Phát ban nhiệt ở trẻ em là gì?

Phát ban nhiệt là một bệnh thường gặp khi thời tiết quá nóng bức. Trẻ sơ sinh có làn da mỏng và dễ bị phát ban nhiệt hơn người lớn, những ban này có thế gây ngứa và khó chịu cho trẻ.

Phát ban nhiệt là gì?

Phát ban nhiệt là những ban đỏ, thường xuất hiện trên da khi cơ thể trẻ quá nóng do thời tiết hoặc do trẻ sốt. Quần áo chật hoặc quấn tã cũng có thể gây phát ban nhiệt. Trẻ sơ sinh thường xuất hiện phát ban nhiệt nhiều hơn người lớn vì một số lý do:

Trẻ sơ sinh ít có khả năng kiểm soát môi trường xung quanh và không thể cởi bỏ bớt quần áo khi trời quá nóng
Tuyến mồ hôi của trẻ nhỏ hơn nên khả năng điều hòa thân nhiệt kém hơn.
Trẻ sơ sinh có nhiều nếp gấp trên da hơn nên mồ hôi thường xuyên bị giữ lại ở các nếp gấp gây ra ban ở trẻ.

Các loại ban nhiệt

Phát ban nhiệt xảy ra khi mồ hôi bị đọng lại trên da. Mồ hôi làm kích ứng da và gây phát ban. Thông thường, ban nhiệt được chia thành 3 dạng:

Ban kê đỏ hay còn gọi là rôm sảy là dạng phát ban phổ biến nhất. Loại phát ban này xảy ra khi có sự tắc nghẽn trong các tuyến mồ hôi gần bề mặt da hoặc lớp biểu bì của da. Tình trạng này gây ra các bọng nước, da mẩn đỏ và ngứa.

Ban hạt kê là dạng ban nhiệt ít nghiêm trọng nhất. Loại ban này có thế gây ra các mụn nước nhỏ trong suốt hoặc trắng.

Ban kê sâu, đây là loại phát ban nghiêm trọng nhất nhưng thường không phổ biến. Nguyên nhân gây ban kê sâu do sự tắc nghẽn mồ hôi ở phần sâu nhất của da, làm cho da bị viêm và có thể bị nhiễm trùng. Ngoài ra, tình trạng ban này có thể gây ra kiệt sức vì nhiệt.

Các triệu chứng

Đối với đa số trẻ sơ sinh, triệu chứng duy nhất của phát ban nhiệt là phát ban trên các bộ phận của cơ thể đã tiếp xúc với nhiệt. Mặc quần áo quá dày hoặc quá kín gây thông gió kém có thể làm tăng nguy cơ phát ban.

Phát ban nhiệt cũng có thể xuất hiện ở các nếp gấp da như là cổ và bẹn.

Các triệu chứng thường gặp của phát ban nhiệt bao gồm:

Phát ban đỏ
Mụn nước nhỏ li ti và lan rộng.
Da nóng

Các dạng ban nhiệt khác nhau có thể gây ra các triệu chứng khác nhau, như:

Ban hạt kê đôi khi có thể giống hạt mồ hôi nhỏ bị mắc kẹt dưới da. Các mụn nước trông không đỏ hoặc bị viêm.
Ban kê đỏ thường ngứa, vì vậy trẻ có thể gãi liên tục. Ngoài ra, trẻ có thể xuất hiện những nốt mụn đỏ hoặc mụn nước li ti.
Ban kê sâu thường lại gây ra các mụn nước sâu có thể giống như mụn nhọt.

Trong đa số trường hợp, ban nhiệt thường hết nhanh khi nhiệt độ môi trường cải thiện và không gây khó chịu quá nhiều. Vì vậy, trẻ có thể không cần đi khám để điều trị đặc biệt.

Cách điều trị tại nhà

Ban nhiệt thường tự biến mất trong vòng một vài ngày mà không cần điều trị. Bố mẹ có thể giảm sự khó chịu và cải thiện tình trạng của trẻ nhanh hơn bằng cách:

Cho trẻ đến một khu vực mát mẻ hơn
Giữ cho da trẻ khô và mát
Rửa sạch dầu và mồ hôi của trẻ bằng nước mát, sau đó lau khô vùng da đó.
Thường xuyên làm sạch các nếp gấp trên da để đảm bảo mồ hôi và dầu không bị đọng lại và làm cho tình trạng phát ban trầm trọng hơn.
Nới lỏng quần áo cho trẻ
Bù nước và điện giải cho trẻ: Với trẻ nhỏ các mẹ nên cho trẻ bú đầy đủ để trẻ có thể giữ đủ nước. Với những trẻ lớn hơn, hãy cho trẻ uống nước liên tục để làm mát da.
Không sử dụng bất kỳ loại kem nào cho trẻ trước khi có chỉ định từ bác sĩ.

Trong một số trường hợp, phát bát ban nhiệt có thể bị nhiễm trùng, đặc biệt là nếu trẻ gãi gây xước da. Phát ban nhiệt bị nhiễm trùng có thể gây sốt và các dấu hiệu khác, trong trường hợp này, bạn nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ trước khi cho trẻ sử dụng kháng sinh để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn.

Phòng ngừa phát ban cho trẻ

Để giảm nguy cơ phát ban nhiệt ở trẻ, có thể thử những cách sau:

Mặc quần áo cho trẻ thích hợp theo mùa. Trẻ sơ sinh không cần luôn quấn chăn hoặc đắp chăn, đặc biệt trong thời tiết ấm áp.
Chọn quần áo rộng rãi, thoáng khí cho trẻ.
Không cho trẻ tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
Trời nóng nên sử dụng điều hòa hoặc quạt gió để giữ mát cho trẻ.
Theo dõi xem trẻ có thường xuyên đổ mồ hôi hay không. Nếu da trẻ đỏ bừng và đổ mồ hôi, nên nới lỏng quần áo, làm mát cho trẻ và cho trẻ nằm ở một vị trí mát mẻ hơn.

Phát ban nhiệt thường không nguy hiểm. Tuy nhiên, tình trạng này có thể là một dấu hiệu cho thấy trẻ có nguy cơ bị quá nóng. Quá nóng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, vì vậy điều quan trọng là phải chú ý đến tình trạng của trẻ và giữ cho trẻ luôn thoáng mát.

Nếu ban đỏ không mất đi sau một vài ngày và các ban ngày càng lan rộng, trẻ gãi nhiều hơn hoặc trẻ quấy khóc, sốt nhiều hơn thì các mẹ nên cho trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP