.png)
1. Hạn chế thực phẩm giàu purin
Purin là một loại hợp chất hữu cơ tự nhiên được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm như thịt gia súc / gia cầm, thủy hải sản, nội tạng động vật, ngũ cốc, các loại đậu và hạt. Khi purin được cơ thể hấp thụ, gan sẽ chuyển hóa chúng thành axit uric (UA). Sau đó, thận sẽ lọc và đào thải UA ra khỏi cơ thể thông qua hệ bài tiết.
Vì thế, khi cơ thể sản xuất quá nhiều UA hoặc thận không thể loại bỏ UA kịp thời, nồng độ UA trong máu có thể tăng cao. Lúc này, các tinh thể muối của axit uric (sodium urat) sẽ hình thành, bám trong các khớp, gây viêm khớp (bệnh gout). Vì vậy, hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu purin được xem là cách giảm axit uric máu hữu hiệu; đồng thời, là “tiêu chuẩn vàng” trong việc xây dựng chế độ ăn uống cho người bệnh gút.
2. Tránh thực phẩm, đồ uống nhiều đường
Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ nhiều đường fructose – một loại đường đơn có trong nhiều thực phẩm và đồ uống ngọt, có thể kích thích gan sản xuất thêm axit uric. Vì thế, tiêu thụ thực phẩm giàu đường fructose có thể làm nồng độ axit uric trong máu có thể tăng lên.
Mặt khác, một vài nghiên cứu còn chỉ rõ, tiêu thụ đường và các thực phẩm có chỉ số đường huyết cao có thể làm tăng nồng độ insulin trong máu. Sự hiện diện quá mức của insulin có thể làm giảm khả năng bài tiết axit uric của thận và thúc đẩy tăng axit máu. Vì vậy, hạn chế thực phẩm giàu đường, đặc biệt là đồ uống có ga và nước ép trái cây đóng hộp, được xem là cách giảm axit uric khoa học, được nhiều chuyên gia khuyến nghị.
3. Uống nhiều nước hơn
Uống nhiều nước là cách làm giảm axit uric máu tự nhiên thông qua cơ chế thúc đẩy lưu lượng máu chảy qua thận, tạo điều kiện để thận lọc và đào thải axit uric ra khỏi máu hiệu quả. Bên cạnh đó, uống nhiều nước còn giúp pha loãng nồng độ axit uric trong nước tiểu, ngăn ngừa chúng kết tủa lại gây sỏi thận. Ngừa sỏi thận là một lợi ích sức khỏe vô cùng to lớn khi bạn uống nhiều nước bởi theo ước tính, cứ 3 người mắc bệnh gout lại có 1 người bị mắc thêm biến chứng sỏi thận.
4. Tránh uống rượu, bia
Rượu, đặc biệt là bia, chứa hàm lượng lớn purin. Khi tiêu thụ rượu bia, purin làm tăng nồng độ axit uric trong gan, sau đó làm tăng nồng độ của nó trong máu. Không những thế, hàm lượng lớn cồn chứa trong rượu bia còn có khả năng làm suy giảm khả năng lọc máu của thận, khiến thận làm việc kém hiệu quả trong việc đào thải axit uric ra khỏi cơ thể. Vì thế, người bệnh gout nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn việc uống rượu bia để cải thiện nồng độ axit uric trong máu.
5. Uống cà phê
Cà phê chứa nhiều chất chống oxy hóa tốt cho người bệnh gút và người bệnh sỏi thận urat. Cụ thể, hàm lượng lớn các hợp chất polyphenol trong cà phê, điển hình là axit chlorogenic và cafein (1,3,7-trimethylxanthine) – một dạng dẫn xuất của xanthine, có thể ức chế hoạt động của xanthine oxidase – một loại enzyme chịu trách nhiệm phân giải purin từ thực phẩm thành axit uric trong máu; từ đó, hỗ trợ làm giảm nồng độ axit uric máu.
Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ trên 4 cốc cà phê (944 ml) hoặc 6 cốc cà phê (1416 ml) mỗi ngày, có thể làm giảm lần lượt 57% và 59% nguy cơ tăng axit uric máu. Bên cạnh đó, cà phê còn là một thức uống lợi tiểu. Việc tăng cường hoạt động bài niệu của thận có thể giúp loại bỏ axit uric ra khỏi cơ thể nhanh chóng, làm giảm mức axit uric trong máu. Do đó, uống cà phê chính là cách giảm axit uric máu tự nhiên, hiệu quả mà bạn đang tìm kiếm.
Lưu ý:
- Việc uống cà phê không nguyên chất (như cà phê sữa) có thể không mang lại lợi ích giảm axit uric;
- Không phải tất cả mọi người đều có thể làm giảm axit uric khi uống cà phê. Điều này còn phụ thuộc vào gen di truyền và nhiều yếu tố khác.
6. Giảm cân, duy trì cân nặng khỏe mạnh
Trọng lượng cơ thể lớn gây suy giảm chức năng thận, làm giảm khả năng đào thải axit uric của thận. Ngược lại, giảm cân và duy trì trọng lượng khỏe mạnh giúp cải thiện chức năng thận, dẫn đến hiệu quả lọc và bài tiết axit uric máu tăng lên. Bên cạnh đó, mỡ bụng có thể tạo ra nhiều hóa chất gây viêm hơn là mỡ ở bộ phận khác. Do đó, giảm cân không những là cách giảm axit uric trong máu hiệu quả, mà còn hỗ trợ giảm thiểu mức độ viêm nhiễm và đau khớp khi bệnh gút bùng phát.
7. Kiểm soát lượng đường trong máu, cân bằng insulin
Khi cơ thể hấp thụ nhiều chất đường bột (đường, tinh bột trắng….), nồng độ insulin (hóc-môn kích thích cơ thể phân giải đường glucose) trong máu sẽ tăng cao. Nghiên cứu cho thấy, bất cứ khi nào có sự gia tăng nồng độ insulin trong máu thì nồng độ axit uric huyết thanh cũng tăng theo. Do đó, kiểm soát lượng đường trong máu, cân bằng insulin bằng cách hạn chế ăn thực phẩm chứa đường và tinh bột nhanh, là cách giảm axit uric lành mạnh phù hợp với người bệnh gút.
8. Thêm cường chất xơ trong chế độ ăn
Chất xơ chính là những phân tử đường hấp thụ chậm. Vào hệ tiêu hóa, chất xơ sẽ tạo thành một lớp dịch nhầy bám quanh thành ruột non, hỗ trợ cơ thể hạn chế hấp thụ purine từ thực phẩm và ức chế quá trình tăng sinh axit uric. Do đó, tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ (rau củ quả, các loại hạt, ngũ cốc) là cách giảm acid uric tự nhiên, hiệu quả, được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị.
9. Ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C
Nghiên cứu cho thấy, bổ sung vitamin C giúp bạn hạ thấp nồng độ axit uric trong máu thông qua một cơ chế gọi là “hiệu ứng uricosuric” (kích thích bài niệu). Điều đó có nghĩa là khi ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C, thận của bạn sẽ hoạt động hiệu quả hơn trong việc lọc và đào thải axit uric, giúp kiểm soát nồng độ axit uric máu và ngăn ngừa những đợt bùng phát của bệnh gút.
10. Ăn quả anh đào (cherry)
Nhờ chứa nhiều vitamin C tồn tại ở dạng dehydro (axit dehydroascorbic), tiêu thụ 280g anh đào được chứng minh có thể làm giảm khoảng 15% nồng độ axit uric máu chỉ sau 5 giờ. Bên cạnh đó, quả anh đào còn chứa nhiều chất chống oxy hóa thuốc nhóm flavonoids, điển hình là anthocyanin. Nghiên cứu cho thấy, những người tiêu thụ một chế độ ăn giàu anthocyanin và flavonoid có nồng độ axit uric huyết thanh thấp và tỷ lệ tăng axit uric máu thấp hơn đáng kể so với người bình thường. Tóm lại, tiêu thụ anh đào là cách giảm axit uric dễ dàng tại nhà mà bất kỳ ai cũng có thể thực hiện.
11. Tránh dùng thuốc làm tăng axit uric
Một số loại thuốc có thể gây biến chứng (tác dụng phụ) làm tăng axit uric máu, chẳng hạn như: thuốc lợi tiểu, thuốc giảm đau aspirin, thuốc điều trị tăng huyết áp (ACE inhibitor), thuốc bổ sung vitamin B3 (niacin), thuốc kháng khuẩn lao (pyrazinamid)…. Do đó, việc ngưng sử dụng các loại thuốc này cũng là cách hạ axit uric hiệu quả. Song, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tự ý ngưng dùng bất kỳ loại thuốc nào để tránh gây ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị bệnh.
12. Các sản phẩm từ sữa
Sữa và các chế phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai…) là những thực phẩm an toàn cho người bệnh gút. Nguyên nhân là vì trong sữa hầu như không chứa purin, còn trong sữa chua và phô mai lại chứa rất ít purin (dưới 13 mg purin / 100g thực phẩm). Trong khi đó, giới hạn purin an toàn mà người bệnh gút có thể tiêu thụ mỗi ngày là 400mg / ngày. Vì thế, lựa chọn tiêu thụ sữa và các chế phẩm từ sữa có thể giúp bạn giảm thiểu nguy cơ tăng axit uric máu và ngăn ngừa sớm những đợt bùng phát bệnh gút trong tương lai.
13. Tránh căng thẳng
Căng thẳng làm gia tăng huyết áp và nồng độ hóc-môn cortisol trong máu. Tăng huyết áp có thể khiến thận phải làm việc “vất vả” hơn để lọc máu, khiến quá trình đào thải axit uric diễn ra không hiệu quả. Trong khi đó, gia tăng hàm lượng cortisol trong máu sẽ thúc đẩy nồng độ axit uric tăng theo. Vì thế, tránh căng thẳng được xem là cách giảm axit uric hiệu quả, lành mạnh mà người bệnh gút cần tiến hành càng sớm càng tốt.
