Mụn trứng cá phát triển khi các lỗ chân lông trên da bị tắc nghẽn bởi các tế bào da chết và dầu. Vi khuẩn Propionibacterium acnes cũng đóng một vai trò trong tình trạng viêm, dẫn đến các vết sưng đỏ đặc ở mụn trứng cá. Một số vùng trên khuôn mặt có thể dễ nổi mụn hơn như là:
Chân tóc và thái dương: mụn trứng cá xung quanh chân tóc và thái dương, được gọi là mụn trứng cá trán, hình thành do sử dụng một số sản phẩm dành cho tóc. Điều này có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ với bất kỳ loại da nào. Khi các sản phẩm tóc dạng dầu hoặc sáp lan ra vùng chân tóc, chúng có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Điều này gây ra mụn trứng cá. Một số thành phần trong mỹ phẩm có thể gây ra mụn trứng cá, bao gồm:
Sử dụng các loại chăm sóc tóc không có thành phần này có thể giúp ngăn ngừa mụn hình thành xung quanh chân tóc. Đồng thời không cho các sản phẩm tóc tiếp xúc với da mặt.
Vùng chữ T: Trán, mũi và cằm: các bã nhờn có tác dụng dưỡng ẩm và bảo vệ da. Khi các vùng này có quá nhiều bã nhờn sẽ dễ xuất hiện mụn trứng cá hơn so với các vùng khác. Những người trẻ tuổi bị mụn trứng cá thường có nhiều mụn trứng cá hơn quanh vùng chữ U, bao phủ má và cằm.
Má: Mụn trên má có thể xảy ra do ma sát hoặc cọ xát của da. Ví dụ, mụn có thể xảy ra khi áp điện thoại di động vào mặt, dựa vào gối khi ngủ và đeo tai nghe. Tuy nhiên, mụn không chỉ giới hạn ở má. Nó có thể xảy ra ở các vùng khác nhau của cơ thể tùy thuộc vào quần áo hoặc hoạt động. Mụn ở má thường phổ biến nhất ở các vận động viên.
Dưới cằm: Ở cả nam và nữ, tuyến thượng thận sản xuất một loại hormone gọi là DHEA-S. Một nghiên cứu cho thấy những phụ nữ bị mụn trứng cá ở tuổi trưởng thành có nồng độ hormone này tăng nhẹ đến vừa phải. Nghiên cứu cũng cho thấy 39–85% phụ nữ bị mụn trứng cá bị mụn nặng hơn trong những ngày trước kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, vì nhiều người bị mụn trứng cá không có bất thường về hormone, nhưng các yếu tố khác - chẳng hạn như tăng nhạy cảm của các tuyến dầu với hormone - có thể là nguyên nhân.
Có rất nhiều phương pháp điều trị mụn tại nhà để hết vi khuẩn, viêm nhiễm và dầu thừa. Mọi người có thể mua một số loại thuốc không kê đơn hoặc có thể sử dụng các thành phần sau để tiêu mụn trứng cá:
Đối với mụn viêm, kể cả những trường hợp nặng, bác sĩ có thể kê thuốc kháng sinh để chống lại vi khuẩn và giảm viêm. Isotretinoin, hoặc Accutane, là một loại thuốc mà mọi người có thể dùng để điều trị mụn trứng cá nặng. Mọi người thường dùng nó trong 4-5 tháng, mặc dù thời gian điều trị khác nhau ở mỗi người. Tuy nhiên, isotretinoin có tác dụng phụ nghiêm trọng. Mọi người nên thảo luận về những tác dụng này với bác sĩ trước khi bắt đầu điều trị và họ chỉ nên dùng thuốc dưới sự giám sát y tế. Bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc tránh thai kết hợp để điều trị mụn trứng cá do nội tiết tố. Khi các phương pháp khác không hiệu quả, mọi người cũng có thể dùng thuốc chống nội tiết tố androgen như spironolactone làm phương pháp điều trị mụn.
Rửa mặt nhẹ nhàng một hoặc hai lần mỗi ngày, cũng như sau khi tập thể dục hoặc đổ mồ hôi, bằng chất tẩy rửa dịu nhẹ, không có mùi và nước ấm. Bất kỳ sản phẩm nào tiếp xúc với da mặt phải không chứa dầu và không gây dị ứng để giúp ngăn ngừa mụn trứng cá. Tránh chạm vào mặt thường xuyên, vì chà xát da thường xuyên cũng có thể gây ra mụn trứng cá. Ngoài ra, thay khăn trải giường và vỏ gối sạch sẽ trước khi ngủ. Giữ tóc cách xa mặt và gội đầu sau khi sử dụng các sản phẩm dành cho tóc giảm mụn quanh chân tóc. Duy trì một lối sống lành mạnh và tập thể dục, dinh dưỡng tốt và giảm thiểu căng thẳng cũng có thể giúp ngăn ngừa mụn trứng cá nổi lên. Ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp cũng có thể giúp chống lại mụn trứng cá. Giảm căng thẳng và dành thời gian thư giãn thường xuyên có thể giúp giảm hoặc ngăn ngừa mụn trứng cá.
Tóm lại, các nghiên cứu khoa học cho rằng việc nổi mụn ở một số vùng nhất định trên khuôn mặt có thể do vi khuẩn, sản xuất dầu thừa, thay đổi nội tiết tố hoặc các yếu tố bên ngoài như sử dụng các sản phẩm sáp vuốt tóc. Giải quyết những vấn đề này bằng cách thay đổi lối sống, thực hành chăm sóc da tốt và thử các phương pháp điều trị tại nhà đều có thể giúp làm sạch mụn. Nếu các phương pháp điều trị này không hiệu quả, hoặc bị mụn trứng cá kéo dài, nặng bạn có thể đến gặp bác sĩ, chuyên gia da liễu để được điều trị.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh