Paraben là nhóm chất phổ biến đóng vai trò “chất bảo quản” trong mĩ phẩm và sản phẩm chăm sóc tóc, da, rất hiệu quả trong việc ngừa nấm, vi khuẩn lên men và phát triển khiến sản phẩm bị hỏng, làm giảm độ an toàn và thời gian sử dụng. Nước trong mĩ phẩm là môi trường thuận lợi để nấm và vi khuẩn sinh sôi, khiến sản phẩm bị mốc, mất màu, bở nát, có mùi hôi. Nếu sử dụng mĩ phẩm chất lượng không đảm bảo, da mặt sẽ trực tiếp tiếp xúc với vi sinh vật gây bệnh. Do vậy, paraben được sử dụng rộng rãi trong mọi loại mĩ phẩm để ngăn chặn sự biến chất và giữ thời hạn sử dụng lâu dài cho khách hàng.
Paraben được tách chiết từ acid PHBA (para – hydroxybenzoic), có thể tổng hợp trong tự nhiên ở nhiều loại hoa quả và rau như dưa chuột, anh đào, cà rốt, mâm xôi, hành tây... hoặc tổng hợp trong cơ thể người bằng cách bẻ gãy các acid amin. Khi paraben đi vào cơ thể, được biến thành PHBA và paraben tổng hợp dùng trong mĩ phẩm giống với paraben tự nhiên. Nghiên cứu từng chỉ ra rằng, Paraben có thể sử dụng an toàn trong sản phẩm đến gần 100 năm!
Thực hư như thế nào? Nhiều người từng hoài nghi liệu có mối liên hệ gì giữa paraben và bệnh ung thư không, chẳng hạn paraben có thể gây ung thư với cơ chế hoạt động như estrogen, một loại hormone tự nhiên trong cơ thể, qua quá trình phá hủy nội tiết. Các nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ này không quá rõ rệt, chỉ thấy ở người sử dụng liều quá cao hơn người tiếp xúc ở mức độ bình thường hoặc hàng ngày mức độ ít.
Nhiều chất có trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật cũng có tác dụng giống estrogen yếu ở nghiên cứu mức độ tế bào, được gọi là phytoestrogen và có nhiều trong đậu nành, rau xanh, trái cây. Vài loại phytoestrogen đã được thí nghiệm cho kết quả giống với paraben, tuy nhiên paraben còn yếu hơn loại phytoestrogen độc nhất đến 10.000 lần và kém estradiol, hormone estrogen tự nhiên của cơ thể, đến 100.000 lần. Do vậy hầu hết các nhà khoa học đều đồng ý rằng không có sự tác động nội tiết của paraben trong mĩ phẩm do nó quá yếu. Ngoài ra, người ta còn đồn đại paraben bị cấm ở các nước ngoài Mỹ, thực tế, một số loại paraben đã được chứng nhận an toàn ở các nước phát triển.
Cục quản lí Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã khẳng định rằng người tiêu dùng không nên lo lắng về mĩ phẩm chứa paraben, FDA đã phân loại methyl và propylparaben được coi là tương đối an toàn (Generally Regarded As Safe ) bởi các chuyên gia y tế và chuyên gia về độc chất.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh