Viêm da khi tiếp xúc với kiến ba khoang
Thời tiết nóng ẩm và mưa nhiều, bạn sẽ thấy kiến ba khoang thường xuất hiện. Nếu bạn bị kiến ba khoang cắn mà không biết cách xử lý, vết thương trên da của bạn sẽ bị tổn thương nghiêm trọng. Trong bài viết này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về loài kiến ba khoang để bạn biết thêm được một số thông tin hữu ích.
Kiến ba khoang là một loại bọ cánh cứng có tên khoa học là Paederus fuscipes (tên tiếng Anh là rove beetles). Hình dáng giống như một con kiến, có màu đen và vàng. Nó có thân hình nhỏ bé nhưng thải ra chất độc cực mạnh.
Kiến ba khoang chủ yếu bị thu hút bởi những khu vực sáng sủa với sự hiện diện của các nguồn sáng, đặc biệt là các tòa nhà cao tầng. Nếu bạn nhìn thấy chúng, đừng bao giờ cố gắng bóp chúng bằng tay.
Viêm da khi tiếp xúc với kiến ba khoang
Về mặt y học được gọi là viêm da tuyến tính, là tình trạng kích ứng da do tiếp xúc với bạch huyết của một số loài bọ cánh cứng (trong đó có kiến ba khoang), một nhóm thuộc bộ côn trùng Coleoptera và chi Paederus.
Kiến ba khoang không cắn hay đốt nhưng gây kích ứng da và phồng rộp khi vô tình chạm vào da, khiến chúng tiết ra chất dịch coelemia chứa hóa chất gây phồng rộp mạnh. Tác nhân hoạt động trong dịch coelemia thường được gọi là pederin, mặc dù tùy thuộc vào loài bọ cánh cứng, nó có thể là một trong một số phân tử tương tự bao gồm pederone và pseudopederin.
Dấu hiệu viêm da do tiếp xúc với kiến ba khoang thường xuất hiện ở những vùng da hở như: cổ, mặt, lưng, tay, chân,...
Kiến ba khoang có thể gây viêm da từ mức độ nhẹ đến nặng, tùy theo độc chất xâm nhập qua da. Ban đầu bạn thấy hơi ngứa rát, căng da, biểu hiện đỏ một vùng da, sau 6 - 12 giờ, đỏ cộm thành vệt, trên đó nổi những mụn nước to nhỏ không đều 1 - 5mm, 1 đến 3 ngày sau thành phỏng nước, phỏng mủ. Lúc này thấy cảm giác đau, rát càng tăng, có thể kèm theo sốt, khó chịu, nổi hạch, đau vùng cổ, nách, bẹn tương ứng với tổn thương.
Nếu tay bạn bị dính chất độc khi đập kiến, chà xát và sờ vào mắt có thể làm bỏng mắt có thể gây tổn thương sưng húp cả hai mắt, 2, 3 ngày mới đỡ, ở bẹn có thể nổi hạch bẹn sưng đau khó đi lại.
Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng viêm da sẽ tiến triển sang dạng loét, các vết loét có nhiều hình dạng khác nhau tùy theo động tác khi ta đập, giết và chà xát kiến trên da. Cũng có ít trường hợp chỉ nổi vết đỏ, lấm tấm mụn nước nhỏ hơi ngứa, lặn sau 3 - 5 ngày, không thành phỏng.
.png)
Các biện pháp phòng tránh kiến ba khoang
Kiến ba khoang rất ghét mùi sả nên nếu nhà bạn có khu vườn hay ban công nhỏ, hãy thử trồng vài nhánh cây sả hoặc dạ hương để nó không thể trú ngụ trong nhà được. Cũng từ phương pháp mùi hương cây sả, việc sử dụng tinh dầu sả đơn giản hơn khi bạn thấm một ít lên bông gòn và đặt trong tủ quần áo, góc nhà, gầm giường… Ngoài ra, bạn có thể pha 10-20 giọt tinh dầu xả vào nửa lít nước và đổ xung quanh nhà.
Trước khi sử dụng khăn lau hoặc quần áo bạn nên xem xét kỹ, nếu phát hiện có kiến thì nhẹ nhàng di chuyển chúng ra khỏi đồ dùng (dùng 1 tờ giấy cho kiến bò sang rồi di chuyển chúng sang nơi khác).
Sử dụng thuốc diệt côn trùng để phun nhằm đuổi kiến ba khoang đi nơi khác. Trước khi ra khỏi nhà, bạn hãy phun thuốc xuống gầm giường, kệ tủ, góc nhà… những nơi mà nó có thể trú ngụ để tiêu diệt cũng như xua đuổi chúng ra khỏi tổ ấm của mình. Đừng quên lựa chọn các loại thuốc xịt thật uy tín để không ảnh hưởng đến sức khỏe các thành viên trong gia đình.
Vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ xung quanh nhà, vì đây là nơi trú ẩn tốt cho loài này.
Mặc quần áo dài tay khi đi ra ngoài nhà, nhất là ở những vùng gần đồng ruộng, khu dân cư nhiều ánh đèn, gần công trình đang xây dựng.
Khi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa thu hoạch, mùa mưa bão, cần chú ý sử dụng các phương tiện bảo hộ lao động như: mặc quần áo dài tay, đội mũ, nón, khẩu trang, đi ủng để tránh tiếp xúc với côn trùng.
Sử dụng các loại bẫy đèn để dẫn dụ và bắt kiến, không cho kiến vào nhà.
Các khu nhà ở chật hẹp như: ký túc xá hoặc khu nhà ở của công nhân gần các khu công nghiệp, ở gần nơi có nhiều cây cỏ, bụi rậm, đồng ruộng vừa mới gặt xong cần vệ sinh môi trường, gom xác cây mục, cỏ khô đem đốt để xua đuổi côn trùng.
Để xử lý triệt để, tránh tình trạng kiến ba khoang lan tràn, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng, khi có đàn kiến ba khoang xuất hiện ở khu dân cư, người dân nên liên hệ ngay với đơn vị y tế chuyên trách (các Viện Sốt rét, các trung tâm y tế dự phòng huyện/thị...) để được hướng dẫn và phối hợp xử lý.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
BÀI VIẾT KHÁC
