Tổng quan
Nấm miệng là một bệnh nhiễm trùng do nấm xảy ra khi có sự xuất hiện và phát triển của nấm Candida albicans trong niêm mạc miệng.
Bệnh nấm miệng có thể xảy ra ở người lớn hoặc trẻ em. Các trường hợp nhẹ của bệnh nấm miệng có thể tự biến mất. Điều trị bệnh nấm miệng càng sớm càng tốt để ngăn ngừa nhiễm trùng.
Mắc phải nấm miệng sẽ cần dùng thuốc chống nấm để điều trị. Bác sĩ thường kê toa thuốc chống nấm dưới dạng nước súc miệng, thuốc viên hoặc viên ngậm. Các biện pháp khắc phục tại nhà sau đây, được sử dụng cùng với thuốc chống nấm, có thể giúp giảm triệu chứng nhiễm trùng:
1. Nước muối
Muối có tính chất sát trùng, làm sạch và làm dịu. Điều này làm cho nó một biện pháp khắc phục tại nhà phổ biến cho nhiều vấn đề răng miệng.
Súc miệng bằng nước muối có thể giúp giảm triệu chứng của bệnh nấm miệng.
Cách sử dụng: Hòa tan 1/2 muỗng cà phê muối trong 1 cốc nước ấm.
Súc miệng bằng dung dịch vừa pha và nhổ bỏ dung dịch muối. Thực hiện 2 lần/ngày, mỗi lần kéo dài từ 30-60 giây.
2. Baking soda
Súc miệng bằng baking soda (sodium bicarbonate) có thể giúp điều trị bệnh nấm miệng.
Cách sử dụng: Tương tự như với nước muối.
3. Sữa chua
Sữa chua Probiotic chứa các lợi khuẩn có thể cải thiện tình hình răng miệng, góp phần điều trị bệnh nấm miệng đồng thời giúp khôi phục sự cân bằng giữa vi khuẩn tốt và xấu trong miệng.
Cách sử dụng:
Ăn sữa chua một vài lần mỗi ngày ngay từ khi có sự xuất hiện các triệu chứng của bệnh nấm miệng. Nên chọn loại sữa chua không đường vì Candida phát triển mạnh ở môi trường nhiều đường.
Nếu không thích sữa chua, có thể thay thế bằng cách bổ sung men vi sinh hàng ngày.
4. Tím tinh thể
Tím tinh thể là thuốc nhuộm tổng hợp, có màu tím với đặc tính kháng nấm là một trong những biện pháp khắc phục tại nhà phổ biến cho bệnh nấm miệng.
Cách sử dụng: Bôi tím tinh thể vào khu vực bị ảnh hưởng bằng tăm bông 2-3 lần/ngày hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ.
5. Nước chanh
Nước chanh có khả năng sát trùng và kháng nấm. Theo một nghiên cứu nhỏ năm 2009, nước chanh đã được tìm thấy là một phương pháp điều trị bệnh nấm miệng hiệu quả hơn so với tím tinh thể ở những người nhiễm HIV.
Cách sử dụng: Vắt cốt của 1/2 quả chanh vào 1 cốc nước ấm hoặc mát. Uống, hoặc súc miệng bình thường.
Một số người áp cốt chanh trực tiếp vào các tổn thương nấm miệng, nhưng axit chanh có thể gây bỏng và kích ứng niêm mạc.
6. Củ nghệ
Củ nghệ có màu vàng chứa curcumin. Curcumin là một hợp chất mạnh mẽ được có khả năng chống viêm.
Theo một nghiên cứu năm 2010 trên chuột cho thấy chất curcumin là một chất chống nấm chống lại cả loài albicans và không albicans của Candida, đặc biệt là khi kết hợp với piperine.
Piperine là một hợp chất có trong hạt tiêu đen giúp cơ thể hấp thụ bột nghệ.
Cách sử dụng: Kết hợp 1/4 đến 1/2 muỗng cà phê bột nghệ với một chút tiêu đen và 1 cốc nước lọc hoặc sữa tùy chọn. Đun trong chảo cho đến khi ấm. Ngậm dung dịch trong miệng một lúc và nuốt.
7. Dầu đinh hương
Người ta đã sử dụng dầu đinh hương như một phương thuốc dân gian cho các vấn đề răng miệng. Ngày nay, nó vẫn được sử dụng trong nha khoa như một chất khử trùng và giảm đau.
Cách sử dụng: Dùng dầu đinh hương như một chất bổ sung trong chế độ ăn uống theo chỉ dẫn của nhà sản xuất hoặc bác sĩ.
Có thể súc miệng bằng đinh hương bằng cách ngâm 1 muỗng cà phê trong 1 cốc nước sôi ít nhất 5 phút. Lọc bỏ cặn, ngậm dung dịch khoảng 30 giây sau đó nhổ ra.
Đinh hương có thể gây ra phản ứng dị ứng hoặc gây tê trong miệng ở một số người.
8. Dầu oregano (kinh giới cay)
Dầu được sử dụng để tạo hương vị cho thực phẩm, nhưng cũng có khả năng kháng khuẩn và kháng nấm.
Cách sử dụng: Pha 2 giọt dầu oregano với 1 cốc nước. Ngậm và súc miệng bằng hỗn hợp vừa pha sau đó nhổ ra. Không bao giờ sử dụng dầu oregano chưa được pha loãng để súc miệng hoặc bôi tại chỗ.
9. Giấm táo
Những người có răng giả có nguy cơ mắc bệnh nấm miệng cao hơn. Răng giả không phù hợp hoặc không được làm sạch tốt là môi trường lý tưởng cho Candida phát triển mạnh. Điều này có thể gây ra một tình trạng tương tự như bệnh nấm miệng gọi là viêm miệng răng giả.
Cách sử dụng: Thêm 1 muỗng cà phê giấm táo, chưa lọc vào 1 cốc nước.
Ngậm và súc miệng trong ít nhất 15 giây sau đó nhổ ra.
10. Vitamin C
Vitamin C cần thiết cho chức năng hệ thống miễn dịch giúp thúc đẩy quá trình sản xuất tế bào bạch cầu bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng. Vitamin C cũng giúp các tế bào này hoạt động hiệu quả hơn và bảo vệ chúng chống lại các phân tử có hại.
Tăng lượng vitamin C hằng ngày giúp có một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh mang lại sự cân bằng cho cơ thể.
Các triệu chứng của nấm miệng
Nấm miệng hầu như luôn gây ra các triệu chứng, mặc dù chúng có mức độ nghiêm trọng và thời gian mắc phải. Các triệu chứng phổ biến là:
- Tổn thương màu trắng trên lưỡi, má trong, nướu, vòm miệng và amidan.
- Đỏ miệng hoặc đau nhức
- Chảy máu miệng
- Mất vị giác
- Khó ăn và nuốt nếu tổn thương lan đến cổ họng hoặc thực quản
Đối với hầu hết mọi người, bệnh nấm miệng là một vấn đề không nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu hệ thống miễn dịch bị tổn hại, nó có thể lây lan và trở thành một bệnh nhiễm trùng toàn thân.
Liên hệ với bác sĩ ngay khi có dấu hiệu đầu tiên của bệnh nấm miệng nếu hệ thống miễn dịch bị suy yếu.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
