Có nhiều loại hóa chất lột da khác nhau, và bài viết này khám phá các loại và cách chúng hoạt động. Đồng thời cũng xem xét các sản phẩm không kê đơn có chứa các thành phần tương tự và cũng có thể có hiệu quả.
Tẩy da chết hoá học là gì?
Lột da hóa học là phương pháp điều trị thẩm mỹ liên quan đến việc sử dụng axit để tẩy tế bào chết trên da. Axit loại bỏ một lượng đồng đều các tế bào da bị tổn thương trên toàn bộ khu vực điều trị. Khi được thực hiện một cách thích hợp, điều này sẽ cho phép da lành lại, ít bị sẹo hoặc thay đổi màu sắc.
Lột da bằng hóa chất có thể ảnh hưởng đến hai lớp của da, lớp biểu bì và lớp hạ bì. Biểu bì là lớp bên ngoài có thể nhìn thấy được và lớp hạ bì nằm ngay bên dưới. Lớp sâu hơn này chứa các đầu dây thần kinh, tuyến mồ hôi và nang lông. Tất cả các liệu pháp lột da bằng hóa chất đều loại bỏ một lượng tế bào da được kiểm soát khỏi lớp biểu bì. Lột mạnh hơn cũng có thể loại bỏ một phần nhỏ của lớp hạ bì. Các bác sĩ da liễu có thể sử dụng phương pháp lột da bằng hóa chất để giảm sự xuất hiện của các đường nhăn và nếp nhăn hoặc để giải quyết:
- Mụn
- Lỗ chân lông to
- Sẹo
- Đỏ
- Bệnh trứng cá đỏ
- Tăng sắc tố
Trong quá trình lột da bằng hóa chất, bác sĩ da liễu thoa một loại axit tẩy tế bào chết - trước tiên lên những vùng da dày hơn, chẳng hạn như cằm, mũi và má, sau đó đến những vùng mỏng hơn quanh mắt và miệng. Sau khi lột da bằng hóa chất, bác sĩ da liễu có thể dùng gạc nước muối mát để loại bỏ chất tẩy da chết còn sót lại. Họ có thể giới thiệu nhiều cách khác nhau để giúp da lành lại, chẳng hạn như thoa dung dịch giấm loãng hoặc chất làm mềm không mùi lên mặt trong vài ngày sau khi điều trị. Quá trình này có thể gây sưng và bong tróc da, có thể mất 1–2 tuần. Điều quan trọng là giữ da mặt khô ráo và không tắm hoặc rửa mặt trong 24 giờ đầu tiên. Ngoài ra, không sử dụng trang điểm cho đến khi da đã lành.
Các loại hoá chất tẩy da chết phổ biến
Có ba loại lột da hóa học, dựa trên mức độ tẩy da chết sâu của chúng:
- Tẩy lớp da bề ngoài
- Độ sâu vừa phải
- Tẩy lớp da sâu
Sự lựa chọn phù hợp phụ thuộc vào loại da và sắc thái da của mỗi người và vấn đề mà họ muốn giải quyết.
Tẩy lớp da bề ngoài
Các bác sĩ da liễu khuyên bạn nên lột da bề mặt nếu các vấn đề về da chỉ ảnh hưởng đến lớp trên cùng của da, lớp biểu bì. Bởi vì lột da bề mặt không xâm nhập vào các lớp sâu hơn, chúng có nguy cơ tác dụng phụ thấp hơn và da có xu hướng phục hồi nhanh hơn. Da bề ngoài mất từ 1-7 ngày để lành lại. Điều quan trọng là phải thoa kem chống nắng trong thời gian này. Vì lột da bề mặt là loại nhẹ nhàng nhất, một người có thể cần đến năm buổi để thấy được kết quả họ muốn. Mọi người có thể bị bong tróc bề ngoài sau mỗi 2–5 tuần.
Độ sâu vừa phải
Các bác sĩ da liễu có thể khuyên dùng phương pháp lột da sâu trung bình cho:
- Nếp nhăn nhỏ
- Da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời
- Tăng sắc tố nhẹ
- Sẹo mụn nhỏ
Các vết bong tróc ở độ sâu trung bình mất từ 7–14 ngày để lành lại. Chúng gây sưng tấy nặng hơn trong 48 giờ sau khi điều trị và có thể gây ra mụn nước. Bác sĩ da liễu sẽ kê đơn thêm một số sản phẩm để giúp da lành lại. Cũng cần tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian hồi phục. Bác sĩ da liễu cũng có thể kê đơn thuốc kháng virus để dùng trong 10–14 ngày. Mọi người có thể trang điểm sau 5–7 ngày nhưng phải tránh tiếp xúc hoàn toàn với ánh nắng mặt trời cho đến khi da hồi phục hoàn toàn.
Tẩy lớp da sâu
Các bác sĩ da liễu thường không sử dụng phương pháp lột da sâu bằng hóa chất. Đối với các vấn đề ảnh hưởng đến các lớp sâu hơn, liệu pháp laser thường mang lại kết quả tốt hơn. Tuy nhiên, bác sĩ da liễu có thể khuyên bạn nên lột da sâu nếu:
- Da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời trung bình đến nghiêm trọng
- Nếp nhăn trung bình đến nghiêm trọng
- Tăng sắc tố vừa đến nặng
.png)
Do sức mạnh của chúng, vết da sâu mất 14–21 ngày để chữa lành. Một người cần phải:
- Phục hồi sức khỏe tại nhà
- Dùng thuốc kháng virus trong 10–14 ngày
- Rửa da bằng dung dịch đặc biệt từ bốn đến sáu lần một ngày
- Bôi thuốc mỡ trong 14 ngày, sau đó sử dụng kem dưỡng ẩm dày
- Tránh trang điểm ít nhất 14 ngày
- Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong 3–6 tháng
Các loại axit sử dụng để tẩy da chết
- Axit alpha-hydroxy: Một số ví dụ bao gồm axit glycolic, axit lactic và axit citric. Các phương pháp tẩy tế bào chết tại nhà thường chứa các axit này
- Axit beta-hydroxy: Axit salicylic là một ví dụ, và nó đặc biệt có lợi cho da bị mụn trứng cá và lỗ chân lông to
- Axit trichloroacetic: Các bác sĩ da liễu thường sử dụng chất này trong các loại lột da hóa học trung bình hoặc sâu
- Phenol: Tác nhân hóa học mạnh này rất hữu ích trong việc lột da sâu
Tác dụng phụ
Các tác dụng phụ của lột da bằng hóa chất có thể nhẹ. Tuy nhiên, một số người phát triển các tác dụng phụ kéo dài, chẳng hạn như:
- Mẩn đỏ kéo dài trong nhiều tháng
- Các mảng da sẫm màu tạm thời
- Các mảng da sáng vĩnh viễn
- Sẹo
Cách tốt nhất để tránh những điều này là đến gặp bác sĩ da liễu có kinh nghiệm và làm theo hướng dẫn chăm sóc sau của họ một cách cẩn thận.
Nhìn chung, các phương pháp tẩy da chết hoá học là an toàn, rủi ro sẽ tăng lên khi các vết tróc có độ sâu lớn hơn. Bác sĩ da liễu nên có nhiều kinh nghiệm và hết sức thận trọng khi tiến hành lột da ở độ sâu trung bình cho người có làn da nâu hoặc đen. Họ không nên khuyến nghị hoặc thực hiện lột da sâu, do nguy cơ đổi màu da và sẹo cao.
Điều trị tại nhà
Nhiều sản phẩm thương mại có chứa các tác nhân tương tự được sử dụng trong lột da bằng hóa chất. Tuy nhiên, chúng có chứa nồng độ axit thấp hơn và do đó tẩy tế bào chết trên da dần dần theo thời gian. Các sản phẩm đó có các thành phần sau đây:
- Axit glycolic: Chất này có thể điều trị sắc tố ở cấp độ bề mặt, các dấu hiệu lão hóa nhẹ, nếp nhăn và tác hại của ánh nắng mặt trời
- Axit lactic: Chất này cũng hữu ích đối với những tổn thương nhẹ do ánh nắng mặt trời, nếp nhăn và tăng sắc tố da. Nó có hiệu quả tương tự như axit glycolic
- Axit Mandelic: Loại axit này có hiệu quả trong việc điều trị các vết mẩn đỏ và da không đều màu
- Axit salicylic: Chất này có thể giúp ích cho da dầu hoặc da bị mụn trứng cá
Tóm lại, tẩy da chết hóa học có thể làm giảm tổn thương da, sau đó mang lại cho làn da vẻ tươi trẻ hoặc không tỳ vết. Bác sĩ da liễu sẽ đề xuất phương pháp lột da hóa học phù hợp nhất tùy thuộc vào mối quan tâm và loại da của mỗi người. Tẩy da chết lớp bề mặt là an toàn nhất cho mọi loại da. Tuy nhiên, bất kỳ loại lột da hóa học nào cũng cần một thời gian nghỉ dưỡng để phục hồi và có thể gây ra các tác dụng phụ như mẩn đỏ, bong tróc da và nhạy cảm với ánh nắng.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
