Mục tiêu của điều trị viêm khớp dạng thấp là giúp thuyên giảm bệnh. Khi các triệu chứng như sưng khớp, đau và mệt mỏi xuất hiện trở lại ở một người đã thuyên giảm thì được gọi là bùng phát đợt cấp.
Các khớp hay vận động là các khớp hay bị ảnh hưởng nhất trong đợt cấp tính, bao gồm các khớp ở bàn tay và cổ tay, các khớp chịu đựng trọng lượng như đầu gối, mắt cá chân, bàn chân, và khớp cổ. Các khớp bên tay thuận có xu hướng bị ảnh hưởng nhiều hơn bàn tay không thuận.
Đối với hầu hết những người bị viêm khớp dạng thấp, các triệu chứng có xu hướng giảm dần. Một trong những nguyên nhân chính gây bùng phát bệnh là do ngừng hoặc giảm liều điều trị bệnh.
Ví dụ, một người bệnh đang tiêm methotrexate và chuyển sang dùng methotrexate đường uống thì họ có nguy cơ bị bùng phát đợt cấp.
Các nguyên nhân khác gây ra đợt cấp và có khả năng phòng ngừa được bao gồm gắng sức quá mức, căng thẳng, nhiễm trùng hoặc ngủ kém. Có thể có một số nguyên nhân bên trong góp phần gây ra đợt bùng phát bệnh, nhưng nghiên cứu vẫn chưa giải thích được cơ chế gây ra bệnh.
Ngoài đau khớp, sưng và cứng khớp thì mệt mỏi thường là một trong những dấu hiệu sớm nhất của đợt cấp. Nhiều bệnh nhân sẽ cảm thấy rất mệt mỏi do viêm. Viêm khớp dạng thấp là một bệnh toàn thân, không chỉ ảnh hưởng đến các khớp mà toàn bộ cơ thể cũng bị ảnh hưởng.
Theo Hiệp hội Khớp học (Arthritis Foundation), đợt cấp của viêm khớp dạng thấp có 2 loại là có thể dự đoán được và không thể dự đoán được. Loại dễ dự đoán hơn có thể liên quan trực tiếp đến nguyên nhân, chẳng hạn như làm việc quá, tình trạng này có thể giải quyết kịp thời và thường không cần bất kỳ sự can thiệp y tế nào.
Với loại đợt cấp không thể dự đoán được, triệu chứng bệnh nặng hơn, nhưng nguyên nhân thì không rõ ràng, có thể không tự khỏi được.
Một số biện pháp điều trị để làm dịu các triệu chứng của đợt cấp:
Ba tháng một lần, bạn nên đi gặp bác sĩ để kiểm tra, kiểm soát tình trạng của bệnh viêm khớp dạng thấp. Nếu bùng phát đợt cấp tính, hãy liên hệ với bác sĩ để nhanh chóng đánh giá tình trạng bệnh và đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp.
Mỗi người sẽ có phương pháp điều trị khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng bệnh hiện tại.
Trong hầu hết các trường hợp, phác đồ dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và corticosteroid có thể kiểm soát được các đợt cấp nhẹ. Các đợt bùng phát nghiêm trọng hơn cần phải dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc thuốc sinh học, hoặc nếu bạn đã sử dụng một loại thuốc, hãy thay đổi loại thuốc đó, cùng với corticosteroid để giúp kiểm soát tình trạng viêm và các triệu chứng khác.
Chườm nóng hoặc lạnh có thể giúp giảm đau. Sử dụng liệu pháp chườm lạnh nếu khớp bị sưng, vì nhiệt có thể khiến tình trạng sưng tấy nặng hơn. Chườm túi lạnh lên các khớp bị sưng 2-4 lần một ngày, mỗi lần 15 phút.
Chườm nóng nếu khớp bị đau nhưng không sưng. Hãy thử dùng túi chườm nóng, gạc ấm hoặc miếng dán nhiệt lên các khớp này 2-3 lần một ngày, mỗi lần 15 phút hoặc ngâm mình trong bồn nước ấm. Một số người dùng sáp parafin ấm để giảm đau khớp tay.
Chỉ cần đảm bảo rằng bạn không lạm dụng các phương pháp này.
Căng thẳng cũng có thể làm bùng phát đợt cấp của bệnh, các hoạt động giúp kiểm soát và giảm căng thẳng có thể mang lại lợi ích lớn.
Thực hành các kỹ thuật thư giãn để giúp tâm trí và cơ thể bạn bình tĩnh và hồi phục. Tham gia vào các bài tập như thái cực quyền, yoga nhẹ nhàng, thở sâu, thiền. Hãy thử nuông chiều bản thân một chút, ngâm mình trong bồn nước ấm, nghe nhạc êm dịu, tận hưởng khoảng thời gian yên tĩnh hoặc nhâm nhi một tách trà ấm.
Nếu có thể, hãy cố gắng tránh những tình huống gây căng thẳng cả về thể chất và tinh thần.
Khi bệnh viêm khớp dạng thấp làm ảnh hưởng tiêu cực đến bạn, hãy lập kế hoạch để giải quyết những vấn đề cần thiết về công việc, gia đình.
Phân công việc nhà cho từng thành viên trong gia đình để họ làm thay bạn. Trì hoãn hoặc sắp xếp lại bất cứ việc gì không khẩn cấp. Nếu cần có thể nhờ người hỗ trợ khi bạn cần trợ giúp.
Nghỉ ngơi là quan trọng. Tham gia tập thể dục thường xuyên thực sự có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn. Hoạt động nhẹ nhàng kết hợp nghỉ ngơi. Tập luyện thể dục nhưng đừng tập quá sức, nếu đau, hãy dừng lại và nghỉ ngơi.
Nói chuyện với bác sĩ về các loại bài tập phù hợp với tình trạng khớp của bạn và liệu việc tập giãn cơ nhẹ nhàng vào buổi sáng có thể giúp giảm cứng khớp hay không. Nếu được, hãy đi bơi và tập thể dục dưới nước, đây là những lựa chọn tuyệt vời cho những người bị viêm khớp dạng thấp.
Hãy thực hiện các phương pháp điều trị để nhanh chóng kiểm soát các triệu chứng.
Nói chuyện với bác sĩ để kiểm soát các đợt bùng phát một cách thích hợp và kiểm soát được bệnh viêm khớp dạng thấp, đừng chỉ giải quyết mình các triệu chứng.
Hãy tuân thủ điều trị bệnh chứ không chỉ uống thuốc giảm đau để giảm bớt các cơn đau.
Vì viêm khớp dạng thấp tác động đến toàn bộ cơ thể nên tình trạng viêm không được điều trị có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và một số bệnh ung thư.
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh