Các phương pháp điều trị hoại tử chỏm xương đùi
Điều trị hoạt tử chỏm xương đùi phụ thuộc vào mức độ của bệnh.Có 2 hình thức điều trị là không phẫu thuật và phẫu thuật.
Nguyên nhân gây hoại tử chỏm xương đùi là do chỏm xương đùi bị phá hủy vì thiếu nuôi dưỡng.
Điều trị không phẫu thuật
Khi đã chẩn đoán hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi là đã xác định được mức độ bệnh và hướng điều trị được đặt ra để giải quyết cho bệnh nhân. Cần kiểm soát các yếu tố nguy cơ như người bệnh cần hạn chế rượu và hoạt động bơi lặn. Một vài trường hợp điều trị có thể không hiệu quả. Nếu bệnh nhân chịu đựng được cơn đau khớp háng khi hoạt động thì cần giảm trọng lượng tỳ đè lên khớp háng bằng sử dụng nạng khi đi lại và dùng thuốc giảm đau kháng viêm non-steroid.
Điều trị phẫu thuật
Mục đích là bảo vệ toàn vẹn chỏm xương đùi bất và làm ngưng quá trình thoái hoá.
Hoại tử chỏm xương đùi gây ảnh hưởng lớn đến quá trình sinh hoạt của người bệnh
Trong giai đoạn sớm khi chỏm xương đùi chưa biến dạng: Phẫu thuật giảm áp trong chỏm xương đùi sẽ đem lại hiệu quả cao. Giảm ép là giải thoát sự tăng áp trong tủy xương dẫn đến tăng sinh mạch máu nuôi. Trong giai đoạn sớm tiên lượng rất tốt.
Trong giai đoạn chỏm xương đùi bị bẹp (độ III và trên độ III) thì có đến trên 70% phải thực hiện phẫu thuật thay thế, vì vậy giai đoạn này sự giải áp chỉ khiến việc thay khớp bị chậm trễ hơn, do đó sự giải áp chỉ đặt ra ở giai đoạn sớm. Vì nguyên nhân của tổn thương hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi là do thiếu máu nuôi dưỡng vì thế một số bác sĩ đã sử dụng các vạt xương có cuống mạch nuôi như dùng vạt xương mác có cuống mạch tự do hay dùng vạt xương mào chậu có cuống để điều trị. Những kết quả điều trị ban đầu cho thấy phương pháp này mang lại hiệu quả nhất định, đặc biệt là ở những trường hợp tổn thương độ II hoặc III.
Tuy nhiên, khi cấu trúc giải phẫu của chỏm đã bị biến dạng thì tất cả các biện pháp điều trị trên chỉ mang tính chất kéo dài và phẫu thuật thay khớp háng là giải pháp cần phải xem xét. Trong trường hợp có chỉ định thay khớp háng, hiện nay có thể lựa chọn thay khớp háng bán phần (bipolar) hoặc toàn bộ. Tuy nhiên, vì đa số bệnh nhân có tổn thương khớp háng đều còn khá trẻ nên xu hướng là sử dụng khớp háng toàn phần không xi măng.
Dự phòng bệnh
Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi ở giai đoạn đầu khởi phát âm thầm và là hậu quả của thời còn trẻ. Đến khi bệnh nhân xuất hiện triệu chứng thì tổn thương hoại tử tiến triển mức độ nhanh đến thời điểm can thiệp phẫu thuật là cần thiết.
Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đặc biệt ở giai đoạn cấu trúc giải phẫu của chỏm xương đùi còn nguyên vẹn là lý tưởng vì một khớp háng thật vẫn tốt hơn là sử dụng khớp háng nhân tạo.
Để dự phòng hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi đòi hỏi cần phải loại bỏ các yếu tố nguy cơ, trong đó bên cạnh các yếu tố bệnh nghề nghiệp thì cần loại bỏ rượu và thuốc lá.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
