Hội chứng đầu phẳng (đầu bẹt) là gì?

Hội chứng đầu phẳng là gì?

Hội chứng đầu phẳng (đầu bẹt) thường xảy ra khi trẻ ngủ quay đầu về cùng một bên trong thời gian dài sau khi sinh ra, khiến đầu bị phẳng (bẹt) ở một bên hoặc phía sau đầu.

Nguyên nhân nào gây ra hội chứng đầu phẳng?

Nguyên nhân phổ biến nhất của đầu bẹt là tư thế ngủ của trẻ. Trẻ sơ sinh nằm ngửa nhiều giờ mỗi ngày nên đầu đôi khi bẹp ở một chỗ. Điều này không chỉ xảy ra khi trẻ ngủ mà còn xảy ra khi ngồi trên ghế ô tô dành cho trẻ sơ sinh, xe nôi, xe đẩy...

Trẻ sinh non thường bị bẹp đầu. Hộp sọ của chúng mềm hơn so với hộp sọ của trẻ sinh đủ tháng. Trẻ cũng dành nhiều thời gian nằm ngửa mà không được di chuyển hoặc bế lên vì trẻ cần chăm sóc y tế, chẳng hạn như ở lại phòng chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ sơ sinh (NICU).

Hội chứng đầu phẳng thậm chí có thể bắt đầu trước khi sinh nếu có áp lực lên hộp sọ của em bé từ xương chậu của người mẹ hoặc của một em bé khác nếu là cặp song sinh. Trên thực tế, nhiều đứa trẻ sinh ra từ đa thai (thai đôi, thai ba,…) có một số điểm bẹt trên đầu.

Hội chứng đầu phẳng gây ra do cơ cổ bị căng khiến trẻ khó quay đầu. Tình trạng cổ này được gọi là chứng vẹo cổ. Vì khó quay đầu nên trẻ sơ sinh có xu hướng giữ đầu ở vị trí cũ khi nằm. Điều này có thể gây ra tình trạng đầu bẹt. Sau đó, một khi đầu có một điểm bẹt, tình trạng vẹo cổ có thể trở nên tồi tệ hơn.

Trẻ sơ sinh phải mất rất nhiều năng lượng mới có thể quay đầu. Vì vậy, những trẻ bị bẹt nghiêm trọng ở một bên thường có xu hướng xoay đầu về bên đó, và cổ của trẻ trở nên cứng do ít được vận động.

Các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng đầu phẳng là gì?

Dấu hiệu của hội chứng đầu phẳng mà cha mẹ thường dễ nhận thấy nhất là:

- Đầu sau của trẻ phẳng hơn về một bên.

- Trẻ thường có ít tóc hơn ở phần đó của đầu.

- Khi nhìn xuống đầu trẻ, tai ở bên dẹt có thể bị đẩy về phía trước.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, trán có thể phồng lên ở phía đối diện với phần trán dẹt và có thể trông không đồng đều. Nếu chứng vẹo cổ là nguyên nhân, thì cổ, hàm và mặt của trẻ cũng có thể không đồng đều.

Hội chứng đầu phẳng được chẩn đoán như thế nào?

Các bác sĩ thường có thể chẩn đoán hội chứng đầu phẳng bằng cách nhìn vào đầu của trẻ. Để kiểm tra tật vẹo cổ, bác sĩ có thể quan sát cách trẻ cử động đầu và cổ. Các xét nghiệm y tế thường không cần thiết.

Hội chứng đầu phẳng được điều trị như thế nào?

Người trông trẻ phải luôn đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ để giúp ngăn ngừa hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) và thậm chí có khả năng mắc hội chứng đầu phẳng. Tránh sử dụng nôi đu đưa, ghế ô tô, ghế xếp và các thiết bị khác là an toàn nhất cho giấc ngủ và cũng giúp đảm bảo rằng trẻ có thể cử động đầu một cách thoải mái.

Vậy cha mẹ có thể làm gì khi trẻ bị hội chứng đầu bẹt do tư thế ngủ hoặc nằm? Những cách đơn giản như thay đổi tư thế ngủ của trẻ, bế trẻ và dành nhiều "thời gian nằm sấp" có thể giúp tình trạng này biến mất. Hãy thử các mẹo sau:

-Thực hành thời gian nằm sấp. Để trẻ nằm sấp khi thức trong ngày. Việc nằm sấp giúp định hình bình thường của đầu sau và khuyến khích trẻ học hỏi và khám phá thế giới. Bên cạnh đó giúp trẻ sơ sinh nằm sấp có thể giúp phát triển cơ cổ và học cách chống đẩy trên cánh tay. Điều này giúp phát triển các cơ cần thiết để bò và ngồi lên.

-Thay đổi vị trí trong cũi. Xem xét cách bạn đặt trẻ xuống cũi. Hầu hết các bậc cha mẹ thuận tay phải bế trẻ sơ sinh trên tay trái và đặt trẻ nằm nghiêng đầu sang trái. Ở tư thế này, trẻ sơ sinh phải quay người sang phải để nhìn ra phòng. Đặt trẻ trong cũi để khuyến khích trẻ chủ động quay đầu sang bên không bị bẹt.

Hãy ôm trẻ thường xuyên hơn. Hạn chế thời gian trẻ nằm ngửa hoặc tựa đầu vào bề mặt phẳng (chẳng hạn như ghế ô tô, xe đẩy, nôi đu đưa, ghế xếp). Ví dụ, nếu trẻ đã ngủ trên ghế ô tô, hãy đưa trẻ ra khỏi ghế khi về tới nhà thay vì để trẻ tiếp tục ngủ trên ghế. Thường xuyên bế trẻ để giảm áp lực lên đầu.

Thay đổi tư thế đầu trong khi trẻ ngủ. Thay đổi vị trí đầu của trẻ (từ trái sang phải, từ phải sang trái) khi trẻ nằm ngửa khi ngủ. Ngay cả khi trẻ di chuyển đầu trong đêm, hãy đặt trẻ nằm với mặt tròn của đầu chạm vào nệm và mặt phẳng hướng lên trên. Không sử dụng gối nêm hoặc các thiết bị khác để giữ em bé của bạn ở một tư thế.

Hầu hết trẻ sơ sinh bị hội chứng đầu phẳng cũng có một số chứng vẹo cổ. Vì vậy, vật lý trị liệu và một chương trình tập thể dục tại nhà thường là một phần của điều trị. Chuyên gia vật lý trị liệu có thể dạy bạn các bài tập để làm với trẻ liên quan đến kéo căng. Hầu hết các động tác liên quan đến việc kéo căng cổ sang bên đối diện. Theo thời gian, cơ cổ sẽ dài ra và cổ sẽ tự thẳng ra. Các bài tập rất đơn giản, nhưng phải được thực hiện một cách chính xác.

Bác sĩ có thể kê đơn đội mũ bảo hiểm cho hội chứng đầu phẳng. Mũ bảo hiểm được thiết kế để vừa vặn với trẻ nhỏ ở nơi đầu phẳng và ôm chặt ở nơi tròn. Trong mũ bảo hiểm, đầu không thể phát triển ở nơi nó đã tròn. Vì vậy, nó phát triển ở nơi nó bằng phẳng hơn.

Mũ bảo hiểm làm cho đầu tròn nhanh hơn so với thời gian và sự phát triển bình thường. Tuy nhiên, trung bình, những trẻ đội mũ bảo hiểm và những trẻ không đội mũ bảo hiểm có kết quả như nhau sau một vài năm. Hỏi ý kiên bác sĩ để biết liệu đội mũ bảo hiểm có giúp ích cho trẻ hay không nhé.

Bạn cần biết

Hội chứng đầu phẳng cải thiện theo thời gian và sự phát triển tự nhiên. Khi trẻ lớn lên, chúng bắt đầu tự thay đổi vị trí trong khi ngủ, vì vậy đầu của chúng sẽ không bị bẹt nữa.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

facebook.com/BVNTP