Cơ thể phản ứng thế nào khi bị gãy xương?

Gãy xương có nhiều nguyên nhân như tai nạn hay do một lực tác dụng mạnh vào làm gãy xương. Hoặc cũng có thể một phần là do bệnh lý, cấu trúc xương yếu,... Thường những người bị loãng xương, ung thư xương, hay bệnh tạo xương bất hoàn,... cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng gãy xương.

Xương là chìa khóa để giữ cho cơ thể chúng ta thẳng đứng, nhưng nó cũng là một cơ quan năng động và hoạt động tích cực. Xương cũ liên tục được thay thế bằng xương mới trong sự tác động lẫn nhau được tinh chỉnh của các tế bào. Cơ chế duy trì hàng ngày này rất hữu ích khi chúng ta phải đối mặt với tình trạng gãy xương. Nó cho phép các tế bào gốc tạo ra sụn đầu tiên và sau đó tạo ra xương mới để chữa lành vết gãy.

Cơ thể phản ứng thế nào khi bị gãy xương?

Phản ứng tức thì khi bị gãy xương là chảy máu từ các mạch máu rải rác khắp xương của chúng ta. Máu đông tụ lại xung quanh chỗ gãy xương. Đây được gọi là khối máu tụ, và nó chứa một mạng lưới các protein cung cấp một nút thắt tạm thời để lấp đầy khoảng trống do vết gãy tạo ra. Hệ thống miễn dịch bây giờ bắt đầu hoạt động để điều chỉnh tình trạng viêm, đây là một phần thiết yếu của quá trình chữa bệnh. Tế bào gốc từ các mô xung quanh, tủy xương và máu phản ứng với lệnh gọi của hệ thống miễn dịch và chúng di chuyển đến chỗ gãy. Những tế bào này bắt đầu bằng hai con đường khác nhau cho phép xương lành lại: tạo xương và tạo sụn.

Quá trình tạo sụn và tạo xương

Xương mới bắt đầu hình thành hầu hết ở các cạnh của vết gãy. Điều này xảy ra giống như cách mà xương được tạo ra trong quá trình bình thường hàng ngày. Để lấp đầy khoảng trống giữa các đầu bị đứt gãy, các tế bào sản xuất sụn mềm. Điều này nghe có vẻ đáng ngạc nhiên, nhưng nó rất giống với những gì xảy ra trong quá trình phát triển phôi thai và khi xương của trẻ phát triển.

Sụn, hoặc mô sẹo mềm, được hình thành trong vòng 8 ngày sau khi gặp chấn thương. Tuy nhiên, đó không phải là giải pháp lâu dài vì sụn không đủ khỏe để chịu được những áp lực mà xương phải chịu trong cuộc sống hàng ngày .

Đầu tiên, mô sẹo mềm được thay thế bằng mô sẹo cứng, giống như xương. Mô sẹo cứng có cấu trúc khá chắc chắn, nhưng nó vẫn không chắc bằng xương. Khoảng 3 đến 4 tuần sau chấn thương, sự hình thành xương mới trưởng thành bắt đầu. Quá trình này có thể mất nhiều thời gian - trên thực tế là vài năm, tùy thuộc vào kích thước và vị trí của vết gãy. Tuy nhiên, có những trường hợp quá trình chữa lành xương không thành công, và những trường hợp này gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Các biến chứng của gãy xương

Gãy xương mất một thời gian dài bất thường để chữa lành, hoặc những vết gãy không liên kết lại với nhau, xảy ra với tỷ lệ khoảng 10%. Tuy nhiên, một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ gãy xương không lành như vậy cao hơn nhiều ở những người hút thuốc và những người từng hút thuốc. Các nhà khoa học tin rằng điều này có thể là do sự phát triển của mạch máu trong xương đang lành bị chậm lại ở những người hút thuốc.

Gãy xương không lành đặc biệt có vấn đề ở những khu vực chịu nhiều tải trọng, chẳng hạn như xương ống chân. Bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình có thể sử dụng xương từ nơi khác trong cơ thể, xương lấy từ người hiến tặng hoặc vật liệu nhân tạo như xương in 3D để lấp đầy vị trí gãy. Nhưng trong phần lớn các trường hợp, xương tự sử dụng khả năng tái tạo đáng kể của nó. 

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp