. Sau khi mụn nước vỡ ra, vảy hình thành có thể kéo dài vài ngày. Herpes môi thường lành sau hai đến ba tuần mà không để lại sẹo.

Herpes môi lây từ người này sang người khác khi tiếp xúc gần gũi, chẳng hạn như hôn. Chúng thường do virus herpes simplex loại 1 (HSV-1) gây ra và ít phổ biến hơn là virus herpes simplex loại 2 (HSV-2). Cả hai loại virus này đều có thể ảnh hưởng đến miệng hoặc bộ phận sinh dục của bạn và có thể lây lan khi quan hệ tình dục bằng miệng. Mụn rộp môi có thể lây ngay cả khi bạn không nhìn thấy vết loét.

Không có cách chữa trị mụn rộp môi, nhưng điều trị có thể giúp kiểm soát các đợt bùng phát. Thuốc hoặc kem kháng virus theo đơn có thể giúp vết loét mau lành hơn. Và chúng có thể làm giảm tần suất, độ dài và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát trong tương lai.

Triệu chứng của Mụn rộp môi (herpes môi)

Mụn rộp môi thường trải qua một số giai đoạn:

Ngứa. Nhiều người cảm thấy ngứa, rát hoặc ngứa ran xung quanh môi trong một ngày hoặc lâu hơn trước khi xuất hiện một nốt nhỏ, cứng, đau và trước khi mụn nước bùng phát.
Rộp. Các mụn nước nhỏ chứa đầy chất lỏng thường xuất hiện dọc theo viền môi của bạn. Đôi khi chúng xuất hiện xung quanh mũi hoặc má hoặc bên trong miệng.
Rỉ và đóng vảy. Các mụn nước nhỏ có thể hợp lại và sau đó vỡ ra, để lại các vết loét hở nông rỉ nước và đóng vảy.

Các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào việc đây là đợt bùng phát đầu tiên hay đợt tái phát. Lần đầu tiên bạn bị mụn rộp, các triệu chứng có thể không bắt đầu trong tối đa 20 ngày sau lần đầu tiên bạn tiếp xúc với virus. Các vết loét có thể kéo dài vài ngày và các mụn nước có thể mất từ hai đến ba tuần để chữa lành hoàn toàn. Các đợt tái phát thường xuất hiện tại cùng một vị trí mỗi lần và có xu hướng ít nghiêm trọng hơn đợt bùng phát đầu tiên.

Trong đợt bùng phát lần đầu tiên, bạn cũng có thể gặp phải:

Sốt
Đau nướu (lợi)
Viêm họng
Đau đầu
Đau cơ
Sưng hạch bạch huyết

Trẻ em dưới 5 tuổi có thể bị mụn rộp bên trong miệng và các tổn thương này thường bị nhầm với nhiệt miệng. Mụn rộp môi chỉ liên quan đến màng nhầy và không do virus herpes simplex gây ra.

Nguyên nhân của Mụn rộp môi (herpes môi) là gì?

Mụn rộp môi do một số chủng virus herpes simplex (HSV) gây ra. HSV-1 thường gây ra mụn rộp môi. HSV-2 thường là nguyên nhân gây bệnh mụn rộp sinh dục. Nhưng một trong hai loại có thể lây lan lên mặt hoặc bộ phận sinh dục qua tiếp xúc gần gũi, chẳng hạn như hôn hoặc quan hệ tình dục bằng miệng. Dùng chung dụng cụ ăn uống, dao cạo râu và khăn tắm cũng có thể làm lây lan HSV-1.

Mụn rộp môi dễ lây lan nhất khi bạn có mụn nước chảy mủ vì virus dễ dàng lây lan khi tiếp xúc với chất dịch cơ thể bị nhiễm bệnh. Nhưng bạn có thể lây lan virus ngay cả khi bạn không có mụn nước. Nhiều người bị nhiễm virus gây mụn rộp môi không bao giờ phát triển các dấu hiệu và triệu chứng.

Khi bạn đã bị một đợt nhiễm herpes, virus sẽ nằm im trong các tế bào thần kinh trên da của bạn và có thể nổi lên như một vết mụn rộp ở cùng một vị trí như trước đó. Sự tái diễn có thể được kích hoạt bởi:

Nhiễm virus hoặc sốt
Thay đổi nội tiết tố, chẳng hạn như những thay đổi liên quan đến kinh nguyệt
Căng thẳng
Mệt mỏi
Tiếp xúc với ánh nắng và gió
Những thay đổi trong hệ thống miễn dịch
Tổn thương da

Các yếu tố nguy cơ

Hầu như tất cả mọi người đều có nguy cơ bị mụn rộp môi. Hầu hết người lớn đều mang virus gây mụn rộp môi, ngay cả khi họ chưa từng có triệu chứng.

Bạn có nguy cơ cao nhất bị các biến chứng do virus nếu bạn có hệ thống miễn dịch suy yếu do các tình trạng và phương pháp điều trị như:

HIV / AIDS
Viêm da dị ứng (chàm)
Hóa trị ung thư
Thuốc chống thải ghép để cấy ghép nội tạng

Các biến chứng của mụn rộp môi (herpes môi)

Ở một số người, virus gây mụn rộp có thể gây ra các vấn đề ở các vùng khác của cơ thể, bao gồm:

Ngón tay. Cả HSV-1 và HSV-2 đều có thể lây lan sang các ngón tay. Loại nhiễm trùng này thường được gọi là herpes whitlow. Trẻ em mút ngón tay cái có thể truyền nhiễm trùng từ miệng sang ngón tay cái.
Mắt. Virus đôi khi có thể gây nhiễm trùng mắt. Nhiễm trùng lặp đi lặp lại có thể gây sẹo và thương tích, có thể dẫn đến các vấn đề về thị lực hoặc mất thị lực.
Các vùng da lan rộng. Những người có tình trạng da được gọi là viêm da dị ứng (chàm) có nguy cơ cao bị mụn rộp lan rộng khắp cơ thể. Điều này có thể trở thành một trường hợp khẩn cấp y tế.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Mụn rộp môi thường tự khỏi mà không cần điều trị. Hãy đến gặp bác sĩ nếu:

Bạn có một hệ thống miễn dịch suy yếu
Mụn rộp môi không lành trong vòng hai tuần
Các triệu chứng nghiêm trọng hơn
Bạn bị mụn rộp môi tái phát thường xuyên
Bạn thấy khó chịu ở mắt

Phòng ngừa

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus để bạn dùng thường xuyên nếu bạn bị mụn rộp hơn chín lần một năm hoặc nếu bạn có nguy cơ cao bị các biến chứng nghiêm trọng. Nếu ánh sáng mặt trời dường như kích thích sự tái phát mụn của bạn, hãy thoa kem chống nắng vào vị trí mụn rộp có xu hướng bùng phát. Hoặc nói chuyện với bác sĩ của bạn về việc sử dụng thuốc kháng virus đường uống như một biện pháp phòng ngừa nếu bạn muốn thực hiện một hoạt động có xu hướng gây ra tình trạng của bạn, chẳng hạn như tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gay gắt.

Để tránh lây lan mụn rộp cho người khác hoặc các bộ phận khác của cơ thể, bạn có thể thử một số biện pháp phòng ngừa sau:

Tránh hôn và tiếp xúc da với người khi đang có mụn nước. Virus dễ lây lan nhất khi các mụn nước rỉ dịch.
Tránh dùng chung đồ. Đồ dùng, khăn tắm, son dưỡng môi và các vật dụng cá nhân khác có thể làm lây lan virus khi có mụn nước.
Giữ bàn tay của bạn sạch sẽ. Khi bị mụn rộp, hãy rửa tay cẩn thận trước khi chạm vào mình và người khác, đặc biệt là trẻ sơ sinh.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP